Για μια κοινωνία του πολιτισμού και όχι του «πολακισμού» 

Του Γιάννη Μαργαρίτη

Η μυστική ψήφος είναι δικαίωμα και κατάκτηση της αστικής δημοκρατίας. Η δημοσιοποίηση πολιτικών απόψεων είναι επίσης δικαίωμα και κατάκτηση. Το εξαιρετικά κρίσιμο στοιχείο που χαρακτηρίζει τις επικείμενες εθνικές εκλογές, είναι ότι το αποτέλεσμα, θα καθορίσει την πορεία της χώρας για αρκετά χρόνια. Πρεσβεύω λοιπόν ότι η δημοσιοποίηση της πρόθεσης ψήφου, συνοδευόμενη από μία ελάχιστη τεκμηρίωση από την πλευρά των επωνύμων που το επιθυμούν, προσθέτει στον δημόσιο διάλογο.

Λόγω επαγγέλματος που με καθιστά πιθανώς σχετικά επώνυμο αλλά και λόγω του ότι στο πρόσφατο παρελθόν εξέφρασα πολιτικές απόψεις μέσα από συγκεκριμένο πολιτικό κίνημα, το «Ποτάμι», θεωρώ ότι ανήκω σε αυτήν την ομάδα των πολιτών που πιθανώς έχει και υποχρέωση να εκφράσει την πρόθεση ψήφου της. Εκφράζω λοιπόν την άποψή μου, γνωρίζοντας ότι θα δεχθώ από κάποιους, λάσπη, κακίες και αναθέματα. Τα τελευταία χρόνια εξάλλου η διαφορετική γνώμη αποτελεί γνώρισμα του ταξικού εχθρού, του γερμανοτσολιά, του αηδιαστικού «μενουμευρώπη» Σχεδόν ποτέ δεν αποτέλεσε στοιχείο προβληματισμού και συζήτησης.

Λίγο πριν από την εξέγερση του Πολυτεχνείου εντάχθηκα στο φοιτητικό κίνημα της εποχής. Αγωνίστηκα μέσα από τις γραμμές μιας ακροαριστερής φοιτητικής οργάνωσης. Η αλήθεια είναι ότι όποια οργάνωση κι αν με πλησίαζε για να συμμετέχω στο αντιδικτατορικό κίνημα, θα το έκανα. Η ανάγκη συμμετοχής στον αντιδικτατορικό αγώνα, ήταν μεγαλύτερη από την όποια, ούτως ή άλλως ανώριμη λόγω ηλικίας, συγκεκριμενοποίηση του ακριβούς ιδεολογικού στίγματος.

Σε ηλικία 19 ετών με συνέλαβαν και φυλακίστηκα με κύριο κατηγορητήριο την υποκίνηση και την συμμετοχή στην εξέγερση του Πολυτεχνείου και την ανατροπή του δικτατορικού καθεστώτος. Αποφυλακίστηκα με τον ερχομό του Κωνσταντίνου Καραμανλή και την επιστροφή της δημοκρατικής ομαλότητας. Για μικρό χρονικό διάστημα παρέμεινα νομίμως πια, στις τάξεις της αριστερής οργάνωσης στην οποία είχα ενταχθεί. Αποχώρησα μετά από λίγο, όταν άρχισα να ωριμάζω πολιτικά και να αντιλαμβάνομαι ότι Σταλινισμός, Μαοϊσμός και Φασισμός πηγάζουν από την ίδια σκοτεινή περιοχή της ανθρώπινης αδυναμίας και επομένως διέπονται από διαφορετικού χρώματος, αλλά στο βάθος από την ίδια πολιτική προσέγγιση του κοινωνικού φαινομένου. Χωρίς ποτέ να απομακρυνθώ από την πολιτική σκέψη και τους κοινωνικούς προβληματισμούς, δεν συμμετείχα στο πολιτικό ενέργημα παρά μόνο από την θέση του ψηφοφόρου πολίτη.

