Του Ιωάννη Λεοντακιανάκου*
Μετά από μια σειρά προστριβών, καταγγελιών από αμφότερες τις πλευρές Ηνωμένου Βασιλείου και Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και συνεχών, λόγω αδιεξόδου, παρατάσεων, τελικά διαφαίνεται ότι πλησιάζει το “τέλος του παιγνιδιού” για το Brexit. Τις επόμενες εβδομάδες αναμένεται οι όροι για την έξοδο της Βρετανίας από την ΕΕ να αρχίσουν να διαμορφώνονται στην τελική μορφή τους. Όμως, τι θα πρέπει να περιμένουμε;
Η επόμενη Τετάρτη, 17 Οκτωβρίου, είναι σημαντική, καθώς η Σύνοδος Κορυφής των Ευρωπαίων ηγετών, που θα λάβει χώρα στις Βρυξέλλες, θα προσπαθήσει να γεφυρώσει τις διαφορές ανάμεσα στην Τερέζα Μέι και την Ευρώπη των 27.Αν και πρόσφατες διαρροές αφήνουν να εννοηθεί ότι οι συνομιλίες διεξάγονται πλέον σε θετικό κλίμα, διαφαίνεται ότι υπάρχει ακόμη πολύς δρόμος μέχρι την τελική συμφωνία.
Το επόμενο βήμα θα είναι η επανασυζήτηση του θέματος σε μια έκτακτη Σύνοδο Κορυφής στις 13 Νοεμβρίου, προσφέροντας χρόνο σε αμφότερες τις πλευρές για επίσημες και ανεπίσημες συνομιλίες με νέες προτάσεις και ατελείωτες εσωτερικές διαπραγματεύσεις. Οποιαδήποτε Συμφωνία θα πρέπει κατ' αρχήν να ολοκληρωθεί και εγκριθεί από τα δύο κοινοβούλια ΕΕ και ΗΒ. Στη συνέχεια,χρειάζεται να εγκριθεί από τα εθνικά κοινοβούλια των κρατών-μελών της ΕΕ. Τέλος, η όλη διαδικασία απαιτείται να έχει ολοκληρωθεί, οπωσδήποτε, πριν την ημερομηνία αποχώρησης της Βρετανίας από την ΕΕ, στις 29 Μαρτίου 2019.
Οι δύο βασικές διαφορές για την επίτευξη συμφωνίας συνοψίζονται στα ιρλανδικά σύνορα και στο πλαίσιο των μελλοντικών εμπορικών και τελωνειακών ρυθμίσεων. Το “αγκάθι” είναι η Ιρλανδία, όπου η Βρετανίδα Πρωθυπουργός δεν μπορεί να αποδεχθεί ούτε “σκληρά” σύνορα, ούτε μια κατάσταση με μια Β. Ιρλανδία να είναι πιο κοντά στην ΕΕ απ' ό,τι με το υπόλοιπο ΗΒ, δημιουργώντας ένα τελωνειακό σύνορο στη Θάλασσα της Ιρλανδίας.
Όμως “καυτό λάδι στη φωτιά” ρίχνει και η Βρετανική επιμονή για την χρονικά περιορισμένη ισχύ των “ελαστικών” συνόρων, στη περίπτωση μη επίτευξης συμφωνίας, γεγονός που δεν αποδέχονται οι Βρυξέλλες.
Στην άλλη όχθη της Μάγχης, τα μέλη των Άγγλων Συντηρητικών που είναι υπέρμαχοι ενός σκληρού Brexit (Tory Brexiters – European Research Group), ενώ επίσημα εμφανίζονται να υποστηρίζουν την Βρετανίδα Πρωθυπουργό, αφενός επιμένουν ότι η τελευταία πρέπει να εγκαταλείψει τις προτάσεις της υπέρ μιας Συμφωνίας Ελευθέρου Εμπορίου με την ΕΕ (Canada++), αφετέρου διατηρούν ένα μόνιμο ρεύμα αρνητικών σχολίων σχετικά με το σχέδιο της Μέι, “Checkers”. Ο πρώην γραμματέας του Brexit, Ντέιβιντ Ντέιβις, την Τρίτη, έστειλε επιστολή σε όλους τους συντηρητικούς βουλευτές, ισχυριζόμενος ότι το σχέδιο “Checkers” θα κοστίσει στο κόμμα απώλεια μελλοντικών ψήφων.
Επιπλέον, δεν είναι διασφαλισμένο ότι ορισμένοι υπουργοί της Βρετανικής κυβέρνησης, οι οποίοι θεωρούνται ανεκτικοί απέναντι στο σχέδιο της Μέι, θα το υποστήριζαν στην περίπτωση περισσοτέρων παραχωρήσεων.
Καθώς περνά ο χρόνος, φαίνεται πιο πιθανή η κατάληξη σε μια συμφωνία με κάποιους συμβιβασμούς και αμοιβαίες παραχωρήσεις στη βάση του σχεδίου “Checkers”, απ' ότι η έναρξη διαπραγματεύσεων από το μηδέν επί μιας προσέγγισης τύπου “Canada++”.
Ωστόσο, θα ήταν παρακινδυνευμένο να αποκλεισθούν μια σειρά άλλων επιλογών, από την κατάρρευση των συνομιλιών και μια έξοδο χωρίς συμφωνία, στην πολιτική αναταραχή στο ΗΒ με εξαναγκασμό σε παραίτηση της Τερέζα Μέι, μέχρι και -- αν και φαντάζει απίθανο -- την προκήρυξη γενικών εθνικών εκλογών.
*Ο Ιωάννης Λεοντακιανάκος είναι Αντιναύαρχος (ε.α.) Π.Ν., κάτοχος M.Sc. in Computer Science (Naval Postgraduate School, Monterey, CA, USA) και Μεταπτυχιακού Διπλώματος στη Ναυτική Επιστήμη και Στρατηγική (Σχολή Πολέμου Ναυτικού).
