Σε νέα βαθιά κρίση απειλεί να οδηγήσει τη Βόρεια Μακεδονία, η ίδια η νέα ηγεσία της χώρας, που προέκυψε μετά της εκλογές της 8ης Μαΐου, καθώς πλέον εκτός από το δύσκολο και επικίνδυνο μέτωπο με τη Βουλγαρία, ανοίγει δεύτερο μέτωπο με την Ελλάδα, κλείνοντας τον δρόμο για την Ε.Ε. και παραβιάζοντας το ίδιο το σύνταγμα της χώρας.
Η νέα πρόεδρος της Βόρειας Μακεδονίας, Γκιορντάνα Σιλιάνκοφσκα, μένοντας πιστή στην εμμονική ιδεολογία της και την προεκλογική εξαγγελία της, αλλοίωσε τον όρκο που προβλέπεται για την ανάληψη των καθηκόντων της και έτσι χρησιμοποίησε αντί του συνταγματικού ονόματος της χώρας της το «Δημοκρατία της Μακεδονίας».
Μια αναφορά που αποτελεί κατάφωρη παραβίαση, ενός εκ των ολίγων ξεκάθαρων όρων που περιλαμβάνει η Συμφωνία των Πρεσπών για την έστω και «ψαλιδισμένη» erga omnes χρήση του συνταγματικού ονόματος Βόρεια Μακεδονία. Όλοι οι κρατικοί φορείς, αλλά και όσοι φορείς η θεσμοί χρηματοδοτούνται από το κράτος είναι υποχρεωμένοι να χρησιμοποιούν το Συνταγματικό Όνομα της χώρας.
Η κίνηση αυτή προκάλεσε την πρώτη «κρίση» στις σχέσεις με την Αθήνα, καθώς η πρέσβης στα Σκόπια Σ.Φιλιππίδου είχε λάβει σχετικές οδηγίες, και αποχώρησε από την τελετή ορκωμοσίας που διεξήχθη στο Κοινοβούλιο στα Σκόπια.
Το ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών με ανακοίνωση του προειδοποίησε ότι «... η περαιτέρω πρόοδος στις διμερείς σχέσεις της με τη Βόρεια Μακεδονία καθώς και η ευρωπαϊκή πορεία της τελευταίας εξαρτώνται από την πλήρη εφαρμογή της Συμφωνίας των Πρεσπών και κυρίως από τη χρήση της συνταγματικής ονομασίας της χώρας». Και στην ανακοίνωση προσθέτει ότι η «ελληνική κυβέρνηση, παρά τις αντιρρήσεις που είχε εκφράσει ως αντιπολίτευση κατά την κύρωση της συμφωνίας, τη σεβάστηκε ως επικυρωθείσα διεθνή συνθήκη που υπερέχει κάθε άλλης διάταξης νόμου».
Αντίδραση όμως ήρθε και από την πρόεδρο της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, που καλεί τη Βόρεια Μακεδονία να εφαρμόσει απαρέγκλιτα τη Συμφωνία των Πρεσπών προκειμένου να συνεχιστεί η πορεία της προς την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ανακοίνωση εξέδωσε και ο εκπρόσωπος του Ύπατου Εκπροσώπου για την εξωτερική πολιτική της Ε.Ε. επισημαίνοντας τα εξής: «Η ΕΕ εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι η νέα πρόεδρος της Βόρειας Μακεδονίας, πρόεδρος Σιλιανκοφκσα-Ντάνκοβα, δεν χρησιμοποίησε το συνταγματικό όνομα της χώρας κατά τη σημερινή τελετή ορκωμοσίας. Η ΕΕ υπενθυμίζει τη σημασία του πλήρους σεβασμού των υφιστάμενων, νομικά δεσμευτικών συμφωνιών, συμπεριλαμβανομένης της Συμφωνίας των Πρεσπών με την Ελλάδα».
Η στάση της καθηγήτριας συνταγματικού δικαίου και φανατικής ακτιβίστριας του «μακεδονισμού» ήταν λίγο πολύ αναμενόμενη και το ενδιαφέρον τώρα στρέφεται και στον εντολοδόχο πρωθυπουργό και αρχηγό του VMRO-DPMNE Κ.Μίτσκοσκι, ο οποίος και ασκεί την εκτελεστική εξουσία και είναι από τους πλέον σφοδρούς αντιπάλους της Συμφωνίας των Πρεσπών και στην προεκλογική εκστρατεία του χρησιμοποιούσε συστηματικά (όπως και στην πρώτη μετεκλογική ομιλία του) το όνομα «Μακεδονία».
Το σκληροπυρηνικό VMRO DPMNE κέρδισε τις εκλογές με σημαία όχι τόσο το θέμα της ονομασίας αλλά κυρίως λόγω της διαφθοράς και της κακής οικονομικής κατάστασης που παρέδωσε η απερχόμενη κυβέρνηση του SDSM.
