Τα τελευταία χρόνια, η τιμή του κακάο κυμαινόταν περίπου στα 2.300 έως 2.500 δολάρια ανά μετρικό τόνο με κάποιες εκφάνσεις έως τα 2700 δολάρια ο μετρικός τόνος.
Από το 2023 όμως και μετά, οι ανησυχίες για την προσφορά των πολύτιμων κόκκων άρχισε να πυροδοτεί την ανοδική πορεία του εμπορεύματος.
Η επίδραση της κλιματικής αλλαγής στην απόδοση και την ποιότητα των καλλιεργειών, είναι ο κύριος μαέστρος της ανοδικής πορείας του κακάο, το οποίο έφθασε στο υψηλό όλων των εποχών στα 11.719 δολάρια ανά μετρικό τόνο τον φετινό Απρίλιο.
Έναν μήνα μετά, μπορεί η τιμή να μειώθηκε έως και τα 6769 δολάρια/τόνος, αλλά όπως δείχνει και το παρακάτω διάγραμμα, από τα τέλη Μαΐου ξεκίνησε ένα νέο ανοδικό κύμα που οδήγησε και πάλι τις τιμές μεταξύ των 9.000 και 10.000 δολαρίων /μετρικό τόνο.
Ένας από τους λόγους του νέου ανοδικού κύματος είναι το γεγονός ότι πολλές φυτείες στη Δυτική Αφρική, από την οποία προέρχεται και το μεγαλύτερο μέρος της παγκόσμιας προσφοράς κακάο, έχουν πληγεί από σοβαρές ασθένειες.
Ένας άλλος λόγος είναι το γεγονός ότι δεδομένων των χαμηλών τιμών που πληρώνονται οι αγρότες κακάο στα σημεία πώλησης, πολλοί από αυτούς έχουν μετακινηθεί στην καλλιέργεια πιο προσοδοφόρων και λιγότερο ευαίσθητων καλλιεργειών, όπως για παράδειγμα το καουτσούκ. (σ.σ: το λεγόμενο farmgate pricing).
Σύμφωνα με έκθεση της Rabobank τον Μάιο, η καλλιέργεια κακάο αυτή τη σεζόν αναμένεται να παρουσιάσει το μεγαλύτερο έλλειμμα των τελευταίων έξι δεκαετιών.
Ως εκ τούτου, η ιστορική άνοδος των τιμών του κακάο πιθανότατα δεν θα είναι η τελευταία, με πολλούς αναλυτές να προβλέπουν ήδη νέα έλλειψη κακάο το επόμενο έτος, αν και πιθανότατα θα είναι λιγότερο «δραματική».
Η πρόβλεψη αυτή είναι πολύ πιθανόν να επαληθευτεί, καθώς μια σειρά συστημικών ζητημάτων, όπως η ελεγχόμενη από τις κυβερνήσεις τιμολόγηση των αγροκτημάτων και η κλιματική αλλαγή θα συνεχίσουν να λειτουργούν ως βαρίδια για την προσφορά.
Επιπλέον, σύμφωνα το Reuters, ο δεύτερος μεγαλύτερος παραγωγός κακάο, η Γκάνα, είναι πιθανόν να καθυστερήσει την παράδοση έως και 350.000 τόνων κόκκων για την επόμενη σεζόν, πιέζοντας τις τιμές και πάλι προς τα πάνω.
Τέλος, αξίζει να αναφέρουμε ότι κατά την παρουσίαση των αποτελεσμάτων πρώτου τριμήνου, πολλά στελέχη μεγάλων πολυεθνικών προϊόντων ζαχαροπλαστικής όπως είναι η Mondelez ή η Hershey, εξέφρασαν την εκτίμηση ότι για ένα μεγάλο μέρος της αύξησης της τιμής του κακάο ευθύνεται η κερδοσκοπία της αγοράς.
Το δράμα της σοκολατοποιίας και των πολυεθνικών ζαχαροπλαστικής
Με τις τιμές του κακάο να έχουν σχεδόν τριπλασιαστεί τον τελευταίο χρόνο, οι μεγάλες πολυεθνικές ζαχαροπλαστικής αλλά και οι υπόλοιπες εταιρείες τροφίμων που χρησιμοποιούν το κακάο, έρχονται αντιμέτωπες με μια τεράστια αύξηση κόστους μιας εκ των πιο βασικών πρώτων υλών τους.
Επιπλέον, η χρήση της παιδικής εργασίας και της δουλείας σε φάρμες κακάο της Δυτικής Αφρικής έχει οδηγήσει πολλές από αυτές τις εταιρείες στα δικαστήρια, με κίνδυνο την επιβολή μεγάλων προστίμων.
