Της Αναστασίας Τσιβγούλη
Ενα εγκαταλειμμένο κοριτσάκι 1,5 έτους με βαρύ νόσημα και ελάχιστες ελπίδες να κρατηθεί στη ζωή είχε βρεθεί στο Νοσοκομείο Παίδων της Αθήνας πριν από αρκετά χρόνια. Μια εθελόντρια του νοσοκομείου, μητέρα δύο παιδιών, συγκινείται από το δράμα της μικρής και αναλαμβάνει την αναδοχή της χωρίς δεύτερη σκέψη. Το κορίτσι που μεγάλωσε μέσα στην οικογένεια έγινε ένα θαύμα της αγάπης που έλαβε. Η υγεία της βελτιωνόταν σταθερά, έγινε άριστη μαθήτρια, βραβεύτηκε σε μαθητικούς διαγωνισμούς και σήμερα διαπρέπει στον καλλιτεχνικό χώρο.
Μέσα σε όλα αυτά τα χρόνια εκατοντάδες παιδιά στη χώρα μας δεν είχαν την ίδια καλή τύχη, μεγάλωσαν μέσα σε ιδρύματα, ενώ άνθρωποι που ήθελαν να υιοθετήσουν κάποιο παιδί δυσκολεύτηκαν ή δεν τα κατάφεραν εξαιτίας των σύνθετων γραφειοκρατικών διαδικασιών. Η αναδοχή δεν είναι υιοθεσία, λένε οι αρμόδιοι, όμως δίνει σήμερα την ευκαιρία να βιώσουν το θαύμα της αγάπης και να «αναστήσουν» εγκαταλειμμένα παιδιά άνθρωποι που την επιλέγουν συνειδητά.
Εδώ και περίπου δύο μήνες το νέο νομικό πλαίσιο με μέτρα προώθησης των θεσμών της αναδοχής και της υιοθεσίας ανοίγει διάπλατα τις πόρτες των ιδρυμάτων στους ανθρώπους αυτούς. Φορείς κοινωνικής πρόνοιας, οργανισμοί με ειδικά προγράμματα οργανώνουν συναντήσεις σε τακτά χρονικά διαστήματα και ενημερώνουν τους υποψήφιους ανάδοχους γονείς.
«Ακόμη υπάρχει σύγχυση στους θεσμούς υιοθεσίας και αναδοχής, έρχονται άνθρωποι που θέλουν να υιοθετήσουν παιδί και επειδή ακούν πως είναι γρήγορες οι διαδικασίες αναδοχής πιστεύουν πως θα παρακάμψουν διαδικασίες και θα έχουν για πάντα ένα παιδί», λέει η πρόεδρος του Κέντρου Κοινωνικής Πρόνοιας Περιφέρειας Αττικής, Σοφία Κωνσταντέλλια, η οποία εξηγεί ότι υπάρχει μια νέα κατηγορία υποψήφιων ανάδοχων γονιών που δίνει ελπίδες σε πολλά παιδιά να μη μεγαλώσουν μέσα σε ιδρύματα, χωρίς ωστόσο να αποκλείεται και το ενδεχόμενο υιοθεσίας.
Θα πρέπει ωστόσο συνειδητά όσοι αποφασίζουν να γίνουν ανάδοχοι γονείς να γνωρίζουν ότι η προσφορά τους είναι πολύ σημαντική, καθώς αγκαλιάζουν ως οικογένεια ένα παιδί, το οποίο μπορεί τυπικά να μη γίνει ποτέ «δικό τους», όμως ουσιαστικά θα έχουν συμβάλει στην ανατροφή του με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, όπως αξίζει σε όλα τα παιδιά του κόσμου.
«Εκείνοι που θέλουν πραγματικά, όπως διαπιστώνουμε, να προχωρήσουν στην αναδοχή είναι κυρίως νεαροί γονείς, συνειδητοποιημένοι, που γνωρίζουν πόση σημασία έχει να μεγαλώνει ένα παιδί με αφοσίωση και προσοχή, δίνουν ήδη πολλά στην οικογένειά τους και θέλουν να δώσουν επίσης πολλά και σε ένα άλλο παιδί! Μία άλλη, νέα κατηγορία είναι οι μόνες γυναίκες. Ερχονται και άνδρες μόνοι, ακόμη όμως δεν έχουμε ολοκληρώσει διαδικασία αναδοχής με κάποιον, στην πορεία δείχνουν πως δεν είναι αποφασισμένοι γι'' αυτό, αλλά υποδεχόμαστε όποια άτομα κι αν έρθουν και προσπαθούμε να αξιοποιήσουμε την προσφορά τους εφόσον πληρούν τις προϋποθέσεις και τα κριτήρια», τονίζει η κα Κωνσταντέλλια.
