Ένα είναι το μέτρο που θα πονέσει πραγματικά την Τουρκία. Κυρώσεις στο τραπεζικό της σύστημα. Δεδομένου ότι οι τουρκικές τράπεζες νοσούν βαθύτατα, τυχόν κυρώσεις θα πλήξουν όχι μόνο τις ίδιες, αλλά και το περιβάλλον Ερντογάν, καθώς είναι γνωστό ότι ο Τούρκος πρόεδρος έχει στενές σχέσεις με τον τραπεζικό τομέα της χώρας, όπως για παράδειγμα με την Halkbank, σημειώνει στο liberal.gr ο Αφεντούλης Λαγγίδης.
«Σε μια στιγμή όπου η ρευστότητα της τουρκικής οικονομίας έχει στραγγίξει, όπου η καταπονημένη λίρα έχει χάσει πάνω από 20% έναντι του δολαρίου από την αρχή της χρονιάς και όπου εις μάτην η κεντρική τράπεζα της χώρας ξοδεύει δισεκατομμύρια δολαρίων για να την στηρίξει, το τελευταίο που θα ήθελε η χώρα θα ήταν κυρώσεις στο τραπεζικό της σύστημα», αναφέρει ο καθηγητής του Παντείου Πανεπιστήμιου.
Εκτιμά πάντως ότι το τοπίο στην Ευρώπη παραμένει πολύ ρευστό μέχρι τη Σύνοδο του Σεπτεμβρίου και ότι μέχρι τότε, αν η Τουρκία δείξει ένα υποθετικό καλό πρόσωπο και επιδοθεί σε κινήσεις εντυπωσιασμού, όπως για παράδειγμα να παράσχει δεσμεύσεις ότι θα σταματήσει την NAVTEX, η οποία ούτως ή άλλως εκπνέει την 1η Σεπτεμβρίου, οι εύθραυστες ισορροπίες υπέρ της Ελλάδας θα μπορούσαν να αλλάξουν.
Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη
- Πώς σχολιάζετε τη λίστα με τις προς επεξεργασία κυρώσεις σε βάρος της Τουρκίας που ακούσαμε από τον Ζ. Μπορέλ;
Το status στις ευρωτουρκικές σχέσεις δείχνει σταδιακά να αλλάζει. Κάποιες δυνάμεις στην Ευρώπη αρχίζουν να συνειδητοποιούν ότι το πρόβλημα Ερντογάν μπορεί να βλάψει τα δικά τους συμφέροντα. Απόρροια αυτού και φυσικά της ελληνικής κινητοποίησης είναι ο χθεσινός κατάλογος πιθανών κυρώσεων σε βάρος της Τουρκίας.
Κάποιες είναι αδυνατόν να γίνουν πραγματικότητα, όπως για παράδειγμα το πάγωμα των ευρωπαϊκών κονδυλίων, καθώς αυτά αφορούν και τους πόρους για το προσφυγικό. Είναι πιο εύκολο να ληφθούν μέτρα κατά των ερευνητικών δραστηριοτήτων της Άγκυρας, γεγονός που θα έχει κάποια αποτελέσματα, παρ’ ότι σε μια τέτοια περίπτωση η Άγκυρα θα κινηθεί για προμήθεια ανταλλακτικών και σε άλλες αγορές.
Εκείνο το μέτρο που θα πονέσει την Τουρκία περισσότερο από κάθε άλλο και θα φρενάρει την πολιτική Ερντογάν αφορά τυχόν κυρώσεις στον τραπεζικό της τομέα. Δεδομένου ότι το τραπεζικό της σύστημα νοσεί βαθύτατα, τυχόν κυρώσεις θα πλήξουν όχι μόνο τις ίδιες τράπεζες αλλά και το περιβάλλον Ερντογάν, καθώς ελέγχεται από αυτόν, με χαρακτηριστικό παράδειγμα την Halkbank.
- Τι θα σημάνουν τέτοιες κυρώσεις;
Κυρώσεις κατά της τουρκικής οικονομίας θα πονέσουν. Στην φάση την οποία αυτή βρίσκεται θα πονέσουν πολύ. Σε μια στιγμή όπου η ρευστότητα της τουρκικής οικονομίας έχει στραγγίξει, όπου η καταπονημένη λίρα έχει χάσει πάνω από 20% έναντι του δολαρίου από την αρχή της χρονιάς και όπου εις μάτην η κεντρική τράπεζα της χώρας ξοδεύει δισεκατομμύρια δολαρίων για να την στηρίξει, το τελευταίο που θα ήθελε η χώρα θα ήταν κυρώσεις.
Μιλάμε για μέτρα τα οποία θα έπλητταν το τραπεζικό της σύστημα, για την κατάρρευση του οποίου ευθύνονται οι λάθος επιλογές της τουρκικής κυβέρνησης, οι οποίες έχουν κλονίσει την επενδυτική εμπιστοσύνη. Αναφέρομαι για παράδειγμα στον περιορισμό της δυνατότητας των ξένων επενδυτών να πραγματοποιούν συναλλαγές στο νόμισμα, κίνηση που επιτάχυνε την φυγή από τουρκικά περιουσιακά στοιχεία.