Σύμφωνα με πρόσφατο ρεπορτάζ του CNBC, μέχρι στιγμής η «παρτίδα» για εταιρείες όπως η Hershey, ή η Mondelez, έχει σωθεί από τα συμβόλαια αντιστάθμισης κινδύνου.
Χάρη σε αυτά, οι εταιρείες τροφίμων κατάφεραν να μην αυξήσουν τις τιμές των προϊόντων τους αντίστοιχα με την τιμή της αύξησης του κακάο, κάτι που σίγουρα βοήθησε τον κύκλο εργασιών τους μέχρι τώρα, καθώς οι καταναλωτές έχουν ήδη γίνει νευρικοί με την αύξηση των τιμών στα περισσότερα προϊόντα των σούπερ μάρκετ τα τελευταία δύο χρόνια.
Προς το παρόν λοιπόν, πολλές από τις μεγαλύτερες εταιρείες τροφίμων προστατεύονται από το υψηλότερο κόστος του κακάο, χάρη στα μακροπρόθεσμα συμβόλαια που έχουν «κλειδώσει» τις τιμές.
Το γεγονός αυτό τους δίνει σαφώς κάποιο χρόνο να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα των αυξημένων τιμών της πρώτης ύλης.
Όμως σύμφωνα με το ρεπορτάζ του CNBC, το 2025 αρκετά από αυτά τα συμβόλαια λήγουν και πιθανότατα θα αναγκαστούν να πληρώσουν πολύ περισσότερα για την προμήθεια του κακάο.
Αν και κάποιοι αναλυτές υποστηρίζουν ότι οι τιμές θα μπορούσαν να μειωθούν ελαφρώς τον Σεπτέμβριο, όταν θα είναι διαθέσιμες περισσότερες πληροφορίες για το ύψος της φετινής παραγωγής, αυτό δεν σημαίνει ότι θα επιστρέψουν στο επίπεδα των αρχών του 2023.
Το κόστος του κακάο λοιπόν έρχεται σε μια δύσκολη στιγμή για πολλές εταιρείες τροφίμων, καθώς οι καταναλωτές είναι ήδη κουρασμένοι από τον πληθωρισμό που άγγιξε μια ευρύτερη σειρά εμπορευμάτων. Ως αποτέλεσμα, έχουν γίνει πολύ πιο επιλεκτικοί.
Η εστίαση των καταναλωτών στην αξία ροκανίζει τα περιθώρια τιμολόγησης από τις πολυεθνικές ζαχαροπλαστικής, κάτι που θα τις δυσκολέψει να αντισταθμίσουν το αυξημένο κόστος της πρώτης ύλης.
Οι απόπειρες πολλών εταιρειών να αφήσουν μεν ίδια την τιμή, αλλά να μειώσουν την ποσότητα του κακάο ή το βάρος του προϊόντος έχει ήδη εντοπιστεί από τους καταναλωτές.
Υπάρχουν παραδείγματα όπου οι εταιρείες αυξάνουν την ποσότητα πρόσθετων χωρίς κακάο, όπως η ζάχαρη, τα ισοδύναμα βουτύρου κακάο, το βούτυρο καριτέ, το φοινικέλαιο, το λάδι καρύδας κ.ο.κ.
Υπάρχουν και πιο ακραία υποκατάστατα. Για παράδειγμα, η Voyage Foods και η Win-Win έχουν φτιάξει σοκολάτα χωρίς κακάο χρησιμοποιώντας εναλλακτικές λύσεις όπως σπόρους σταφυλιού και όσπρια.
Και ενώ η Mondelez δε σχεδιάζει σημαντικές αλλαγές στις συνταγές και τα προϊόντα της παρά τις τάσεις της αγοράς, η Hershey προσπαθεί να συνεχίσει τη διαφοροποίηση στο χαρτοφυλάκιο της, μια διαφοροποίηση που ξεκίνησε το 2017 όταν αγόρασε το Amplify Snack Brands ή τα Dot’s Homestyle Pretzels το 2021.
Αν και η Ηershey προέβη σε αυτές τις κινήσεις όχι για να εξαρτηθεί λιγότερο από το κακάο, αλλά για να διαφοροποιήσει το χαρτοφυλάκιο της, εντούτοις στις ημέρες μας η κίνηση αυτή απεδείχθη ένας καλός τρόπος για την καταπολέμηση της κρίσης του κακάο.
Όπως και να έχει, τους επόμενους μήνες οφείλει κανείς να παρατηρεί με μεγάλη προσοχή τόσο τα αποτελέσματα όσο και το guidance των πολυεθνικών ζαχαροπλαστικής.
Aποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, καμία διασφάλιση δε δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
