Του Θανάση Διαμαντόπουλου*
Στον Σταύρο Θεοδωράκη ελάχιστοι αναγνωρίζουν αυτό που χαρακτηρίζεται –και γίνεται διαισθητικά αντιληπτό από την κοινωνία- ως ηγετική στόφα…
Αντίθετα…
Με τον καιρό τα πολυειδή ελλείμματά του –στην πολιτική σκέψη, όπως και σε άλλους τομείς- γίνονται όλο και πιο εμφανή…
Επιπρόσθετα…
Αρκετές πρόσφατες κινήσεις του στην πολιτική σκακιέρα –όπως, πχ, η ολομέτωπη επίθεσή του στον σημιτισμό, από τα νάματα του οποίου ήλπιζε ωστόσο να ενυδατωθεί ξανά το Ποτάμι- μάλλον δεν εκτιμήθηκαν ιδιαίτερα από την κοινωνία (ή πάντως το τμήμα της, στο οποίο το κόμμα αυτό απευθύνεται)…
Τα δε πήγαινε-έλα στη Δημοκρατική Συμπαράταξη (ΠΑΣΟΚ), που μετονόμασε σε ΚΙΝΑΛ, για να εγκαταλείψει λίγο αφότου διεκδίκησε την ηγεσία της, καταλαμβάνοντας την απογοητευτική τέταρτη θέση, επίσης δεν φαίνεται να κατέκτησαν τον θαυμασμό της πλειοψηφίας των δυνητικών οπαδών του…
Ωστόσο…
Όλες οι πρόσφατες δημοσκοπήσεις δείχνουν…
Πως το νερό της κοίτης του κόμματος δεν έχει ολοσχερώς εξαερωθεί…
Πράγματι…
Από όλους τους σφυγμομέτρες της κοινής γνώμης αυτό πιστώνεται, προ αναγωγής, με ποσοστά που αρχίζουν από 2, σε κάθε δε περίπτωση είναι υψηλότερα από αυτά που κατέγραφε πριν από την πρόσκαιρη ώσμωσή του με τον έναν εκ των δύο ιστορικών πόλων του «ιστορικά καταδικασμένου χθες»… Άρα με αναγωγή επί της αδιευκρίνιστης ψήφου βρίσκεται πολύ κοντά στο 2,5%, το οποίο σημαίνει πως δεν θα έχει να αντιμετωπίσει, από την πρώτη στιγμή της προεκλογικής περιόδου, την ψυχολογία της χαμένης ψήφου…
Πώς εξηγείται, όμως, αυτή η δημοσκοπική αντοχή; Πώς είναι συμβατή, ειδικότερα, με τις αναφερόμενες στην αρχή του άρθρου καταφανείς διαπιστώσεις;
Κατά τη γνώμη μου υπάρχουν λόγοι που εξηγούν το φαινόμενο. Αναλυτικά…
1. Τολμάει και λέει πράγματα, αρεστά σε ένα μειοψηφικό αλλά υπαρκτό τμήμα της κοινωνίας, τα οποία δεν διανοείται να ψελλίσει κανένα άλλο κόμμα γενικώς (πχ απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων) ή πάντως κανένα άλλο κόμμα μη ανήκον στην άκρα αριστερά (χωρισμός εκκλησίας-κράτους)…
2. Γενικώς δεν ακολουθεί τον Μητσοτάκη που, σε κάποιο βαθμό, παρακολουθεί τη δημαγωγία και την παροχολογία του Τσίπρα, ακόμη και αν πρόκειται για ελάχιστα παραγωγικές παροχές. Ως προς αυτό, βέβαια, επωφελείται από το εγγενές πλεονέκτημα των μικρών κομμάτων που μπορούν να λειτουργούν ως «η φαντασία και η τόλμη της Δημοκρατίας» (Ντυβερζέ, 1951), δυνατότητα που στερούνται, λόγω του «εκλογικού ρεαλισμού», τα κόμματα εξουσίας…
3. Διατηρεί σε κάποιο βαθμό την πολιτική «παρθενία» του, αφού δεν έχει φθαρεί από κυβερνητικές ευθύνες…
4. Επωφελείται από την κατάρρευση του θρυλούμενου ηθικού πλεονεκτήματος της Αριστεράς. Αυτή κραδαίνει τη ρομφαία της κάθαρσης, ετοιμάζεται να αξιοποιήσει με κάθε τρόπο την υπόθεση Novartis, πανηγυρίζει για την προφυλάκιση του Γιάννου κοκ, ωστόσο δεν μπορεί πια να κρύψει τις «πομπές» της: την πιο ξεδιάντροπη συναλλαγή με ομάδες ψηφοφόρων ούτε την αναίσχυντη διάβρωση δημοκρατικών θεσμών.
