Οι παγκόσμιες χρηματιστηριακές αγορές δέχτηκαν χθες Δευτέρα (05/08) ισχυρό πλήγμα εν μέσω ανησυχιών για την πορεία της οικονομίας των ΗΠΑ λίγους μήνες πριν από τις προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου.
Η αναταραχή στα χρηματιστήρια ξεκίνησε τη νύχτα από την Ιαπωνία, με τον δείκτη Nikkei να σημειώνει βουτιά περισσότερο από 12% - τη χειρότερη επίδοσή του από το κραχ της παγκόσμιας αγοράς το 1987 -, και εξαπλώθηκε γρήγορα στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ, όπου οι κυριότεροι χρηματιστηριακοί δείκτες έπεσαν πάνω από 2%.
Η μεταστροφή του κλίματος είναι εκπληκτική. Πριν από λίγες μόνο εβδομάδες, οι οικονομολόγοι ήταν αισιόδοξοι για τον εξασθενημένο πληθωρισμό και την ανθεκτική ανάπτυξη. Συνδυασμός που θα μπορούσε να δώσει στην αντιπρόεδρο Κάμαλα Χάρις ένα ισχυρό επιχείρημα στους ψηφοφόρους.
Ωστόσο, η αποδυνάμωση της αγοράς εργασίας πυροδότησε φόβους ότι το κλίμα αυτό δεν θα διαρκέσει, παρά το γεγονός ότι η Ομοσπονδιακή Τράπεζα (FED) είναι κοντά στο να ανακοινώσει τη «νίκη» κατά του πληθωρισμού, καθώς και τα σχέδια της για τη χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής.
«Έχουν περάσει λιγότερες από δύο εβδομάδες από τότε που τα στοιχεία έδειξαν ότι η οικονομία αναπτύσσεται ταχύτερα από το αναμενόμενο, με τις αγορές μετοχών να κυμαίνονται κοντά σε επίπεδα ρεκόρ, αλλά υπάρχει η αίσθηση ότι η Fed περίμενε πολύ καιρό για να μειώσει τα επιτόκια και τώρα είναι πίσω από την καμπύλη», δήλωσε ο John Lynch, επικεφαλής επενδύσεων της Comerica Wealth Management. «Αν και δεν είμαστε εντελώς πεπεισμένη με τη νέα αφήγηση, το μόνο πράγμα που φαίνεται βέβαιο είναι ότι υπάρχει περισσότερη μεταβλητότητα μπροστά μας».
Τι πυροδότησε τις αναταράξεις στα χρηματιστήρια
Οι αγορές πάντα είναι στραμμένες προς το μέλλον, παρακολουθώντας στενά τους οικονομικούς δείκτες ώστε να προβλέψουν τις εξελίξεις. Την προηγούμενη Παρασκευή, το υπουργείο Εργασίας των ΗΠΑ ανέφερε ότι το ποσοστό ανεργίας είχε αυξηθεί περισσότερο από το αναμενόμενο, σηματοδοτώντας την επιβράδυνση της οικονομίας και αυξάνοντας τους φόβους ότι οι ΗΠΑ ενδέχεται να μην αποφύγουν τελικά την ύφεση. Ένα από τα δεδομένα στα οποία αντιδρούν οι αγορές είναι τα μελλοντικά αναμενόμενα κέρδη των εταιρειών στις οποίες επενδύουν, αλλά και στη βραδύτερη ανάπτυξη, γεγονός που σημαίνει χαμηλότερα κέρδη.
Το «ξεπούλημα» που παρατηρήθηκε χθες επικεντρώθηκε κυρίως σε μετοχές εταιρειών υψηλής τεχνολογίας, όπως της Nvidia που κατασκευάζει τσιπ Τεχνητής Νοημοσύνης. Η άνοδος των μετοχών αυτών των εταιρειών είχε οδηγήσει τους δείκτες στα ύψη.
Όμως υπάρχουν και συγκυριακοί λόγοι που βοήθησαν στην επιδείνωση του χθεσινού κραχ. Την περασμένη εβδομάδα, η κεντρική τράπεζα της Ιαπωνίας αύξησε τα επιτόκια, σημειώνοντας ότι το κόστος δανεισμού θα μπορούσε να αυξηθεί περαιτέρω. Αντίθετα, η FED προσανατολιζόταν στο να μειώσει τα επιτόκια σύντομα, καθώς ο πληθωρισμός υποχωρεί, και η αδύναμη έκθεση για την απασχόληση τροφοδοτεί τις προσδοκίες ότι θα μπορούσε να μειώσει το κόστος δανεισμού πιο γρήγορα από το αναμενόμενο.
