Σημάδια κόπωσης έδειξαν οι βασικοί διεθνείς δείκτες χθες, καθώς η αγορά έχει μπει σε φάση αναμονής για τα πρακτικά των τελευταίων συνεδριάσεων της Fed και της ΕΚΤ την Τετάρτη, αλλά και την ομιλία του προέδρου της Fed, Τζερόμ Πάουελ στο οικονομικό συμπόσιο του Τζάκσον Χολ την Παρασκευή, κατά την οποία αναμένεται να δώσει νέα στοιχεία σχετικά με τη νομισματική πολιτική των ΗΠΑ.
Η αλήθεια είναι ότι στο χθεσινό κλίμα δεν πρόσφερε χείρα βοηθείας και η τελική μέτρηση της Eurostat για τον πληθωρισμό τον Ιούλιο, η οποία απλά επιβεβαίωσε τα «χλιαρά» προκαταρκτικά στοιχεία.
Συγκεκριμένα, ο δείκτης τιμών καταναλωτή στην Ευρωζώνη έτρεξε με 2,6% ετησίως τον περασμένο μήνα ελαφρώς υψηλότερα από το 2,5% του Ιουνίου, παραμένοντας αμετάβλητος (0%) στη μηνιαία σύγκριση. (σ.σ:Στην Ελλάδα ο ΔΚΤ επιβεβαιώθηκε επίσης στο 3% τον Ιούλιο από 2,5% που είχε προηγηθεί, όπως είχε εκτιμηθεί αρχικά, αλλά με λίγο μεγαλύτερη μηνιαία μείωση, κατά 0,5% αντί του -0,4% της προκαταρκτικής μέτρησης).
Επιβεβαιώθηκαν και τα προκαταρκτικά νούμερα για τον δομικό ΔΤΚ, στο 2,9% ετησίως με μικρή μηνιαία μείωση κατά 0,2%.
Στο σύνολο της Ευρωπαϊκής Ένωσης ο πληθωρισμός διαμορφώθηκε στο 2,8% ετησίως τον Ιούλιο, από το 2,6% που είχε προηγηθεί.
Σε σύγκριση με τον Ιούνιο του 2024, ο ετήσιος πληθωρισμός μειώθηκε σε εννέα κράτη μέλη, παρέμεινε σταθερός σε τέσσερα και αυξήθηκε σε δεκατέσσερα.
Στις επιμέρους συνιστώσες, τη μεγαλύτερη συμβολή στον ετήσιο ρυθμό πληθωρισμού της Ευρωζώνης είχαν οι υπηρεσίες (+1,82%), ακολουθούμενες από την κατηγορία τρόφιμα/αλκοόλ/καπνό (+0,45%), τα μη ενεργειακά βιομηχανικά αγαθά (+0,19%) και την ενέργεια (+0,12%).
Τα στοιχεία του πληθωρισμού όχι μόνο στην Ευρώπη αλλά και στις ΗΠΑ μπορεί να μην θεωρούνται άσχημα, αλλά για να είμαστε ακριβοδίκαιοι, μετά από τόσους μήνες νομισματικής σύσφιξης θα μπορούσαν να είναι πολύ καλύτερα.
Ειδικά από τη στιγμή που η παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη φέτος και το επόμενο έτος αναμένεται να είναι σχεδόν μισή ποσοστιαία μονάδα πιο αργή από τον μέσο όρο της μισής δεκαετίας πριν από την πανδημία COVID-19. Γιατί λοιπόν με μια τόσο υποτονική ανάπτυξη οι τιμές επιμένουν όχι μόνο σε επίπεδο υπηρεσιών, αλλά στο σύνολο σχεδόν των προϊόντων και των εμπορευμάτων;
Οι εκτιμήσεις της Παγκόσμιας Τράπεζας
Στην έκθεση του Ιουνίου η Παγκόσμια Τράπεζα προσπάθησε να δώσει κάποιες εξηγήσεις στο παραπάνω ερώτημα, ενώ προχώρησε σε ενδιαφέρουσες προβλέψεις.
Σύμφωνα με την έκθεση λοιπόν και όπως φαίνεται στον παρακάτω πίνακα, παρά τους χαλαρούς ρυθμούς ανάπτυξης, οι μέσες τιμές των εμπορευμάτων το 2024-2025 προβλέπεται να παραμείνουν κοντά στο 40% πάνω από τα επίπεδα 2015-2019.
Πιο συγκεκριμένα, οι τιμές της ενέργειας και των εμπορευμάτων τροφίμων, αναμένεται να μετριαστούν, αλλά θα παραμείνουν περίπου 40% και 30% αντίστοιχα, πάνω από τους μέσους όρους της περιόδου 2015-2019. Οι τιμές των βασικών μετάλλων αναμένεται να αυξηθούν ελαφρώς φέτος και το επόμενο έτος, κατά 40% υψηλότερες από ό,τι την περίοδο 2015-2019.