Ο νέος νόμος δίνει τη δυνατότητα αναδοχής και σε ομόφυλα ζευγάρια και ήδη έχουν βρεθεί κάποια που έχουν εκδηλώσει σχετικό ενδιαφέρον. «Υπάρχει αυξημένο ενδιαφέρον, αλλά δεν έχει υποβληθεί κάποια αίτηση ακόμη στον φορέα μας παρότι έχουν έρθει ομόφυλα ζευγάρια στις ενημερωτικές συναντήσεις μας και έχουν λάβει φόρμες συμπλήρωσης του αιτήματός τους. Οτιδήποτε καινούργιο εμείς έχουμε χρέος να το αντιμετωπίσουμε με ευθύνη καλής κατάρτισης και για τον λόγο αυτόν ξεκινούν σεμινάρια επιμόρφωσης των επαγγελματιών που εμπλέκονται στη διαδικασία ώστε να συνδυαστεί η νέα κοινωνική τάση με τον καλύτερο δυνατό τρόπο με τις ανάγκες των παιδιών», λέει η πρόεδρος του Κέντρου Κοινωνικής Πρόνοιας Περιφέρειας Αττικής.
Σε αναδοχή είναι ήδη 220 παιδιά αυτή τη στιγμή, ενώ 28 παιδιά έχουν περάσει από την «Ανάδοχη πρώτη αγκαλιά» και δεν χρειάστηκε μετά τη γέννηση τους να μπουν σε ιδρύματα. Το εντυπωσιακό είναι ότι ίσως για πρώτη φορά στην ιστορία του το Ιδρυμα «Μητέρα» έχει 13 κενές θέσεις κι αυτό είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικό για την ανταπόκριση του κόσμου στον θεσμό της αναδοχής.
Μεγαλόψυχοι οι Έλληνες στην φροντίδα των παιδιών
«Στην ''''Ανάδοχη πρώτη αγκαλιά'''', που είναι ένα πιλοτικό πρόγραμμα, αρκετά παιδιά την τελευταία διετία δεν μπήκαν σε ίδρυμα κι έφυγαν άμεσα από έναν νοσοκομειακό χώρο, όπου ήταν παράλογο να μένουν μετά τη γέννησή τους. Κάναμε επίσης σύμπραξη με τα Παιδικά Χωριά SOS και με τη χορηγία του Ιδρύματος ''''Σταύρος Νιάρχος'''' δουλέψαμε πιο γρήγορα και οργανωμένα. Οι Ελληνες είναι μεγαλόψυχοι και γενναιόψυχοι όσον αφορά τη φροντίδα των παιδιών σε αδυναμία. Πρόκειται για παιδιά από γονείς που μπορεί να είναι εξαρτημένοι από ουσίες, φυλακισμένοι, με χρόνια προβλήματα ψυχικά και σωματικά ή να υπάρχει ένας συνδυασμός προβλημάτων», τονίζει η κα Κωνσταντέλλια.
Περίπου 11 παιδιά με σοβαρά προβλήματα υγείας έφυγαν από ιδρύματα της Αττικής και βρήκαν μια οικογενειακή εστία τον τελευταίο χρόνο στο πλαίσιο του προγράμματος αναδοχής. Ηταν μόλις 18 μηνών ένα από τα παιδιά αυτά με ένα σύνδρομο εξαιρετικά δύσκολο στην ιατρική αντιμετώπισή του.
«Είναι 2,5 ετών σήμερα και είναι ένα παιδί που δεν μπορούμε να περιγράψουμε με λόγια πόσο χαρούμενο δείχνει κάθε φορά που έρχεται σε μια ιατρική δομή μας για την προγραμματισμένη θεραπεία του. Μεγαλώνει σε μια οικογένεια με άλλα δύο παιδιά και οι γονείς το λατρεύουν σαν δικό τους παιδί», λέει η κα Κωνσταντέλλια, η οποία έχει να αφηγηθεί πολλές τέτοιες ανθρώπινες ιστορίες με «μικρές» ανεκτίμητες στιγμές.
