Για περισσότερο από ένα χρόνο τώρα, η πιο ευρέως ακολουθούμενη πρόβλεψη της αγοράς ομολόγων για μια οικονομική ύφεση αναβοσβήνει ένα σαφές προειδοποιητικό σημάδι: τα βραχυπρόθεσμα ομόλογα αποδίδουν περισσότερο από τα μακροπρόθεσμα.
Μιλάμε για την αντιστροφή της καμπύλης απόδοσης των ομολόγων.
Η καμπύλη αποδόσεων είναι ουσιαστικά ένας τρόπος απεικόνισης των αποδόσεων σε όλη τη διάρκεια των ομολόγων που εκδίδονται από την κυβέρνηση, από το βραχυπρόθεσμο χρέος έως το μακροπρόθεσμο χρέος, ήτοι τα ομόλογα 30 ετών.
Ο πιο συνηθισμένος τρόπος για να εξετάσουμε την καμπύλη είναι να εξετάσουμε τις αποδόσεις των ομολόγων δύο και δέκα ετών.
Υπό κανονικές συνθήκες, οι αποδόσεις στις μεγαλύτερες λήξεις είναι υψηλότερες από αυτές των ομολόγων βραχύτερης λήξης, αντανακλώντας τους μεγαλύτερους κινδύνους και την αβεβαιότητα που ενέχει η διατήρηση ενός χαρτοφυλακίου ομολόγων μεγαλύτερης περιόδου.
Υπό ορισμένες συνθήκες όμως, σαν αυτές που διανύουμε αυτή την περίοδο, το σχήμα της καμπύλης ανατρέπεται, με τις βραχυπρόθεσμες αποδόσεις να αυξάνονται πάνω από τις μακροπρόθεσμες αποδόσεις.
Το μήνυμα μιας ανεστραμμένης καμπύλης αποδόσεων είναι ότι ενώ τα επιτόκια είναι υψηλά τώρα, στο μέλλον ο ρυθμός οικονομικής ανάπτυξης και ο πληθωρισμός θα είναι πιο αργοί και έτσι τα επιτόκια θα είναι χαμηλότερα.
Ιστορικά, το σενάριο αυτό υλοποιείται μέσω μιας ύφεσης.
Τι συμβαίνει εδώ και ενάμιση χρόνο
Η καμπύλη αποδόσεων αντιστράφηκε για πρώτη φορά κατά τη διάρκεια του τρέχοντος οικονομικού κύκλου τον Μάρτιο του 2022 και παρέμεινε ανεστραμμένη από τις αρχές Ιουλίου του ίδιου έτους.
Προσέξτε όμως. Όχι μόνο η καμπύλη είναι ανεστραμμένη, αλλά η έκταση της αναστροφής είναι ακραία για τα ιστορικά πρότυπα, μιας και σημειώνει, όπως παρατηρεί ο McCallister της Μorningstar, το μεγαλύτερο χάσμα από την ύφεση του 1982.
Πρόσφατα, η απόδοση του 2ετούς ομολόγου του Δημοσίου διαμορφώθηκε στο 4,93%, ήτοι 0,67 ποσοστιαίες μονάδες πάνω από την απόδοση 4,26% του 10ετούς ομολόγου.
Ο John Briggs με τη σειρά του - επικεφαλής οικονομικών και στρατηγικής αγορών στη NatWest Markets - μετρά αυτήν την τρέχουσα αντιστροφή ως τη μακροβιότερη από την περίοδο του 1978-1980, η οποία προηγήθηκε της ύφεσης του 1980.
Ωστόσο, παρά την αντιστροφή, όχι μόνο η αμερικανική οικονομία δεν διολίσθησε σε ύφεση, αλλά υπάρχουν σημάδια εξαιρετικής αντοχής.
Στην πραγματικότητα, οι επενδυτές είναι τόσο πεπεισμένοι ότι δεν έρχεται ύφεση, που τις τελευταίες εβδομάδες οι αποδόσεις των ομολόγων αυξάνονται, σε ορισμένες περιπτώσεις στα υψηλότερα επίπεδά τους πριν από την οικονομική κρίση του 2008.
Αυτό συνεπάγεται ότι η αναστροφή της καμπύλης των αποδόσεων έχει αποτύχει ως έγκυρο υφεσιακό σήμα αυτή τη φορά; Όπως υποστηρίζουν κάποιοι βετεράνοι της αγοράς ομολόγων, καλό θα ήταν να μη βιαστούμε να βγάλουμε συμπεράσματα.
Πού οφείλεται η χρονοκαθυστέρηση της ύφεσης
Δύο είναι οι βασικοί λόγοι.
- Ο απόηχος της έντονης δημοσιονομικής και νομισματικής τόνωσης κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19,
- Το γεγονός ότι οι αυξήσεις των επιτοκίων της Fed χρειάζονται χρόνο για να έχουν πλήρες αντίκρυσμα στην οικονομία.
