Η πρόσκληση του ΓΓ του ΟΗΕ για άτυπο δείπνο του προέδρου της Κύπρου Νίκου Χριστοδουλίδη και του Τουρκοκύπριου ηγέτη Ερσίν Τατάρ στη Νέα Υόρκη στις 15 Οκτωβρίου δημιουργεί εικόνα κινητικότητας για το Κυπριακό, η οποία όμως είναι εικονική καθώς όλα δείχνουν ότι δύσκολα θα υπάρξουν οι προϋποθέσεις για την επανέναρξη μιας σοβαρής και με προοπτικές επιτυχίας, διαδικασίας για τη λύση του κυπριακού.
Μια διαδικασία που με τα υπάρχοντα δεδομένα είτε θα αφήσει το Κυπριακό στη σημερινή στασιμότητα είτε θα έχει δυσάρεστες εκπλήξεις (για τη Λευκωσία) από τη σπουδή του Αντόνιο Γκουτέρες να επιδείξει πρόοδο.
Ο Α. Γκουτέρες εξάλλου βλέποντας το μεγάλο χάσμα που χωρίζει τις δυο πλευρές λόγω της αδιάλλακτης και διχοτομικής θέσης που υποστηρίζει η τουρκική πλευρά επέλεξε να μην ζητήσει επισήμως τη σύγκλιση Τριμερούς αλλά να καλέσει σε άτυπο δείπνο τους Ν. Χριστοδουλίδη και Ε. Τατάρ. Ο Ν. Χριστοδουλίδης από την ημέρα της εκλογής του είχε θέσει ως προτεραιότητα την αναζωογόνηση του διεθνούς ενδιαφέροντος για το Κυπριακό και την επανέναρξη των συνομιλιών στη βάση των αποφάσεων του ΣΑ του ΟΗΕ και του ευρωπαϊκού κεκτημένου από το σημείο στο οποίο διακόπηκαν στο Κραν Μοντάνα το 2017.
Ο Ν. Χριστοδουλίδης σε δηλώσεις την περασμένη εβδομάδα τόνισε ότι η «συζήτηση γίνεται με ένα και μόνο σκοπό: να δούμε αν υπάρχει η προοπτική για επανέναρξη των συνομιλιών…» περιορίζοντας έτσι τις προσδοκίες ότι η Τριμερής είναι από μόνη της η έναρξη μιας νέας διαδικασίας για το Κυπριακό.
Από την άλλη πλευρά η τουρκοκυπριακή πλευρά τοποθετείται με απόλυτο τρόπο. Ο Ε. Τατάρ επιμένει ότι προϋπόθεση για επανέναρξη των συνομιλιών είναι η αναγνώριση της κυριαρχικής ισότητας και ισότιμου διεθνούς στάτους.
Τόσο ο Ε. Τατάρ όσο και ο «υπουργός εξωτερικών» του ψευδοκράτους Τ. Ερτουγρούλογλου δήλωσαν ότι η επικείμενη άτυπη τριμερής συνάντηση με τον επικεφαλής του ΟΗΕ «δεν θα περιλαμβάνει την ιδέα της ομοσπονδίας».
Στην Αθήνα ο Υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης πάντως επιμένει στην εκτίμηση του (συνέντευξη σε Καθημερινή) ότι «το γεγονός ότι υπάρχει βελτίωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων δημιουργεί, ομολογουμένως, καλύτερες συνθήκες για την επανεκκίνηση των συζητήσεων. Μόνο μέσα από τον παραγωγικό διάλογο μπορεί να υπάρξει βιώσιμη λύση, βεβαίως στο πλαίσιο των ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας. Ποτέ καμία συζήτηση ποτέ δεν τελείωσε πριν ξεκινήσει».
Ο ΓΓ φαίνεται να κινείται βάσει και της Έκθεσης Ολγκίν της προσωπικής απεσταλμένης του, η οποία ολοκλήρωσε την εξάμηνη αποστολή της τον Ιούλιο, όμως το περιεχόμενο της Έκθεσης και οι εισηγήσεις της δεν έχουν γίνει γνωστές και μάλιστα δεν έχουν καν ενημερωθεί οι δυο πλευρές για το περιεχόμενο της. Η κ. Ολγκίν είχε προκαλέσει προβληματισμό καθώς έδειχνε να τηρεί ίσες αποστάσεις όμως η Λευκωσία είχε επισημάνει ότι και η ίδια και ο ΓΓ δεν μπορούν να παρακάμψουν το πλαίσιο της εντολής που έχουν από τον ΟΗΕ για αναζήτηση λύσης στη βάση των αποφάσεων του ΣΑ του ΟΗΕ. Επίσης, δεν είναι γνωστό εάν η κ. Ολγκίν έχει συμπεριλάβει στην Έκθεση τις συγκεκριμένες προτάσεις ώστε να μπορεί να ξεκινήσουν οι συνομιλίες υπερβαίνοντας το προφανές αδιέξοδο που προκύπτει από τις εκτός πλαισίου θέσεις και προϋποθέσεις που θέτει η τουρκική και τουρκοκυπριακή πλευρά.
Ο κ. Γκουτέρες πιθανόν να επιχειρήσει, προκειμένου να αποτραπεί το αδιέξοδο από την πρώτη στιγμή να επιχειρήσει να δεσμεύσει τις δυο πλευρές σε ένα μικρό πακέτο θεμάτων που η συζήτηση θα προχωρά εξελικτικά με θέματα όπως της ασφάλειας και της πολιτικής ισότητας. Το ερώτημα είναι εάν θα δεχθεί ο κ. Τατάρ ένα τέτοιο έγγραφο ως βάση συζήτησης εάν δεν εξασφαλίσει από πριν κάποιους από τους όρους που θέτει είτε μια δέσμευση για το τι θα συμβεί με το καθεστώς των Τουρκοκυπρίων εάν και η νέα διαδικασία οδηγηθεί σε αδιέξοδο. Κάτι βεβαίως που δεν έχει δυνατότητα να επιβάλει ο ΓΓ ούτε φυσικά η Κυπριακή Δημοκρατία μπορεί να αποδεχθεί, καθώς αυτό θα αποτελούσε βασικό κίνητρο για να οδηγήσει η τουρκική πλευρά τη διαδικασία σε αδιέξοδο.
Έτσι αυτή τη στιγμή κανείς δεν γνωρίζει εάν στο άτυπο δείπνο ο κ. Γκουτέρες θα παρουσιάσει και θα συζητήσει την έκθεση Ολγκίν και εάν επιχειρήσει να δώσει συνέχεια στη διαδικασία. Παρά το γεγονός ότι σύμφωνα με τις δημόσιες δηλώσεις της τουρκικής πλευράς δεν μπορεί να προκύψει σημείο σύγκλισης.
Πλέον το ενδιαφέρον εστιάζεται στον χειρισμό του ίδιου του ΓΓ του ΟΗΕ ο οποίος θέλει να στηρίξει τη διαδικασία της κ. Ολγκίν η οποία προαλείφεται για διάδοχός του στη θέση του ΓΓ του διεθνούς οργανισμού και η οποία θα έχει να επιδείξει μια «πρόοδο» στο Κυπριακό στον φάκελο της υποψηφιότητας της την επόμενη χρονιά.