Έτσι ο κ.Μίτσκοσκι θα πρέπει να επιλέξει αν θα παραδοθεί στην εθνικιστική αλυτρωτική παράδοση του κόμματος του οδηγώντας τη χώρα του σε νέο αδιέξοδο ή εάν θα εφαρμόσει τουλάχιστον τη στοιχειώδη υποχρέωση της Συμφωνίας των Πρεσπών, που θα επιτρέψουν στη Βόρεια Μακεδονία να προχωρήσει το ευρωπαϊκό μονοπάτι που αποτελεί και τη μοναδική ελπίδα για τη χώρα. Ο κ.Μιτσκοσκι πάντως έχει τη δυνατότητα να αναφέρεται μεν στο κράτος ως «Βόρεια Μακεδονία», αλλά να χρησιμοποιεί με οποιαδήποτε άλλη ευκαιρία τον όρο «Μακεδονία», «Μακεδονικό Έθνος», «Μακεδονικό πολιτισμό και ιστορία», δυνατότητες που του προσέφερε η Συμφωνία των Πρεσπών…
Η Συμφωνία των Πρεσπών αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ευρωπαϊκής πορείας της χώρας όπως έχει καταγραφεί σε όλα τα ευρωπαϊκά κείμενα και στα Συμπεράσματα των Συνόδων Κορυφής και ουδείς στην Ευρώπη θα ήθελε να δει να ανοίγει ξανά ένα μέτωπο που έκλεισε με τον τρόπο που έκλεισε το 2018. Ήδη τα Σκόπια αντιμετωπίζουν ένα σκληρό βέτο από τη Βουλγαρία η οποία απαιτεί να συμπεριληφθεί το Βουλγαρικό στοιχείο σε μια νέα αναθεώρηση του Συντάγματος, ως συστατικό στοιχείο του κράτους. Κάτι στο οποίο αντιδρά το VMRO-DPMNE …
Η νέα κρίση στις σχέσεις με τη Βόρεια Μακεδονία δείχνουν πόσο ευάλωτη ήταν η Συμφωνία των Πρεσπών, ακόμη και σε μια κυβερνητική αλλαγή στα Σκόπια, και η τωρινή εξέλιξη φυσικά είναι άσχετη με το εάν η Ελλάδα έχει επικυρώσει τα εφαρμοστικά Πρωτόκολλα, ενώ αντιθέτως τώρα κρατά ένα ακόμη εργαλείο στα χέρια της για άσκηση πίεσης σε μια εθνικιστική κυβέρνηση στα Σκόπια. Διότι ακόμη κι αν είχε η Ελλάδα τηρήσει και αυτή την τελευταία υποχρέωση της, κανείς δεν θα μπορούσε να αποτρέψει τη νέα πρόεδρο και τον νέο πρωθυπουργό να αναφέρονται σε Δημοκρατία της «Μακεδονίας» παραβιάζοντας κατάφωρα τη Συμφωνία των Πρεσπών.
Η ευθύνη της κυβέρνησης είναι ότι δεν άσκησε την πίεση που έπρεπε τα τελευταία χρόνια ώστε η απερχόμενη κυβέρνηση να εφαρμόσει πλήρως τις λίγες θετικές προβλέψεις της Συμφωνίας των Πρεσπών και να περιορίσει τις δυνατότητες εκμετάλλευσης από τα Σκόπια των «παράθυρων» που έχει αφήσει η Συμφωνία των Πρεσπών για τη χρήση του όρου «Μακεδονία». Διότι το erga omnes δυστυχώς στη Συμφωνία των Πρεσπών ήταν ψαλιδισμένο, με δεκάδες εξαιρέσεις που προσφέρουν τη δυνατότητα στη γειτονική χώρα εκτός των επίσημων κρατικών θεσμών(που πλέον και αυτό παραβιάζεται) να χρησιμοποιεί παντού τον όρο «Μακεδονία -ικός», κρατώντας έτσι ζωντανό τον «Μακεδονισμό».
Τώρα πλέον εναπόκειται στη νέα κυβέρνηση που θα αναλάβει στα Σκόπια να αντιληφθεί ότι πλέον δεν θα έχει απέναντι της μόνο την Αθήνα αλλά ολόκληρη την Ε.Ε., εφόσον επιμείνει στην κατάφωρη παραβίαση της βασικής πρόβλεψης της Συμφωνίας των Πρεσπών. Για την Αθήνα ξεκινά μια ακόμη δύσκολη περίοδος στις σχέσεις με τη Βόρεια Μακεδονία, καθώς με την κυβέρνηση VMRO-DPMNE θα είναι εξαιρετικά δύσκολο να κλείσουν οι «μεγάλες τρύπες» και οι εκκρεμότητες που άφησε η Συμφωνία των Πρεσπών, δημιουργώντας έτσι συνεχείς εστίες έντασης. Και αυτό σε μια περίοδο που τα σύννεφα στα Δυτικά Βαλκάνια με επίκεντρο το Κόσοβο και τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη πυκνώνουν και οι σχέσεις με την Αλβανία διέρχονται μια ιδιαίτερα δύσκολη φάση…