Παρόλα αυτά με κατέτρεχε το αντιδεξιό σύνδρομο, λες και είχαν εμποτίσει μέσα στο πολιτικό μου αισθητήριο συνθήματα του τύπου «Ο λαός δεν ξεχνά τι σημαίνει δεξιά» κλπ. Χωρίς σκέψη, χωρίς μελέτη, έτσι απλώς επειδή η υπεράνω υποψίας αριστερή ιδεολογία της ηθικής και του ανθρωπισμού, το μετέφερε και στους νεώτερους. Λες και τα πράγματα δεν αλλάζουν, δεν εξελίσσονται. Παραμένουν αναλλοίωτα και όπως μας συμφέρει. Μια μικρή μελέτη της ιστορίας, Ελληνικής και Παγκόσμιας, με οδήγησε να διαφοροποιήσω το σύνθημα σε «Αν ο λαός δεν πρέπει να ξεχνά τι σημαίνει δεξιά άλλο τόσο δεν πρέπει να ξεχνά και τι σημαίνει αριστερά» Βεβαίως ο λαός καλά θα κάνει να αφήσει τα παλαιάς κοπής συνθήματα που το μόνο που κάνουν είναι να διχάζουν και να παραπλανούν και να κοιτάξει σε βάθος την ιστορία του, παλαιά, νεώτερη και φυσικά την πρόσφατη.

Πριν από τρία χρόνια επαναδραστηριοποιήθηκα πολιτικά στο «Ποτάμι, πιστεύοντας ότι το νέο και άφθαρτο που έφερε το νέο κίνημα, με ανθρώπους που οι περισσότεροι δεν είχαν προηγούμενη πολιτική δραστηριότητα, θα δημιουργούσε νέα δεδομένα στο πολιτικό σκηνικό. Ο στόχος τελικά δεν επετεύχθη παρά τις αρχικές ενδείξεις και ελπίδες. Το τελευταίο μάλιστα διάστημα, η τακτική των ίσων αποστάσεων, με έκανε να διαφωνήσω, να απομακρυνθώ και τελικά να υποβάλω την παραίτησή μου στον επικεφαλής. Δεν δημοσιοποίησα την παραίτησή μου για να μην προσθέσω ένα ακόμα έστω και ελάχιστο πρόβλημα στο ήδη ταλαιπωρημένο από αποχωρήσεις βουλευτών και στελεχών, Ποτάμι. Θεωρώ όμως ότι μέσα στο κλίμα ακραίας πόλωσης που δημιούργησε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ και στην συνέχεια ΣΥΡΙΖΑ με ολίγον από ΑΝΕΛ και αποτυχημένο ΠΑΣΟΚ, αυτή η τακτική των ίσων αποστάσεων, μαζί με προγενέστερα λάθη που σχετίζονται με την καθαρότητα στόχων και προσανατολισμού, ήταν που οδήγησε και στην τελική εξαέρωση του Ποταμιού. Κρίμα.

Σήμερα ο διαχωρισμός σε Δεξιά και Αριστερά δεν πιστεύω ότι εκφράζει και αντικατοπτρίζει πια τις πραγματικές εκφάνσεις της πολιτικής μας πραγματικότητας. Μεταρρύθμιση και συντήρηση, λαϊκισμός και πρόοδος, μερικές φορές παραλογισμός και κοινή λογική, είναι οι άξονες που ορίζουν το νέο πεδίο της σύγχρονης πολιτικής διαφοροποίησης και αναφοράς. Ακόμα και το συχνά αναφερόμενο ηθικό πλεονέκτημα της αριστεράς που θέλει να δημιουργήσει διαχωρισμό ανάμεσα σε ηθική αριστερά και μη ηθική δεξιά, κουρελιάστηκε από την διακυβέρνηση των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ. Βεβαίως η ηθική στάση δεν έχει ιδεολογικό πρόσημο, δεν χωρίζεται σε στρατόπεδα. Ηθική υπάρχει και δεξιά και αριστερά, το ίδιο και πολιτική αγυρτεία.

Αλλά ας πάρουμε ορισμένα πεδία της πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ. Στα οικονομικά ο ΣΥΡΙΖΑ σε αγαστή συνεργασία με τους ακροδεξιούς ΑΝΕΛ, με τις λογικές της αρχικής διαπραγμάτευσης με τσαμπουκά και με τα πουκάμισα έξω, έβαλε την χώρα σε απίστευτο κίνδυνο. Έχω την εντύπωση, πως ακόμα δεν έχουμε συνειδητοποιήσει πού φθάσαμε. Οι συνέπειες γνωστές. Δέσμευση της περιουσίας της χώρας για πολλές γενιές, ένα επιπλέον μνημόνιο που μάλλον θα μπορούσε να αποφευχθεί, capital controls που ακόμα δεν λένε να καταργηθούν, καταβαράθρωση της επενδυτικής εμπιστοσύνης. Στην παιδεία, διάλυση του νόμου Διαμαντοπούλου, ενός νόμου ψηφισμένου με συντριπτική πλειοψηφία, και βέβαια απέχθεια για τον άριστο. Κάποτε το Κ.Κ.Ε έλεγε στα μαθητούδια των φυτώριών του (άλλο θέμα συζήτησης η δημιουργία φυτώριων) «Πρώτοι στα μαθήματα πρώτοι στον αγώνα» Αγωνιζόταν να μεταδώσει την ιδέα της αριστείας. Τώρα ο ΣΥΡΙΖΑ μας είπε ότι η αριστεία είναι ρετσινιά.