Ειδικά όσον αφορά τον πρώτο λόγο, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τα δημοσιονομικά κίνητρα της αμερικανικής κυβέρνησης προκειμένου να βοηθήσει τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις να ανταπεξέλθουν στα lockdowns ήταν τεράστια.
Σχεδόν 5 τρις δολάρια συνολικά «έπεσαν» στην οικονομία προκειμένου να αντιμετωπίσει τις διακοπές λειτουργίας.
Το τεράστιο αυτό δημοσιονομικό κίνητρο κατευθύνθηκε σε κάθε τμήμα της οικονομίας. Από τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις, έως τους μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς, τις πολιτείες και τις τοπικές κυβερνήσεις.
Ενώ βρισκόμαστε ξεκάθαρα στα μεταγενέστερα στάδια αυτής της τεράστιας δημοσιονομικής στήριξης, εντούτοις χρειάζεται αρκετός χρόνος προκειμένου όλες αυτές οι οντότητες να διαχειριστούν αυτά τα πλεονάζοντα μετρητά.
Σύμφωνα με τους οικονομολόγους του Μorningstar, ο συνδυασμός της ενθαρρυντικής δημοσιονομικής και νομισματικής πολιτικής των προηγούμενων ετών υπήρξε ο βασικός μοχλός διατήρησης της ισχύος στις καταναλωτικές δαπάνες και στην αγορά εργασίας. Αμφότερα αποτελούν τους δύο σημαντικούς παράγοντες της οικονομικής ανάπτυξης των ΗΠΑ.
Όπως γίνεται λοιπόν κατανοητό, η άνευ προηγουμένου δημοσιονομική πολιτική των προηγούμενων ετών αυξάνει τον χρόνο που θα χρειαστεί προκειμένου η αύξηση των επιτοκίων κατά 525 μονάδες βάσης από τη Fed και η ανεστραμμένη καμπύλη να έχουν τον συνήθη αντίκτυπο στην οικονομία.
Γιατί οι ανεστραμμένες καμπύλες απόδοσης έχουν σημασία
Η καμπύλη απόδοσης των ομολόγων είναι πολλά περισσότερα από ένα γράφημα.
Έχει σαφές οικονομικό αποτύπωμα.
Καταρχάς, δημιουργεί αντικίνητρο για τις τράπεζες να δανείζουν.
Βλέπετε, η τραπεζική κερδοφορία στηρίζεται στην εξής διαδικασία: Συλλογή καταθέσεων για τις οποίες πληρώνουν βραχυπρόθεσμα επιτόκια και εν συνέχεια ο δανεισμός αυτών των χρημάτων σε δανειολήπτες, στους οποίους χρεώνουν μακροπρόθεσμα επιτόκια.
Όπως γίνεται κατανοητό, εάν τα βραχυπρόθεσμα επιτόκια είναι υψηλότερα από τα μακροπρόθεσμα, τα δάνεια καθίστανται λιγότερο κερδοφόρα.
Η συνθήκη αυτή έρχεται να «κουμπώσει» με την αυστηροποίηση των όρων δανεισμού στις ΗΠΑ ως απόνερο της περιφερειακής τραπεζικής κρίσης του Μαρτίου.
Τι γίνεται όμως όταν οι τράπεζες δανείζουν λιγότερο; Υπάρχουν λιγότερα χρήματα στο σύστημα και τελικά η οικονομία θα επιβραδυνθεί.
Μια δεύτερη επίδραση προέρχεται από το συνολικό επίπεδο των επιτοκίων σε όλη την καμπύλη αποδόσεων, όπως μετράται τόσο σε ονομαστική βάση, όσο και σε πραγματική βάση, η οποία τα συγκρίνει με τον αναμενόμενο ρυθμό πληθωρισμού.
Για πολλά χρόνια, οι πραγματικές αποδόσεις ήταν αρνητικές, που σημαίνει ότι ήταν κάτω από το αναμενόμενο ποσοστό πληθωρισμού. Αυτό ενθάρρυνε τους επενδυτές να τοποθετήσουν τα χρήματά τους σε επενδύσεις με μεγαλύτερο κίνδυνο.
Τώρα όμως και αυτή η συνθήκη έχει αλλάξει.
Θα κλείσουμε το παρόν με το συμπέρασμα πρόσφατης ανάλυσης της Pimco: «Βλέπουμε τα πράγματα να επιβραδύνονται- βλέπουμε τον πληθωρισμό να επιβραδύνεται και βλέπουμε την ανάπτυξη να επιβραδύνεται…. Οι επενδυτές συχνά αγνοούν τον αντίκτυπο που θα έχει στην οικονομία η ανεστραμμένη καμπύλη απόδοσης, καθώς εθίζονται από το γεγονός ότι οι αγορές δεν αντιδρούν κατά το δοκούν αμέσως. Όμως οι επιπτώσεις της αναστροφής αυτής χρειάζονται χρόνο για να γίνουν ορατές».
*Αποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, ουδεμία διασφάλιση δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
