Η έκθεση του ΟΗΕ,  το «παράλογο» της αγοράς και το πρόσφατο ράλι
Shutterstock
Shutterstock

Η έκθεση του ΟΗΕ, το «παράλογο» της αγοράς και το πρόσφατο ράλι

Οι αγορές υποδέχονται τη νέα εβδομάδα από ένα εξαιρετικό τεχνικό σημείο και σαφέστατα με το επενδυτικό συναίσθημα να έχει πάρει αέρα μετά τα πρόσφατα στοιχεία για την πρόοδο της αποκλιμάκωσης του αποπληθωρισμού στις ΗΠΑ. (σ.σ: Περισσότερα μπορείτε να διαβάσετε εδώ).

Θα στηρίξουν αυτή την εβδομάδα την αισιοδοξία των επενδυτών τα αποτελέσματα β’τριμήνου, των οποίων ο κύκλος της ανακοίνωσης τους ξεκίνησε ήδη από την Παρασκευή;

Αυτό που θα πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας καταρχάς είναι ότι αν και η έναρξη της ανακοίνωσης αποτελεσμάτων ξεκίνησε δυναμικά, εντούτοις σε γενικές γραμμές οι εκτιμήσεις των αναλυτών συγκλίνουν σε μείωση EPS και πωλήσεων κατά 6,2% και 1,2% αντίστοιχα για το β’τρίμηνο του 2023.Εάν οι εκτιμήσεις επαληθευθούν, θα είναι η 3η συνεχόμενη τριμηνιαία μείωση των ΕPS. 

Αυτός ακριβώς είναι και ο λόγος που πολλοί αναλυτές, όπως για παράδειγμα η Άμπι Γιόντερ της JPMorgan Private Bank, χαρακτηρίζουν το τρέχον χρηματιστηριακό ράλι ως «junk rally», δεδομένου ότι καθοδηγείται περισσότερο από το συναίσθημα, χωρίς ισχυρή θεμελιώδη βάση. 

Η αλήθεια είναι ότι η Γιόντερ έχει απόλυτο δίκιο. Ανεξάρτητα από το αν κάποιος βρίσκεται στο στρατόπεδο όσων προβλέπουν ύφεση ή σε αυτό όσων προβλέπουν απλά μια ήπια προσγείωση, η πραγματικότητα είναι ότι η ανάπτυξη επιβραδύνεται. 

Όμως οι αγορές επηρεασμένες προφανώς και από το momentum του άλματος της GenAI, έχουν ενδώσει σε έναν κερδοσκοπικό ρυθμό, ο οποίος οδηγεί έναν μεγάλο αριθμό assets σε μια επιθετική ανατιμολόγηση, τη στιγμή ακριβώς που για ένα αρκετά μεγάλο σύνολο κλάδων τα κέρδη ετοιμάζονται να συρρικνωθούν. 

Στο ράλι αυτό συμμετέχουν σχεδόν όλα τα assets, από μετοχές και κρατικά ομόλογα έως εταιρικά ομόλογα και εμπορεύματα. Όπως παρατηρεί το Bloomberg, η τελευταία φορά που είχε συμβεί αυτό την τελευταία δεκαετία ήταν τον Μάρτιο του 2020. 

Οι συνθήκες όμως έχουν αλλάξει από τότε κατά πολύ. Πλέον είμαστε σε κύκλο νομισματικής σύσφιξης και όχι χαλάρωσης, ενώ οι κυβερνήσεις καλούνται να «μαζέψουν τα λουριά» προκειμένου να βοηθήσουν τις Κεντρικές Τράπεζες να ελέγξουν τον πληθωρισμό, σε αντίθεση με το 2020 που απελευθέρωναν «ενέσεις» δισεκατομμυρίων προκειμένου να στηρίξουν επιχειρήσεις και νοικοκυριά στην αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας. 

Μια τεράστια επίσης διαφορά την οποία πρέπει να κρατήσουμε στο πίσω μέρος του μυαλού μας είναι ότι το 2020 ο S&P 500 διαπραγματευόταν περίπου 14 φορές τα κέρδη. Πλέον ο λόγος τιμής-κέρδους κυμαίνεται κοντά στο 20. 