Για την Παγκόσμια Τράπεζα, ο κόσμος φαίνεται να έχει εισέλθει σε μια νέα κανονικότητα, που περιλαμβάνει μια αποσύνδεση μεταξύ της παγκόσμιας ανάπτυξης και των τιμών των εμπορευμάτων.
Τέσσερις είναι οι συνισταμένες πίσω από αυτή την τάση:
- Η παγκόσμια προσφορά πετρελαίου παραμένει περιορισμένη.
Από τις αρχές του 2023, ο OPEC+ έχει αφαιρέσει ένα σημαντικό ποσοστό της παγκόσμιας προσφοράς από την αγορά πετρελαίου, αυξάνοντας και επεκτείνοντας προοδευτικά τις περικοπές παραγωγής ως απάντηση στην ήπια ζήτηση και προκειμένου να υπερασπιστεί τις τιμές.
Από τα τέλη Ιουνίου, τα μέλη του ΟPEC+ εμπόδισαν περισσότερα από 6 εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου την ημέρα, σχεδόν το 7% της παγκόσμιας ζήτησης. Αυτό, σε συνδυασμό με την αυξημένη εστίαση στη βραχυπρόθεσμη κερδοφορία στον τομέα του σχιστολιθικού πετρελαίου των ΗΠΑ, έχει πράγματι δώσει στήριξη στις τιμές παρά τη μειωμένη ζήτηση.
Το Brent κυμαίνεται μεταξύ των 70 -92 δολαρίων/βαρέλι καθ' όλη τη διάρκεια του 2024 μέχρι στιγμής. Αυτό το μοτίβο αναμένεται σε γενικές γραμμές να συνεχιστεί και το επόμενο έτος, με την τιμή του Brent να προβλέπεται κατά μέσο όρο στα 79 δολάρια το βαρέλι.
Στο σημείο αυτό έχει ενδιαφέρον να δούμε και τις εκτιμήσεις του Υπουργείου Ενέργειας των ΗΠΑ- ΕΙΑ- το οποίο μετά τις αποφάσεις του OPEC+ για επέκταση ορισμένων εκ των περικοπών στην παραγωγή πετρελαίου για το επόμενο έτος, παρουσίασε τον Ιούλιο τις νέες εκτιμήσεις του σχετικά με την αγορά πετρελαίου.
Συγκεκριμένα, η EIA εκτιμά πως η παγκόσμια ζήτηση πετρελαίου θα υπερβεί την προσφορά το επόμενο έτος, αναθεωρώντας την πρότερη εκτίμησή της για πλεόνασμα προσφοράς.
Η αλλαγή στην πρόβλεψη αποτελεί απότοκο των συνεχόμενων περικοπών στην παραγωγή πετρελαίου από τον OPEC+ τα τελευταία δύο χρόνια, στην προσπάθειά του να διατηρήσει σε υψηλά επίπεδα τις τιμές του πετρελαίου.
Το έλλειμμα πάντως για το 2025 προβλέπεται ότι θα είναι μικρότερο από εκείνο του 2024, που αναμένεται να διαμορφωθεί σε 750.000 βαρέλια ημερησίως για το δεύτερο εξάμηνο του έτους. Το 2025, η παγκόσμια ζήτηση πετρελαίου αναμένεται να αγγίξει τα 104,7 εκατ. βαρέλια ημερησίως, ενώ η προσφορά θα φτάσει τα 104,6 εκατ. βαρέλια ανά ημέρα.
Ως εκ τούτου, η ΕΙΑ εκτιμά ότι κατά μέσο όρο για το δεύτερο εξάμηνο του έτους, η τιμή του Brent θα διαμορφωθεί στα 89 δολάρια/ βαρέλι.
-Η ζήτηση της Κίνας για εμπορεύματα ήταν ανθεκτική παρά τη βραδύτερη αύξηση της παραγωγής.
Σε έναν σημαντικό βαθμό, η υποτονική παγκόσμια ανάπτυξη αντανακλά την επιβράδυνση της οικονομίας της Κίνας, με το μεγαλύτερο πρόβλημα να εστιάζεται στον τομέα των ακινήτων της χώρας.
Το 2015-2019, η Κίνα αναπτύχθηκε με μέσο ρυθμό 6,7% ετησίως. Το 2024-2025 αναμένεται να αναπτυχθεί κατά περίπου 4,5%.
Εξαιρουμένης της περιόδου 2020-2022, η οποία επηρεάστηκε σε μεγάλο βαθμό από τις εξελίξεις που σχετίζονται με την πανδημία, ο ρυθμός αυτός σηματοδοτεί τον χαμηλότερο ρυθμό ανάπτυξης στην Κίνα εδώ και αρκετές δεκαετίες.
Δεδομένου ότι η Κίνα είναι ο μεγαλύτερος καταναλωτής μετάλλων και ενέργειας στον κόσμο, οι αναλυτές ανέμεναν ότι μια ύφεση που σχετίζεται με τα ακίνητα θα μείωνε σημαντικά την όρεξή της για εμπορεύματα. Μέχρι στιγμής όμως αυτό δεν έχει συμβεί.