Στο επίπεδο της εξωτερικής πολιτικής, το μέγα επίτευγμα, η συμφωνία των Πρεσπών, μία κακή συμφωνία, μας δόθηκε τυλιγμένη με την ροζ κορδέλα του γεωγραφικού προσδιορισμού. Σε κοινωνικό επίπεδο, αυτό της καθημερινότητας, με ελάχιστες εξαιρέσεις, πέρασαν το μίσος για τον πολιτικό αντίπαλο. Κατόρθωσαν να διχάσουν την κοινωνία με συνθήματα του τύπου «ή τους τελειώνουμε ή μας τελειώνουν» ή το πολύ πρόσφατο «ήρθε η ώρα των πολλών» και τέλος στο επίπεδο της ασφάλειας του πολίτη η απαράδεκτη ανοχή, ενίοτε και στήριξη σε όλα τα αναρχοφασιστοειδή μπαχαλογκρουπούσκουλα. Και το περίφημο πανεπιστημιακό άσυλο που από χώρος ελεύθερης διακίνησης ιδεών κατέληξε σε χώρο ελεύθερης διακίνησης ναρκωτικών.

Από την άλλη το ΚΙΝΑΛ της Φώφης Γεννηματά με απολύτως θολό στίγμα, με λογική και αυτό ίσων αποστάσεων, προτάσσει φανερά το κομματικό συμφέρον, (άμεση επιστροφή των ψηφοφόρων του πάλαι ποτέ ΠΑΣΟΚ στην κοιτίδα), από αυτό της πατρίδας, παρά τις τελευταίες διαβεβαιώσεις ότι δεν θα αφήσει την χώρα να μπει σε περιπέτειες. Η απομάκρυνση του Βαγγέλη Βενιζέλου και ο τρόπος που έγινε, δεν αφήνουν πολλά περιθώρια εμπιστοσύνης.

Μέσα στο πλαίσιο αυτό λοιπόν, χωρίς φόβο και χωρίς πάθος και όσο κι αν στενοχωρήσω κάποιους φίλους από τα παλιά, που δυστυχώς διακατέχονται ακόμα από τα παλαιομοδίτικα συνθήματα και εξακολουθούν να νοιώθουν περήφανοι για την Μαρξιστική Λενινιστική σκέψη τους, που όμως δεν τους εμπόδισε να συμφωνήσουν στην τερατώδη συμμαχία με τούς ακροδεξιούς ΑΝΕΛ, θεωρώ ότι η μόνη διέξοδος για την ελπίδα και την πρόοδο είναι η αυτοδυναμία της Νέας Δημοκρατίας του Κυριάκου Μητσοτάκη.

Παρά τις όποιες αντιρρήσεις που μπορεί να δημιουργεί ένα πολυσυλλεκτικό κόμμα όπως η Ν.Δ, το κεντρώο προφίλ του Κυριάκου Μητσοτάκη που ενώνει και οι ξεκάθαρες θέσεις για άμεση ανασυγκρότηση της χώρας δίνουν πατήματα για επαναφορά της ελπίδας. Αυτοδύναμη Ν.Δ λοιπόν και πολύ δουλειά σε όλα τα επίπεδα. Για να αποφύγουμε περιπέτειες με την απλή αναλογική. Για να κυβερνηθεί η χώρα σαν πραγματικά Ευρωπαϊκή. Για να ξαναβρούμε την κανονικότητα και τον πολιτισμό που στερηθήκαμε από τον ΣΥΡΙΖΑ , αφού στην θέση του μας προσέφερε απλόχερα έναν «πολακισμό» που πηγάζει από τα πιο σκοτεινά μας ένστικτα και δεν τον θέλουμε. Και φυσικά μακριά από αλαζονεία και εκδικητικότητα. Με διάθεση να πορευθούμε μαζί και να δημιουργήσουμε μαζί. Ναι, τότε μπορούμε να έχουμε και πάλι ελπίδα.

* Ο Γιάννης Μαργαρίτης είναι σκηνοθέτης