Όλα αυτά φαίνεται να είναι «μικρά γράμματα» για τους μικροεπενδυτές που από ότι φαίνεται έχουν επιστρέψει δυναμικά. Ο δείκτης των μετοχών του «πλήθους» Solactive Roundhill Meme Stock Index, ανέβηκε περίπου 8% την εβδομάδα που μας πέρασε και οι μετοχές κρυπτονομισμάτων έγιναν πάλι της μόδας. 

Σύμφωνα με εκτιμήσεις της JPMorgan Chase & Co, ημερήσιοι traders απέκτησαν καθαρές μετοχές 2,8 δις δολαρίων την εβδομάδα που μας πέρασε, ποσό που είναι πολύ υψηλότερο από τον μέσο όρο των 12 μηνών, ενώ την ίδια στιγμή οι διαχειριστές μειώνουν short θέσεις τους και ανακατανέμουν μετρητά σε μετοχές. 

Σύμφωνα όμως με πολλούς οίκους, μεταξύ των οποίων και η Goldman Sachs, ένας από τους πιο μεγάλους κινδύνους για το δεύτερο εξάμηνο του 2023 είναι ο αντίκτυπος της επιβράδυνσης της παγκόσμιας ανάπτυξης στις αναθεωρήσεις κερδών. 

Οι αναλυτές μάλιστα της Goldman δεν προβλέπουν ουσιαστικά καμία αύξηση κερδών για το 2023, εκτός από την Ιαπωνία και κάποιους μονοψήφιους ρυθμούς ανάπτυξης για κάποιες περιοχές εκτός Ασίας το 2024. Γι’αυτό και διατηρούν ουδέτερη κατανομή περιουσιακών στοιχείων σε μετοχές, αναβαθμίζουν τα ομόλογα σε ουδέτερα από underweight και υποβαθμίζουν τη σύσταση τους για τα εμπορεύματα σε ουδέτερη σε διάστημα τριων μηνών αν και σε ορίζοντα 12μήνου διατηρούν το overweight.

Η έκθεση που «κακώς» πέρασε στα ψιλά γράμματα

Πέραν όμως των κινδύνων από τον αντίκτυπο της επιβράδυνσης της παγκόσμιας ανάπτυξης στα κέρδη, η πρόσφατη έκθεση του ΟΗΕ μας υπενθύμισε και έναν άλλον κίνδυνο, τον οποίο όλοι υποκύπτουμε στον πειρασμό να τον κρύψουμε «κάτω από το χαλί».

Σύμφωνα με την έκθεση των Ηνωμένων Εθνών που δημοσιεύτηκε στις 12 Ιουλίου,το παγκόσμιο δημόσιο χρέος εκτοξεύθηκε στο ποσό ρεκόρ των 92 τρις δολαρίων το 2022, με κύριο οδηγό τον δανεισμό των κυβερνήσεων προκειμένου να αντιμετωπίσουν κρίσεις, όπως η πανδημία. 

Αν προστεθεί στον λογαριασμό και το ιδιωτικό χρέος, τότε τα νούμερα εκτοξεύονται στην στρατόσφαιρα. Το παγκόσμιο χρέος αυξήθηκε κατά 8,3 τρισ. δολάρια τους πρώτους τρεις μήνες του 2023 σε σύγκριση με το τέλος του 2022 στα 304,9 τρισ. δολάρια, το υψηλότερο επίπεδο από το πρώτο τρίμηνο του περασμένου έτους, ενώ είναι η δεύτερη υψηλότερη τριμηνιαία μέτρηση που έχει καταγραφεί ποτέ.

Το παγκόσμιο χρέος είναι τώρα 45 τρισεκατομμύρια δολάρια υψηλότερο από το προ της πανδημίας επίπεδο και αναμένεται να συνεχίσει να αυξάνεται με ταχείς ρυθμούς σύμφωνα με την έκθεση Global Debt Monitor του IIF.

Η τάση αυτή δεν είναι μια τάση των τελευταίων μόνο ετών.

Το εγχώριο και εξωτερικό χρέος παγκοσμίως έχει σχεδόν πενταπλασιαστεί τις τελευταίες δύο δεκαετίες, ξεπερνώντας τον ρυθμό οικονομικής ανάπτυξης, καθώς το ΑΕΠ  έχει τριπλασιαστεί από το 2002. 

