Στη σημερινή πρωτόγνωρη δοκιμασία που αντιμετωπίζουμε με την πανδημία του νέου κορονοϊού, μπορούμε να εμπνευστούμε και να διδαχθούμε από τον αγώνα του 1821, ο οποίος αποτέλεσε για τον Ελληνισμό επίσης πρωτόγνωρη δοκιμασία με μεγάλες αβεβαιότητες πριν την αίσια έκβασή της.
Σε πρόσφατη πανελλαδική δημοσκόπηση για το 1821, που θα δημοσιευθεί σύντομα, μία από τις ερωτήσεις ζητούσε από τους συμμετέχοντες να κατονομάσουν τους σημαντικότερους πρωταγωνιστές της Επανάστασης (έως πέντε ονόματα). Δεν προκαλεί έκπληξη ότι στην κορυφή βγήκε ο Κολοκοτρώνης, τον οποίο κατονόμασε η συντριπτική πλειοψηφία των ερωτηθέντων.
Έχει ενδιαφέρον, ότι οι πρώτοι δέκα στη λίστα ήταν όλοι πολεμιστές. Τέσσερις από τους δέκα ήταν μάλιστα νησιώτες, που δείχνει ότι ο μέσος Έλληνες αντιλαμβάνεται τη σημασία του αγώνα στη θάλασσα για την επιβίωση της Επανάστασης, ώσπου να ωριμάσουν οι συνθήκες στην Ευρώπη για την επέμβαση των τριών μεγάλων δυνάμεων στο Ναβαρίνο.
Κατ’αναλογίαν οφείλουμε να έχουμε αμέριστη ευγνωμοσύνη στο προσωπικό που δίνει τον κρίσιμο και επικίνδυνο αγώνα στις πρώτες γραμμές του συστήματος υγείας, για να σώσει ζωές μέσα στην πανδημία.
Ενδιαφέρον όμως έχουν και οι απουσίες από τους πρώτους δέκα πρωταγωνιστές. Απών είναι ο αρχηγός της Φιλικής Εταιρείας Αλέξανδρος Υψηλάντης, ο οποίος κήρυξε την Επανάσταση στις 24 Φεβρουαρίου 1821 με την προκήρυξη «Μάχου υπέρ πίστεως και πατρίδος.» Το φιλελεύθερο πνεύμα της προκήρυξης φαίνεται ήδη από την αρχή της, όπου ο Υψηλάντης αναφέρεται στα δικαιώματα και τις ελευθερίες που κατάκτησαν οι λαοί της Ευρώπης.
Επίσης απών από τους πρώτους δέκα είναι ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος, που με τις διασυνδέσεις του σε κύκλους εξουσίας και στη διανόηση της Ευρώπης συνέβαλε κρίσιμα στην εξωτερική πολιτική της Επανάστασης. Για παράδειγμα, χωρίς τα δύο δάνεια της Επανάστασης στη χρηματαγορά του Λονδίνου, που δρομολόγησε ο Μαυροκορδάτος, είναι αμφίβολο αν θα άντεχαν να συνεχίσουν τον αγώνα οι πολεμιστές και ιδίως οι στόλοι μας στα κρίσιμα χρόνια 1824-1827 της οθωμανοαιγυπτιακής αντεπίθεσης.
Κατ’αναλογίαν στη σημερινή δοκιμασία μας πρέπει να έχουμε υπόψη όλες τις διαστάσεις της. Για να μπορέσει το προσωπικό στις πρώτες γραμμές του συστήματος υγείας να φέρει εις πέρας τη δύσκολη αποστολή του, θα πρέπει να του διατεθούν κατάλληλοι πόροι, που προϋποθέτουν γενικότερη κινητοποίηση. Θα πρέπει επίσης όλοι οι πολίτες να συμβάλουν τηρώντας την κοινωνική απομόνωση (πλην δικαιολογημένων μετακινήσεων) και οι αρχές να την επιβάλουν.
Επιπλέον, θα πρέπει η χώρα μας να αδράξει κάθε ευκαιρία που προφέρουν οι διεθνείς συνεργασίες μας. Σε μια παγκόσμια πανδημία είναι πιο απαραίτητη από ποτέ άλλοτε η διεθνής συνεργασία.