«Το παιδί που μπαίνει στην οικογένεια με τραύματα, θεραπεύει τραύματα! Στα ιδρύματα δεν ξεχωρίζουμε τα παιδιά με τα προβλήματά τους, για μας είναι ο Γιώργος, ο Κώστας, με τις ανάγκες, τις συνήθειές του, τα θέλω του. Πολλές φορές έρχονται γονείς να πάρουν για αναδοχή ένα παιδί υγιές και όταν βρίσκονται εδώ, σε άμεση επαφή με τα παιδιά που έχουν προβλήματα, αλλάζουν γνώμη. Αυτό που λέμε σε όλους είναι ότι ένας άνθρωπος δεν είναι ένα μέλος του σώματός του που δυσλειτουργεί, είναι ένας άνθρωπος, ένα παιδί, με τον άδολο τρόπο που προσεγγίζει τη ζωή και με το δικαίωμα να ζήσει το ίδιο καλά όπως και τ'' άλλα παιδιά. Ζητάμε να εστιάζουν στον άνθρωπο και όχι στο πρόβλημα. Πρόβλημα μπορεί να προκύψει στον οποιονδήποτε και μέσα στα επόμενα δευτερόλεπτα και να είναι πολύ σοβαρό», αναφέρει.
Τι κερδίζουν οι ανάδοχοι γονείς; Η απάντηση έρχεται αυθόρμητα, χωρίς δεύτερη σκέψη… «Οι ανάδοχοι γονείς μού φαίνονται σαν να μη γερνάνε, φαίνονται πιο νέοι, πιο χαρούμενοι, πιο ζεστοί. Αν τους ρωτήσεις τι κέρδισαν, θα σου πουν ''''με αγαπάει η Αννα, ο Κώστας'''', αναφέρονται στο συναίσθημα που έχουν λάβει», σημειώνει χαρακτηριστικά η πρόεδρος του Κέντρου Κοινωνικής Πρόνοιας.
«Οσοι μάλιστα έχουν δικά τους παιδιά δίνουν το καλύτερο παράδειγμα σε επίπεδο αξιών. Μέσα από την πράξη χωρίς λόγια δείχνεις στο παιδί σου το μεγαλύτερο μάθημα ζωής. Τα παιδιά των αναδόχων γίνονται καλοί άνθρωποι, γι'' αυτό φροντίζουν τα παιδιά σαν πραγματικά αδέλφια τους και δεν τα εγκαταλείπουν ακόμη κι όταν ενηλικιωθούν», αναφέρει η κα Κωνσταντέλλια.
Η διαδικασία
Μέσα σε λίγες εβδομάδες τυπικά ολοκληρώνεται η διαδικασία της αναδοχής. Ωστόσο χρειάζεται λίγος περισσότερος χρόνος για παιδιά με τραυματισμένη ψυχή, τα οποία συνήθως είναι θύματα κακοποίησης από τους φυσικούς γονείς τους και δυσκολεύονται να εμπιστευθούν τους ανθρώπους…
«Μπορεί να χρειαστούν ένα διάστημα προσαρμογής τα παιδιά αυτά, γι' αυτό είμαστε δίπλα στους γονείς κι εξηγούμε ότι αν περάσει το στάδιο της δοκιμασίας θα γίνει πιο στέρεη η σχέση μεταξύ τους. Βγαίνουν πρώτα βόλτες κι όταν δημιουργηθεί θετική σχέση, που ο ένας αποζητά τον άλλο και χαίρονται να είναι μαζί, τότε η επιστημονική ομάδα μας αποφασίζει να εγκατασταθεί το παιδί στο σπίτι και αρχίζει επίσημα η αναδοχή», λέει η κα Κωνσταντέλλια, η οποία τονίζει ωστόσο ότι δεν είναι επαρκές το υπάρχον προσωπικό για να ανταποκριθεί στην εξέταση των αυξημένων αιτήσεων αναδοχής.
Με το νέο νομικό πλαίσιο, πάντως, η πολιτεία καλύπτει οικονομικά, θεραπευτικά και λειτουργικά έξοδα των παιδιών με αναδοχή, ενώ δίνεται και το δικαίωμα της ασφάλισής τους. Φορολογικά μάλιστα ο ανάδοχος γονέας υπολογίζεται ως τρίτεκνος ή πολύτεκνος αν έχει και άλλα παιδιά.
Κάθε πρώτη Τετάρτη του μήνα μπορούν οι ενδιαφερόμενοι να μετέχουν στις ενημερωτικές συναντήσεις που γίνονται στα γραφεία της Κοινωνικής Πρόνοιας, στον 5ο όροφο, στην οδό Τσόχα 5, στους Αμπελόκηπους, στην Αθήνα και να υποβάλουν το αίτημά τους για να δώσουν την αγάπη τους σε ένα παιδί…
* Αναδημοσίευση από τον «Φιλελεύθερος» της Δευτέρας 25 Ιουνίου 2018.
