Μπίζνες με δικτάτορες

Όσοι διαμόρφωσαν φιλελεύθερη πολιτική συνείδηση τη δεκαετία του '90 είχαν βαθιά ριζωμένη την πεποίθηση ότι η ελεύθερη επιχειρηματική δραστηριότητα είναι ένα πανίσχυρο όπλο διάβρωσης κάθε αυταρχικού καθεστώτος. Σύμφωνα με τη φιλελεύθερη ορθοδοξία εκείνης της εποχής, το να κάνουν τα δυτικά κράτη και οι εταιρείες μπίζνες με χώρες που τις κυβερνούσαν αυταρχικά καθεστώτα, ακόμα κι αυτές που στην πραγματικότητα δεν είχαν βιώματα δημοκρατίας, όπως η Ρωσία και η Κίνα θα είχε ως αποτέλεσμα, στις χώρες αυτές, να δημιουργηθεί μια μεσαία τάξη οικονομικά ισχυρών πολιτών που είναι βέβαιο ότι κάποια στιγμή θα αποζητούσαν και την πολιτική τους χειραφέτηση, ανατρέποντας τους δικτάτορες.

Το θεώρημα αυτό που τότε προβάλλονταν ως αξίωμα, για να μην πούμε ως αποκεκαλυμμένη αλήθεια, αποδείχθηκε λάθος. Χώρες όπως η Ρωσία και η Κίνα αντί να εκδημοκρατιστούν, απέκτησαν ένα καθεστωτικό καπιταλισμό ο οποίος ακριβώς επειδή οικοδομήθηκε αποκλειστικά και μόνο πάνω στο χρήμα και όχι πάνω σε αξίες, όπως συμβαίνει στη Δύση, λειτούργησε και λειτουργεί το ίδιο αυταρχικά και καταπιεστικά με τα παλαιότερα καθεστώτα. 

Πάνω σε αυτό το λανθασμένο «θέσφατο» τα δυτικά κράτη εκλογίκευσαν οικονομικές σχέσεις με όλα τα αυταρχικά καθεστώτα του πλανήτη και οι οικονομικές σχέσεις δημιούργησαν αναπόδραστα και πολιτικούς δεσμούς. Δηλαδή την πολιτική των δυτικών κρατών τελικά την υπαγόρευαν οικονομικά συμφέροντα ακόμα κι όταν αυτά, τα οικονομικά συμφέροντα, έρχονταν σε ευθεία αντίθεση με τα ευρύτερα πολιτικά συμφέροντα.

Ακόμα, αυτές οι οικονομικές σχέσεις με κράτη χωρίς θεσμούς και ανεξάρτητη δικαιοσύνη συνέβαλαν καθοριστικά στη γιγάντωση του άναρχου, κερδοσκοπικού κεφαλαίου που έφτασε στο σημείο να λυμαίνεται τις συστημικές αγορές και να οδηγεί κράτη στην καταστροφή. 

Η αποφυγή των οικονομικών και πολιτικών σχέσεων με αυταρχικά καθεστώτα δεν πηγάζει από την ηθική ή για να είμαστε ακριβέστερη, δεν πηγάζει μόνο από την ηθική. Τα πράγματα είναι πολύ απλούστερα: κανένας νουνεχής δεν συνάπτει εμπορικές συμφωνίες με ανθρώπους που δεν λογοδοτούν σε κανέναν αντίθετα από τις δυτικές κυβερνήσεις που λογοδοτούν καθημερινά στους λαούς τους. 

Τη λανθασμένη επιλογή της Δύσης να κάνει μπίζνες με δικτάτορες είναι που πληρώνει σήμερα ο ουκρανικός λαός, η Ευρωπαϊκή Ένωση στο σύνολό της και ο καθένας από εμάς χωριστά, στους λογαριασμούς της Ενέργειας και διαβίωσης. Ο Πούτιν, αντίθετα από τον Μακρόν, τον Σολτς, τον Ντράγκι, τον Ρούτε, τον Μητσοτάκη, δεν λογοδοτεί εδώ και καιρό απολύτως σε κανένα οπότε σήμερα οι πολιτικές των οικονομικών κυρώσεων για να είναι αποτελεσματικές πρέπει να πονέσουν πρώτα πολύ αυτούς που τις επιβάλλουν. Η Δύση πληρώνει το τίμημα των σχέσεων με τους δικτάτορες.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση και ειδικά η χώρα μας δεν έχει κανένα λόγο να επιδιώκει οικονομικά νταραβέρια με αυταρχικά καθεστώτα ανά τον πλανήτη και ειδικά στην περιοχή μας, όπως για παράδειγμα με τη Σαουδική Αραβία. Ακόμα κι αν υποσχεθούν ότι θα αγοράζουν όλα τα προϊόντα μας (υποθετικό αυτό γιατί δεν παράγουμε σχεδόν τίποτα) ή ότι θα γέμιζαν τη χώρα μας τουρίστες, ως σώφρονες και πολυμήχανοι, δεν θα έπρεπε να σκεφτόμαστε καν τις σχέσεις μαζί τους γιατί η εμπειρία πλέον δεν αφήνει κανένα απολύτως περιθώριο για φαντασιώσεις.

Με τους δικτάτορες δεν κάνουμε μπίζνες.