Κυρώσεις θα στείλουν και αρνητικά μηνύματα στους ξένους οίκους αξιολόγησης. Εδώ και καιρό ο εφιάλτης της Τουρκίας είναι μην τυχόν οι ξένοι οίκοι αρχίσουν μαζικές υποβαθμίσεις, οπότε το κόστος δανεισμού για την Τουρκία θα εκτοξευτεί, οι πόρτες των αγορών θα κλείσουν και θα χρειαστεί άμεσα βοήθεια από το ΔΝΤ.
- Ακόμη και αν οι προς επεξεργασία κυρώσεις είναι στην σωστή κατεύθυνση, μένει να φανεί κατά πόσο θα μετουσιωθούν σε τελική απόφαση. Ή αν στην πορεία προς το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Σεπτεμβρίου θα αποσυρθούν από το τραπέζι, με επιχείρημα τις υποτιθέμενες προσπάθειες αποκλιμάκωσης, σωστά;
Δεν γνωρίζουμε το περιεχόμενο των κυρώσεων, παρά μόνο το πλαίσιο αυτών. Έχουμε κάτι το ρευστό και το πολύ εύπλαστο και μέχρι την σύνοδο του Σεπτεμβρίου μπορεί τα μέτρα να αναιρεθούν πλήρως.
Αν μέχρι τότε η Τουρκία δείξει ένα υποθετικό καλό πρόσωπο και επιδοθεί σε κινήσεις εντυπωσιασμού, όπως για παράδειγμα να παράσχει δεσμεύσεις ότι θα σταματήσει την NAVTEX, η οποία ούτως ή άλλως εκπνέει την 1η Σεπτεμβρίου, ανάλογα θα διαμορφωθούν και τα μέτρα. Σε μια τέτοια περίπτωση πιθανότατα η ΕΕ θα αναιρέσει τις όποιες αποφάσεις και τις ισορροπίες οι οποίες χθες διαμορφώθηκαν οριακά υπερ της Ελλάδας. Δεν αποκλείεται να ανατραπούν οι ισορροπίες.
Η ΕΕ αρχικά δεν επιθυμούσε την συζήτηση για επιβολή μέτρων στην Τουρκία. Καταλυτικό ρόλο έχουν παίξει τα τελευταία 24ωρα, η ολοένα πιο προκλητική στάση της Τουρκίας διεθνώς, η ενόχληση πολλών ισχυρών δυνάμεων που αρχίζουν να αντιλαμβάνονται ότι είναι ικανή να απειλήσει τα δικά τους συμφέροντα και φυσικά η σύνδεση που έκανε η ελληνική πλευρά των κυρώσεων της ΕΕ στην Λευκορωσία με εκείνες προς την Τουρκία.
- Έστω ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υιοθετεί κάποιες από τις κυρώσεις αυτές. Θα αλλάξει στάση ο Ερντογάν;
Κυρώσεις οι οποίες θα πλήξουν την τουρκική οικονομία σαφέστατα θα παίξουν βαρύνοντα ρόλο στις αποφάσεις του. Δεν θα είναι όμως ο καθοριστικός. Η Τουρκία δεν κοιτάζει μόνο την ΕΕ, επηρεάζεται και από άλλα κέντρα αποφάσεων, όπως για παράδειγμα από τις παρεμβάσεις Τραμπ και τα προχθεσινά τηλεφωνήματα σε Ερντογάν και Μηστοτάκη.
Kουμπώνουν με άλλα λόγια όλες αυτές οι εξελίξεις των τελευταίων ημερών, δεν είναι τυχαίες. Υπάρχει μια αιτιακή σχέση μεταξύ των τηλεφωνημάτων Τραμπ και όλης αυτής της κατάστασης που δημιουργήθηκε χθες σε επίπεδο συμβουλίου υπουργών Εξωτερικών. Εδώ πρέπει να συνυπολογίσει κανείς και το χθεσινό μήνυμα Μέρκελ ότι όλες οι χώρες-μέλη της ΕΕ οφείλουν να υποστηρίξουν την Ελλάδα. Από μόνη της η δηλωση δεν λέει κάτι. Είναι δήλωση προθέσεων. Συνδυαζόμενη όμως το μήνυμα αυτό με τις προς επεξεργασία κυρώσεις, αποκτά ένα πιο μεστό περιεχόμενο.
Εν κατακλείδι έχουμε για πρώτη φορά την ΕΕ στο σύνολό της να εξετάζει την λήψη μέτρων σε βάρος της Τουρκίας. Ιστορικά αυτό εμφανίζεται για πρώτη φορά, έστω και με τους παραπάνω αστερίσκους.