Έτσι, το νόμισμα της Ιαπωνίας ενισχύθηκε ιδιαίτερα σε σύγκριση με το δολάριο ΗΠΑ, πιέζοντας τα hedge funds (επενδυτικά κεφάλαια) που δανείζονταν φθηνά σε γιεν και στη συνέχεια κάνουν επενδύσεις σε αμερικανικά περιουσιακά στοιχεία.
Όλοι αυτοί οι επενδυτές μπήκαν σε ένα αγώνα δρόμου για να συγκεντρώσουν μετρητά, τροφοδοτώντας την αναταραχή της αγοράς, αν και δεν πρέπει να παραβλέπουμε ότι πολλοί χρηματιστές χρησιμοποιούν τις περιόδους αστάθειας για να αλλάξουν θέσεις στα χαρτοφυλάκια, αυξάνοντας ακόμη περισσότερο την αστάθεια.
Οδηγούμαστε προς ύφεση;
Κανείς δεν μπορεί να το πει με βεβαιότητα, όμως ακόμη η κατάσταση δεν μοιάζει ακόμα με ύφεση.
Μπορεί οι φόβοι να έχουν αυξηθεί από την περασμένη Παρασκευή, όταν ανακοινώθηκε ότι το ποσοστό ανεργίας έχει αυξηθεί αρκετά το τελευταίο έτος ώστε να ενεργοποιήσει ένα στατιστικό όριο, γνωστό ως κανόνας Sahm, που ιστορικά αποτελεί ένδειξη ότι βρισκόμαστε στα πρώτα στάδια της ύφεσης.
Ωστόσο, η οικονομία των ΗΠΑ φαίνεται ακόμη υγιής: Η ανεργία είναι στο 4,3% και το ΑΕΠ αυξήθηκε με ρυθμό 2,8% το δεύτερο τρίμηνο του έτους, ο οποίος είναι ταχύτερος από ό,τι αναμενόταν, λαμβάνοντας υπόψη το ύψος των επιτοκίων.
Αν το ποσοστό ανεργίας στις Ηνωμένες Πολιτείες παραμείνει στα ίδια επίπεδα ή βελτιωθεί τον Αύγουστο, θα μπορούσε να κατευνάσει τους φόβους ότι βλέπουμε μια ταχεία επιδείνωση των οικονομικών συνθηκών. Η κεντρική τράπεζα της χώρας αναμένεται να μειώσει τα επιτόκια στην επόμενη συνεδρίασή της τον Σεπτέμβριο και οι αξιωματούχοι της FED δεν δείχνουν προς το παρόν να πανικοβάλλονται. Ο πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Τράπεζας του Σικάγο, Όσταν Ντιν Γκούλσμπι διαβεβαίωσε ότι δεν φαίνεται ότι η οικονομία βρίσκεται σε ύφεση.
Πώς επηρεάζονται οι προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ;
Οι Ρεπουμπλικάνοι έχουν εκμεταλλευτεί την είδηση, μιλώντας για το κραχ της Κάμαλα (#KamalaCrash). Σε κάθε περίπτωση όμως, καθώς οι αγορές είναι ασταθείς, πιθανότατα θα υπάρξουν νέα σκαμπανεβάσματα τις εβδομάδες πριν από τις εκλογές, γεγονός που θα κάνει όλο και πιο δύσκολη την εξαγωγή πολιτικών συμπερασμάτων από τη Wall Street.
Οι περισσότεροι επενδυτές αυτή τη στιγμή δεν συνδέουν το κραχ με την προεκλογική εκστρατεία, αν και η πολιτική αβεβαιότητα είναι σίγουρα ένα πράγμα που σταθμίζουν οι αγορές.
Εν τω μεταξύ, ο δημοσκόπος του GOP Frank Luntz υποβάθμισε την πολιτική δύναμη του Χρηματιστηρίου.
«Έχω μελετήσει τους οικονομικούς παράγοντες που επηρεάζουν τα πολιτικά αποτελέσματα εδώ και χρόνια», δήλωσε ο Luntz σε ανάρτησή του στο X. «Μπορώ να δηλώσω κατηγορηματικά ότι το χρηματιστήριο δεν έχει σημασία - δεν βοήθησε τον Τραμπ όταν ήταν ανεβασμένο και δεν θα βλάψει την Χάρις όταν είναι πεσμένο».
I have studied economic factors that influence political outcomes for years now.
— Frank Luntz (@FrankLuntz) August 5, 2024
I can state categorically that the stock market doesn’t matter – it didn’t help Trump when it was up, and it will not hurt Harris when it is down. https://t.co/ox6QsXsubd
Παρόλα αυτά, αν οι μετοχές συνεχίσουν να πέφτουν, αυτό πιθανότατα θα συμπέσει με άσχημα νέα για την οικονομία, τα οποία από μόνα τους θα αποτελούσαν πρόκληση για τον Χάρις.
Πηγή: Politico
