Περίπου 28 εκατ. πολίτες στις ΗΠΑ, καλούνται εκ νέου να ξαναρχίσουν να καταβάλουν τις τοκοχρεολυτικές δόσεις των φοιτητικών τους δανείων. Άλλοι 7 εκατ. εργαζόμενοι έχουν ήδη «κοκκινίσει» τα φοιτητικά δάνεια τους και άλλοι 8 εκατ. αδυνατούν πλέον να τα εξυπηρετήσουν.
Μέσα στον τρέχοντα Οκτώβριο ξεπαγώνουν οι αποπληρωμές των αμερικανικών φοιτητικών δανείων. Τα φοιτητικά δάνεια στις ΗΠΑ είχαν τεθεί σε καθεστώς προστασίας από τον Λευκό Οίκο κατά τη διάρκεια της πανδημίας του Covid. Έτσι ώστε να βοηθηθούν κυρίως οι νέοι απόφοιτοι των πανεπιστημίων που βρέθηκαν μπροστά σε μια αγορά εργασίας, που εκείνες τις ημέρες συρρικνώνονταν επικίνδυνα, αλλά και πτυχιούχοι παλαιότερων ετών, που ξαφνικά από τη μια στιγμή στην άλλη, έχασαν τις θέσεις εργασίας τους, λόγω των μαζικών απολύσεων και λουκέτων των επιχειρήσεων. Μέσα σε αυτά τα πλαίσια βοήθειας προς τους οφειλέτες, ο Λευκός Οίκος είχε επιχειρήσει να περάσει νόμο που θα επέτρεπε τη διαγραφή φοιτητικών δανείων συνολικού ύψους $430 δισ., κάτι που είχε απορριφθεί τελικά από το Ανώτατο Δικαστήριο τον περασμένο Ιούνιο.
Έτσι σήμερα, η εικόνα είναι η ακόλουθη.
43 εκατ. πολίτες χρωστούν συνολικά $1,77 τρισ. που έχουν δανειστεί υπό τη μορφή φοιτητικών δανείων. Στο ακόλουθο γράφημα παρακολουθούμε την αυξητική πορεία του αθροίσματος των φοιτητικών δανείων από το 2006 έως το 2022.
Ο συνολικός δανεισμός των φοιτητών για το ακαδημαϊκό έτος 2021-22 ανήλθε στα $95 δισ.
Το 54% των αποφοίτων πανεπιστημίων του 2021, έχει δανειοδοτηθεί με ένα μέσο δάνειο $29.100.
Το μέσο υπόλοιπο των φοιτητικών δανείων ανέρχεται στα $35.210, με το υψηλότερο να συναντάται στο New Hampshire με $39,928 και το χαμηλότερο στο Wyoming με $23.510.
Ηλικιακά, η κατανομή είναι ενδεικτική του προβλήματος. Αφού όσο αυξάνεται η ηλικία των υπόχρεων, τόσο μεγαλώνει και το υπόλοιπο του δανείου, ενώ θα έπρεπε να συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Δηλαδή θα έπρεπε μετά από τόσα έτη επαγγελματικού βίου να έχει αποπληρωθεί το σύνολο του φοιτητικού δανείου. Γεγονός που αποδεικνύει την ύπαρξη μιας δανειακής ωρολογιακής βόμβας. Έτσι οι πτυχιούχοι ηλικίας 62 και άνω έχουν δανειακό υπόλοιπο $49.375, οι 50-61 $47.660, οι 35-49 $44.441, οι 25-34 $32.707 και οι μικρότεροι των 25 ετών $13.722.
Το δανειακό βάρος των μεγαλύτερων ηλικιών είναι ενδεικτικό και της αδυναμίας τους να έχουν προχωρήσει σε αποταμίευση και στη δημιουργία ενός ικανού χαρτοφυλακίου περιουσιακών στοιχείων για τη συνταξιοδότηση τους. Μιας άλλης κρυφής βόμβας της αμερικανικής οικονομίας.
