Του Κώστα Μήλα
Ο Αλέξης Τσίπρας μας ενημέρωσε (σίγουρα με δόση πνεύματος) ότι υπάρχει ένας φάκελος στο γραφείο του που λέει «αυστηρά προσωπικό». Προέρχεται άραγε από τον Όμιλο Τιτάν που τον ενημερώνει ότι μεταφέρει την έδρα του στις Βρυξέλλες και δεν τολμά να τον ανοίξει μήπως και του χαλάσει το αφήγημα των επενδύσεων;
Η απόφαση του ομίλου Τιτάν να μεταφέρει την έδρα του στις Βρυξέλλες αποτελεί κλασσική περίπτωση country risk η οποία και σηματοδοτεί, με τον ένα ή αλλό τρόπο μία μορφή αποεπένδυσης στη χώρα μας. Τι εννοώ ακριβώς;
Οι επενδύσεις (ως ποσοστό του ΑΕΠ) επηρεάζονται σε μακροχρόνιο ορίζοντα από σειρά οικονομικών παραγόντων. Πρώτον, αρνητικά από την αύξηση στο country risk το οποίο προσεγγίζεται από το spread μεταξύ του 10-ετούς ελληνικού ομολόγου και του αντίστοιχου γερμανικού. Δεύτερον, αρνητικά από μία αύξηση στο φορολογικό συντελεστή των επιχειρήσεων στην Ελλάδα σε σχέση με τον φορολογικό συντελεστή στις χώρες του ΟΟΣΑ.
Τρίτον, θετικά από την βελτίωση της χώρας μας στον δείκτη 'ποιότητας των θεσμών και κανονισμών' (regulatory quality) ο οποίος καταγράφει την ικανότητα του κράτους να δημιουργεί/εφαρμόζει πολιτικές οι οποίες παροτρύνουν την ανάπτυξη του ιδιωτικού τομέα. Τέταρτον, θετικά από την βελτίωση μας στον δείκτη 'αντιμετώπισης της διαφθοράς' (control of corruption).
Τα νέα συγκριτικά στοιχεία από την World Bank, δεν είναι ενθαρρυντικά. Μεταξύ 214 κρατών, καταφέραμε, στην ποιότητα θεσμών και κανονισμών, να βελτιώσουμε (για το 2017) την θέση μας στο 62,9 εκατοστιαίο σημείο από το 59,1 σημείο το 2016. Η βελτίωση αυτή όμως επισκιάστηκε από την επίδοση μας στη αντιμετώπιση της διαφθοράς καθώς διολισθήσαμε από το 55,3 εκατοστιαίο σημείο το 2016 στο 52,4 σημείο το 2017.
Όσον αφορά το country risk, υπό την έννοια του spread δηλαδή, αυτό έχει «εκτοξευθεί» την τελευταία περίοδο στην περιοχή του 4,1% με 4,2% και ενδέχεται να αυξηθεί περαιτέρω ανάλογα με τις πολιτικές εξελίξεις (οπως στο καλούμενο «Μακεδονικό») ή να αυξηθεί και άλλο ανάλογα με τις εξελίξεις στην Ιταλία (καθώς η χώρα μας εξακολουθεί να παραμένει ο «αδύναμος κρίκος» της Ευρωζώνης).
Ο συντελεστής φορολογίας των επιχειρήσεων, ευρισκόμενος στο 29% σήμερα, υπερβαίνει κατά περίπου 4,7 ποσοστιαίες μονάδες τον φορολογικό συντελεστή επιχειρήσεων στο σύνολο των χωρών του ΟΟΣΑ. Οι εξαγγελίες κυβέρνησης και αντιπολίτευσης για μείωση του φορολογικού συντελεστή σίγουρα θα βοηθήσουν κάπως στην προσέλκυση επενδύσεων.
Από οικονομετρική άποψη, όμως, εκτιμήσεις του γράφοντος συμπεραίνουν ότι η αντιμετώπιση της διαφθοράς κατά κύριο λόγο και το country risk, κατά δευτερεύοντα λόγο, κυριαρχούν στις αποφάσεις για επενδύσεις. Στην αντιμετώπιση της διαφθοράς λοιπόν, αλλά και στο country risk, θα πρέπει να εστιάσουμε προκειμένου να «εισέλθουμε» στο μυαλό του Τιτάν ή και κάθε άλλης εταιρίας που σκέφτεται το μέλλον της στην Ελλάδα.
*Ο Κώστας Μήλας, Καθηγητής και Πρόεδρος του Ερευνητικού Τομέα στο Τμήμα Χρηματοοικονομικών και Λογιστικής, University of Liverpool