Η γήρανση του πληθυσμού και οι αυξανόμενες δαπάνες υγείας συνεχίζουν να ασκούν πίεση στις δαπάνες των κυβερνήσεων, ενώ οι αυξημένες γεωπολιτικές εντάσεις που οδηγούν σε αύξηση των εθνικών αμυντικών δαπανών μεσοπρόθεσμα και η αποπαγκοσμιοποίηση παίζουν πλέον σημαντικό ρόλο στην αύξηση τους,

Όπως εύκολα γίνεται κατανοητό, το χρέος «βαραίνει» περισσότερο τις αναπτυσσόμενες χώρες λόγω της περιορισμένης πρόσβασης τους σε χρηματοδότηση, του αυξανόμενου κόστους δανεισμού-για να δώσουμε ένα μέγεθος θα αναφέρουμε ότι οι καθαρές πληρωμές για τόκους χρέους ξεπερνούν το 10% των εσόδων για 50 αναδυόμενες οικονομίες παγκοσμίως- των υποτιμήσεων των νομισμάτων τους και της υποτονικής ανάπτυξης. 

Οι αναπτυσσόμενες οφείλουν περίπου το 30% του παγκόσμιου δημόσιου χρέους- το 70% το χρωστάνε Κίνα, Ινδία και Βραζιλία- ενώ πενήντα εννέα αναπτυσσόμενες χώρες εμφανίζουν λόγο χρέους προς ΑΕΠ άνω του 60% .

Για κάποιες μάλιστα από αυτές, δεν είναι μακριά χρονικά η στιγμή που θα κληθούν να αποφασίσουν αν θα συνεχίσουν να εξυπηρετούν το χρέος τους ή θα συνεχίσουν να εξυπηρετούν τους πολίτες τους!

Η έκθεση του ΟΗΕ για παράδειγμα διαπιστώνει ότι στην Αφρική, το ποσό που δαπανάται για την πληρωμή τόκων είναι υψηλότερο από τις δαπάνες για την εκπαίδευση ή για την υγεία!

Αυτή είναι μια παρατήρηση που καλό θα είναι να υπογραμμίσουν οι ιδιώτες πιστωτές των χωρών αυτών, όπως οι κάτοχοι ομολόγων και οι τράπεζες που αντιπροσωπεύουν το 62% του συνολικού εξωτερικού δημόσιου χρέους των αναπτυσσόμενων χωρών. 

Στην Αφρική, αυτή η συμμετοχή των πιστωτών αυξήθηκε από 30% το 2010 σε 44% το 2021, ενώ η Λατινική Αμερική έχει την υψηλότερη αναλογία ιδιωτών πιστωτών που κατέχουν εξωτερικό δημόσιο χρέος για κάθε περιοχή, πέριξ του 74%.

Αν και για άλλη μια φορά είμαστε σίγουροι ότι η έκθεση του ΟΗΕ θα «καταχωνιαστεί» στα μονόστηλα και τα ψιλά γράμματα των ειδήσεων, εντούτοις όσοι συναλλασόμαστε στις αγορές οφείλουμε να τη λάβουμε υπόψιν, όπως και τα ελλείμματα στους προυπολογισμούς, την επιβάρυνση σε τόκους κάθε φορά που αναχρηματοδοτείται ένα χρέος, τη μείωση των περιθωρίων κέρδους των επιχειρήσεων όπου αυτή σημειώνεται, την καθοδική προσαρμογή των προσδοκιών για τα έσοδα και κέρδη των επόμενων τριμήνων κ.ο.κ. 

Ως στήλη θα επαναλάβουμε ότι ναι μεν η τάση είναι φίλη μας και ως εκ τούτου συμμετέχουμε στις αγορές, προσέχουμε όμως πού, γιατί και για πόσο χρονικό διάστημα καταθέτουμε τον οβωλό μας. Βλέπετε, διανύουμε ίσως μια από τις πιο πονηρές περιόδους των χρηματιστηριακών αγορών και μόνο αν είμαστε καλά διαβασμένοι, θα έχουμε πιθανότητες να αποφύγουμε τις κακοτοπιές.

Αποποίηση Ευθύνης

Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, ουδεμία διασφάλιση δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.