Δεν είμαι οπαδός των αναδρομικών ή των οριζόντιων επιδομάτων. Ούτε κατανοώ πώς διάβολο βρίσκονταν πάντα λεφτά για (πλασματικές) υπερωρίες στους δημοσίους υπαλλήλους, αλλά ουδέποτε βρέθηκε το χρήμα για να εξοπλιστούν τα υποβρύχια μας με έξυπνες τορπίλες, ώστε τώρα να κοιμόμαστε πιο ήσυχοι. Όμως παραλλήλως δεν ξεχνώ ότι μια κοινωνία σε κοινωνική και πολιτική αναταραχή, είναι ανήμπορη να υπερασπιστεί και το πολίτευμα της και τον εθνικό της χώρο.
Το επισημαίνω αυτό, διότι χαρακτηρίζουμε δύσκολο τον επόμενο χειμώνα (μην σας πω και ολόκληρο τον χρόνο) λόγω κορονοϊού και ελληνοτουρκικών, δίχως να βάζουμε διόλου στο μυαλό μας την πιθανότητα να έχουμε παραλλήλως και λαϊκά ξεσπάσματα. Θαρρώ πως έχουμε αφεθεί στην πολιτική ηγεμονία Μητσοτάκη, στην δημοσκοπική κυριαρχία της κυβέρνησης και στην προσώρας ανημποριά της αντιπολίτευσης να κάνει ζημιά, οπότε διαβάζουμε το πολιτικό σκηνικό ως ακίνητη φωτογραφία. «Έτσι ήταν πέρυσι, έτσι θα ναι και φέτος» σκεφτόμαστε.
Αμ δε. Η πορεία της οικονομίας αναμένεται κάκιστη, ο κόσμος θ αργήσει πολύ να ξαναταξιδέψει, να ξαναδουλέψει σε πλήρη απασχόληση, να ξανακαταναλώσει, να ξανανιώσει ασφαλής. Όχι στην Ελλάδα, αλλά σ’ ολόκληρο τον πλανήτη. Προφανώς θα επηρεαστούν όλοι, όποια δουλειά κι αν κάνουν, όποια θέση κι αν κατέχουν στην παραγωγική διαδικασία. Είναι και ευκαιρία να αλλάξουμε το παραγωγικό μας μοντέλο με υπομόχλιο τα ευρωπαϊκά λεφτά, τα χουμε γράψει πολλές φορές.
Όμως μέσα στους άπειρους σχεδιασμούς και τις παραμέτρους, καλά θα κάνει η κυβέρνηση να χαράξει μια λεπτή γραμμή. Είναι η γραμμή που διαχωρίζει την επιβίωση από την απόλυτη φτώχεια. Όποιος υποχρεωθεί να την περάσει προς τα πίσω, στην πραγματικότητα εγκαταλείπει την ατομική και οικογενειακή του αξιοπρέπεια, εγκαταλείποντας παράλληλα τον υγιή και λογικό τρόπο σκέψης. Αυτός που ένα πρωί ανακαλύπτει ότι δεν μπορεί να ταΐσει το παιδί του, είναι άλλος άνθρωπος απ’ τον χθεσινό εαυτό του. Και οι αντιδράσεις του πλέον είναι πολλαπλώς απρόβλεπτες.
Η φετινή ύφεση θα δημιουργήσει πολλούς τέτοιους. Διαθέτουμε πια την εμπειρία της οικονομικής κρίσης ώστε και να τους καταγράψουμε και να τους βοηθήσουμε στοιχειωδώς μέχρι να περάσει η μπόρα. Αυτά του 2010 «κάπως θα τα βολέψουν» ξέρουμε που καταλήγουν. Δεν λέω να μοιράζει χρήμα η κυβέρνηση σ’ όποιον περνά έξω απ’ την πόρτα της, ίσα-ίσα λέω ότι πρέπει να δώσει χέρι βοηθείας σε κείνους που την χρειάζονται και με τρόπο που τα χρήματα θα αποδώσουν τα μέγιστα.
Χρειάζεται μια σαφής πρωθυπουργική εντολή «καταγράψτε μου πόσοι και ποιοι θα κατέβουν κάτω από το απόλυτο όριο της φτώχειας». Κι όταν ο Κυριάκος δει αυτόν τον λεπτομερή κατάλογο, να πάρει απόφαση για να μπει η κυβέρνηση ανάχωμα σ’ αυτή την μετάβαση. Αν οι δράσεις είναι μελετημένες και στοχευμένες, τα λεφτά δεν είναι τόσα πολλά όσα φαντάζεται κανείς. Τουναντίον, το πολύ χρήμα καταναλώνεται σε οριζόντιες και τυφλές πολιτικές, δίχως μάλιστα να αξιοποιείται.
Το χειρότερο πράγμα θα είναι να επιτρέψουμε να βρεθούν μισό εκατομμύριο Έλληνες στα τάρταρα. Κανένα εθνικό μέτωπο και καμιά αναπτυξιακή στρατηγική δεν μπορεί να υλοποιηθεί, αν αρχίσουν πάλι οι άνθρωποι να ψάχνουν στα σκουπίδια, να δέρνουν τους ελεγκτές της ΔΕΗ ή να μαζεύονται στις πλατείες των νεοαγανακτισμένων. Κύριοι της κυβέρνησης, ορίστε την γραμμή και μπείτε ανάμεσα σ’ αυτήν και στην απόγνωση, πριν είναι αργά.
