Ο βασιλιάς είναι γυμνός. Η πρωθυπουργός της Ιταλίας, Τζόρτζια Μελόνι, και ο ακροδεξιός κυβερνητικός της συνασπισμός δείχνουν το πραγματικό τους πρόσωπο, επιβάλλοντας έναν σοβιετικού στυλ έκτακτο φόρο 40% στα «υπερκέρδη» των τραπεζών. Οι χρηματοπιστωτικοί όμιλοι αποτελούν έναν εύκολο στόχο για τους λαϊκιστές αλλά η ουσία είναι ότι η απόφαση της ιταλικής κυβέρνησης μπορεί να προκαλέσει μόνιμη ζημιά στην ελκυστικότητα μίας ιταλικής οικονομίας που διψάει για επενδύσεις. Ταυτόχρονα, χτυπώντας τις τράπεζες, η Μελόνι καταφέρνει να ανατρέψει προς το χειρότερο τα δεδομένα σε ό,τι αφορά τη διαθεσιμότητα των πιστώσεων για την ιταλική οικονομία, ιδιαίτερα για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, οι οποίες όπως και στην Ελλάδα, αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της.
Ήταν έκπληξη η απόφαση της ιταλικής κυβέρνησης; Ναι, αν αναλογιστεί κανείς ότι ο υπουργός Οικονομικών Τζανκάρλο Τζορτζέτι πρόσφατα είχε αποκλείσει το ενδεχόμενο να επιβληθεί έκτακτος φόρος στις τράπεζες. Πηγές από τη Ρώμη αναφέρουν ότι η απόφαση δεν υποστηριζόταν σε τεχνικό επίπεδο και ενδεχομένως δεν την υποστήριξε ούτε καν ο ίδιος ο Τζορτζέτι. Όμως ήταν μία απόφαση που επειδή αφορά τη φορολόγηση των τραπεζών ήταν σίγουρο ότι θα είχε τη στήριξη της πλειοψηφίας των Ιταλών.
Όπως σημειώνει ο Ιταλός αναλυτής, Λορέντζο Κοντόνιο, με τη φορολόγηση των τραπεζών, η κυβέρνηση θα καταφέρει να βρει τους πόρους που απεγνωσμένα χρειάζεται για να χρηματοδοτήσει την επικείμενη φορολογική μεταρρύθμιση. Τα μέτρα έχουν επίσης στόχο να μετριάσουν για τους δανειολήπτες το βάρος για τα στεγαστικά με κυμαινόμενο επιτόκιο. Ο ίδιος ωστόσο τονίζει πως στην Ιταλία είναι συγκριτικά πολύ λίγα τα σπίτια που έχουν ενυπόθηκο δάνειο και τα περισσότερα από τα δάνεια αυτά έχουν σταθερό επιτόκιο. Επίσης, πιστεύει ότι μετά από σχεδόν δέκα χρόνια με περίπου μηδενικά επιτόκια, δεν υπήρχε μεγάλη ανάγκη να «διασωθούν» με τέτοια μέτρα οι δανειολήπτες.
Η απόφαση του υπουργικού συμβουλίου θα περάσει από το κοινοβούλιο στα τέλη Σεπτεμβρίου ή τον Οκτώβριο. Ακόμη και να μην ψηφιστεί ή ψηφιστεί με αλλαγές, η ζημιά έχει ήδη γίνει. Διότι πολύ απλά, το ερώτημα που απασχολεί όλους τους ανθρώπους της αγοράς στην Ιταλία σήμερα είναι «ποιος θα είναι ο επόμενος κλάδος που θα δεχθεί αντίστοιχες παρεμβάσεις».
Ο κατασκευαστικός κλάδος είναι ο επικρατέστερος γιατί είχε ωφεληθεί πολύ από τα γενναιόδωρα πακέτα μέτρων όπως τα κίνητρα που δόθηκαν για την ενεργειακή αναβάθμιση των σπιτιών και τα τεράστια project υποδομών που χρηματοδοτεί η ΕΕ.
Η ζημιά για την ιταλική οικονομία από την… σοβιετική κίνηση της Μελόνι είναι τριπλή. Πρώτον, έχουν δεχθεί τεράστιο πλήγμα οι μετοχές των ιταλικών τραπεζών, μία κατάσταση που μπορεί να συνεχιστεί αναλόγως με το πως θα εξελιχθούν οι συζητήσεις μέχρι το υπουργικό διάταγμα να γίνει νόμος. Ήδη, οι τραπεζικές μετοχές χάνουν πάνω από 10%.....
Δεύτερον, γίνεται λιγότερο ελκυστική η ιταλική αγορά καθώς οι επιπλέον φόροι πλήττουν τις επιχειρήσεις που έχουν μεγαλύτερα κέρδη. Αυτό αφορά τόσο τις άμεσες ξένες επενδύσεις όσο και τις ιταλικές επιχειρήσεις. Τέλος, η απόφαση κάνει κακό στις χορηγήσεις που φτάνουν στην οικονομία, γιατί οι τράπεζες θα έχουν κίνητρο να μειώσουν τα δάνεια υψηλού επιτοκίου που έχουν και τον μεγαλύτερο κίνδυνο με στόχο να περιορίσουν τα επιτοκιακά περιθώρια και επομένως τη φορολογία τους. Επίσης, από τη στιγμή που ο φόρος πλήττει τα κεφάλαια των τραπεζών, μειώνει και την ικανότητά τους να δίνουν δάνεια. Όπως καταλήγει ο κ. Κοντόνιο, η ζημιά ξεπερνάει κατά πολύ το βραχυπρόθεσμο όφελος από τα επιπλέον έσοδα που μαζεύει το κράτος. Η απόφαση της ιταλικής κυβέρνησης πάρθηκε με γνώμονα το βραχυπρόθεσμο πολιτικό όφελος και όχι τη μακροπρόθεσμη εξυγίανση της οικονομίας.