Και μια που αναφερόμαστε σε βόμβα, ένα εξ ίσου σημαντικό βάρος της αμερικανικής οικονομίας είναι το χρέος των πιστωτικών καρτών, που έχει ξεπεράσει μετά το Q2 του 2023 τα $1,03 τρισ. Σύμφωνα με το WalletHub οι καταναλωτές στις ΗΠΑ αύξησαν τα υπόλοιπα των πιστωτικών καρτών τους, κατά $43 δισ. μέσα στο Q2 του 2023. Ποσό που είναι τριπλάσιο από το μέσο όρο των αντίστοιχων υπολοίπων, μετά από την Οικονομική Κρίση του 2007 - 2008. Στο ακόλουθο γράφημα παρακολουθούμε την αυξητική πορεία του αθροίσματος των υπολοίπων των πιστωτικών καρτών από το Q2 του 2008 μέχρι το Q2 του 2023.
Η πολιτική ανόδου των επιτοκίων που ακολουθεί η Fed έχει οδηγήσει τα επιτόκια των πιστωτικών καρτών σε επίπεδα από 20,68% μέχρι 24,45%. Σαν αποτέλεσμα, από το Q2 του 2021 μέχρι το Q2 του 2023, η αύξηση της μη εξυπηρέτησης των ελαχίστων υπολοίπων των πιστωτικών καρτών, έχει αρχίσει να ξεπερνάει τα επίπεδα της προηγούμενης δεκαετίας.
Ας σημειωθεί πως αναφερόμαστε στα «ελάχιστα υπόλοιπα» που πρέπει να πληρώνονται σε μηνιαία βάση και μόνο. Και όχι στο σύνολο των υπολοίπων που αυξάνεται και αυτό. Άλλωστε με τις υπηρεσίες «Buy now & Pay later», που εξαπλώνονται μέσω των apps εφαρμογών, το τελικό ύψος των υπολοίπων είναι σημαντικά μεγαλύτερο, δίχως να υπολογίζεται στα υπόλοιπα των «συμβατικών» πιστωτικών καρτών. Στο ακόλουθο γράφημα παρακολουθούμε την πορεία του ποσοστού των υπολοίπων των πιστωτικών καρτών από το Q2 του 2008 μέχρι το Q2 του 2023.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιοποίησε σε έρευνα της η Moody’s, το ποσοστό των Αμερικανών που αφήνουν απλήρωτες υποχρεώσεις, όπως πιστωτικές κάρτες και δάνεια αυτοκινήτου, είναι το μεγαλύτερο των τελευταίων δέκα ετών. Και σε σύγκριση με τα προ πανδημίας επίπεδα και ειδικότερα με το 2019, στο αμερικανικό χρηματοπιστωτικό σύστημα έχουν εκδοθεί περισσότερες από 70 εκατομμύρια νέες πιστωτικές κάρτες.
Έτσι βλέπουμε ότι η μάχη κατά του πληθωρισμού από την πλευρά της Fed, μέσω της αύξησης των επιτοκίων, επηρεάζει τη συμπεριφορά αρκετών δανειοληπτών και πελατών των τραπεζών. Τα υψηλά επιτόκια καθιστούν προβληματική την εξυπηρέτηση των δανείων και την αποπληρωμή των δόσεων των πιστωτικών καρτών. Με αποτέλεσμα αρκετοί αναλυτές να εκτιμούν πως δεν απέχουμε πολύ από το να αρχίσει να καίγεται το φιτίλι αυτών των βραδυφλεγών βομβών.
Το ακόλουθο γράφημα που απεικονίζει την πορεία των φοιτητικών δανείων, των δανείων για αγορά αυτοκινήτων, του καταναλωτικού χρέους και των πιστωτικών καρτών, είναι ενδεικτικό της κατάστασης.
Με την ακρίβεια στα τρόφιμα να παραμένει ανθεκτική και με την αναμενόμενη εκ νέου αύξηση των τιμών ενέργειας, να προκαλούν δυσκολίες στα αμερικανικά νοικοκυριά, ο πολιτικός πονοκέφαλος αυξάνεται ειδικά τώρα που ξεκινά και η κούρσα των προεδρικών εκλογών του 2024. Την ίδια στιγμή που η Fed, ακολουθεί μια μη ξεκάθαρη επιτοκιακή πολιτική με χρησμούς και πυκνή ομίχλη.