Αντίθετα, η ζήτηση βιομηχανικών εμπορευμάτων έχει αποδειχθεί ανθεκτική, ενισχυμένη από τις επενδύσεις σε υποδομές και τη στρατηγική εστίαση της χώρας στην επιτάχυνση της βιομηχανικής ικανότητας σε προτιμώμενες βιομηχανίες, συμπεριλαμβανομένων των ηλεκτρικών οχημάτων. Αυτό αντιστάθμισε ως έναν βαθμό τη μειωμένη ζήτηση εμπορευμάτων από τον τομέα των ακινήτων.
-Η κλιματική αλλαγή αυξάνει τη ζήτηση μετάλλων και διαταράσσει την προσφορά γεωργικών προϊόντων.
Οι επενδύσεις σε τεχνολογίες καθαρής ενέργειας αυξάνονται με διψήφιους ρυθμούς παγκοσμίως όπως φαίνεται στο παρακάτω διάγραμμα.
Αυτό συνεπάγεται αυξημένη ζήτηση για μέταλλα όπως για παράδειγμα ο χαλκός και το αλουμίνιο που χρησιμοποιούνται ευρέως στις πράσινες τεχνολογίες.
Οι μεγάλοι χρόνοι που απαιτούνται για την είσοδο νέων ορυχείων στην παραγωγή συνεπάγεται ότι η προσφορά είναι πιθανό να παραμείνει περιορισμένη για κάποιο χρονικό διάστημα, γεγονός που θα μπορούσε να διατηρήσει τις τιμές των βασικών μετάλλων σχετικά υψηλές.
Όσον αφορά τις αγορές γεωργικών προϊόντων, τα καιρικά φαινόμενα που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή έχουν πρόσφατα περιορίσει την προσφορά κακάο και καφέ, οδηγώντας τις τιμές σε επίπεδα ρεκόρ. Οι ελλείψεις που σχετίζονται με ασθένειες και καταστροφές είναι πιθανό να γίνουν πιο συνηθισμένες, καθώς οι θερμοκρασίες αυξάνονται σε όλον τον πλανήτη.
-Οι γεωπολιτικές εντάσεις έχουν ενταθεί
Ένας ακόμη λόγος που οι τιμές των εμπορευμάτων παρέμειναν υψηλές και εμφάνισαν περιόδους αυξημένης αστάθειας τα τελευταία δυόμισι χρόνια είναι οι γεωπολιτικές εντάσεις.
Όπως φαίνεται στο παρακάτω διάγραμμα, στο μέλλον οι γεωπολιτικές εντάσεις παραμένουν βασικός κίνδυνος για τις προοπτικές τόσο για τις τιμές των εμπορευμάτων όσο και για την παγκόσμια ανάπτυξη, αυξάνοντας τις πιθανότητες περαιτέρω κλυδωνισμών της προσφοράς.
Ο αριθμός των ενεργών ένοπλων συγκρούσεων είναι ήδη ο υψηλότερος των τελευταίων δεκαετιών. Οποιαδήποτε κλιμάκωση που θα επηρεάσει σημαντικά τον ενεργειακό εφοδιασμό θα μπορούσε να οδηγήσει σε ευρύτερη άνοδο των τιμών των εμπορευμάτων. Σε αυτή την περίπτωση, ο παγκόσμιος πληθωρισμός θα μπορούσε να ανακτήσει τη δυναμική του, ανατρέποντας πιθανώς την προσεκτική νομισματική χαλάρωση στην οποία αναμένεται να προχωρήσουν οι Κεντρικές Τράπεζες τους επόμενους μήνες.
Γενικότερα, σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα το ταραχώδες γεωπολιτικό περιβάλλον απειλεί να επιδεινώσει την αβεβαιότητα, να περιορίσει το καταναλωτικό και επιχειρηματικό κλίμα και να τροφοδοτήσει την αστάθεια των χρηματοπιστωτικών αγορών. Η ιστορία δείχνει άλλωστε ότι ο αυξημένος γεωπολιτικός κίνδυνος συνδέεται με ασθενέστερες επενδύσεις και μεγάλους καθοδικούς κινδύνους για την ανάπτυξη.
Βέβαια το νόμισμα έχει πάντα δύο όψεις. Προς το παρόν, οι υψηλότερες τιμές των βασικών εμπορευμάτων έχουν ανοίξει ένα κρίσιμο παράθυρο ευκαιριών για τις χώρες εξαγωγής εμπορευμάτων. Τώρα που οι τιμές έχουν αυξηθεί, πολλές από αυτές αναμένεται να αυξηθούν ταχύτερα τα επόμενα χρόνια από ό,τι την περίοδο 2015-2019.
Aποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, καμία διασφάλιση δε δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