Παράλληλα έχει ενσωματώσει το πιο φθαρμένο τμήμα του ΠΑΣΟΚ -και τον άτυπο υπαρχηγό τού Άκη-, ενώ διόρισε σε ρόλο υπερασπιστή του δημοσίου συμφέροντος το δεξί χέρι του Μένιου, αυτόν που αθωώθηκε –μαζί με τη Κα Κουτσόγιωργα- μόνο λόγω παραγραφής. Ένα πρόσωπο για το οποίο η απόλυτα κυρίαρχη κοινωνική αντίληψη είναι ότι πρώτα εξυπηρέτησε ως μεταφορέας στο εξωτερικό κεφαλαίων και μετά «έδωσε» τον τότε αντιπρόεδρο. (Αυτά μια εποχή που η Δικαιοσύνη έδειχνε για τέτοιες υποθέσεις λιγότερη σπουδή από ό,τι κατά τα τελευταία χρόνια)…
5. Απευθυνόμενο σε ψηφοφόρους που δεν ενθουσιάζονται από τη ΝΔ, αλλά ως βασική προτεραιότητα έχουν την «απαλλαγή από τη γάγγραινα του Σύριζα», επωφελείται επίσης από την αυξητική τάση της διαφοράς μεταξύ των δύο κομμάτων, η οποία δεν αφήνει καμία αμφιβολία για τον τελικό νικητή της εκλογικής μάχης…
Οι πιο πρόσφατες δημοσκοπήσεις, πράγματι, καταγράφουν ραγδαία μείωση του πληθυσμού των αναποφάσιστων, αλλά αυτοί –κόντρα στις προσδοκίες των κυβερνώντων- δεν «παλιννοστούν» εκλογικά κατά πλειοψηφία στα κόμματα που ψήφισαν το 2015 και από τα οποία κυρίως προέρχονται: χαρακτηριστικά, 4,7% μειώθηκε μέσα σ' ένα μόλις μήνα, κατά τις μετρήσεις της Marc, οι «δεν ξέρω-δεν απαντώ» και από αυτούς 2%, δηλαδή το 42,5% του συνολικού αριθμού τους, κατευθύνονται προς τη ΝΔ…
6. Ένα ευάριθμο αλλά όχι αμελητέο τμήμα της ελληνικής κοινωνίας, κατά το πλείστον μεγάλης μόρφωσης, απεχθάνεται μέχρι βδελυγμίας τους Συριζανέλ, ωστόσο ταυτόχρονα –όχι μόνο για λόγους αρχής, πχ υπεράσπιση της αυτοδιάθεσης των λαών κλπ, αλλά και- για γεωπολιτικούς λόγους εθνικού συμφέροντος επιθυμεί διακαώς την επίλυση του θέματος της ακατονόμαστης γείτονος. Και μάλιστα με όρους διασφάλισης της κρατικής της οντότητας. Αυτοί δυσκολεύονται να βρουν κομματική έκφραση οπουδήποτε αλλού…
7. Τέλος, κάποιοι ελάχιστοι είδαν θετικά και τη σύμπραξη με το ΠΑΣΟΚ, σαν απόπειρα ποδηγέτησής του προς «την επιθυμητή οδό», δηλαδή μακριά από την παλαιοκομματική λογική, αλλά και την χωρίς δισταγμό διάρρηξη της σχέσης μαζί του, όταν το εγχείρημα απεδείχθη ανέφικτο…
ΥΓ. Να αποσαφηνίσω πως κάνω λόγο για «κανένα άλλο κόμμα», μολονότι ανάλογη θέση υποστηρίζει και η Δημιουργία Ξανά, επειδή εστιάζω σε όσα έχουν επαρκή προβολή από τα ΜΜΕ, ώστε οι τοποθετήσεις τους να έχουν ευρεία απήχηση στην κοινή γνώμη.
*Ο κ. Θανάσης Διαμαντόπουλος είναι πολιτικός επιστήμονας, ομότιμος καθηγητής Πανεπιστημίου.
