Οριακά φαίνεται ότι κινείται φέτος η αγορά αυτοκινήτου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς μετά τη βουτιά του Αυγούστου (-16%) βρίσκεται στο επισφαλές +1,9% στο οκτάμηνο (Ιαν-Αυγ) την ίδια στιγμή που οι πωλήσεις των ηλεκτρικών αυτοκινήτων γνωρίζουν πτώση ρεκόρ -36% από την αρχή του 2024 σε σχέση με το ίδιο διάστημα του 2023.
125.070 πλήρως ηλεκτρικά οχήματα μπαταρίας (Battery Electric Vehicles - BEV) ταξινομήθηκαν συνολικά τον Αύγουστο – κάτι που σημαίνει ότι είχαμε μείωση των πωλήσεων BEV κατά 36% από την αρχή του έτους, σε σχέση με την αντίστοιχη περυσινή περίοδο. Πρόκειται για η μεγαλύτερη πτώση που γνώρισαν τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα από τον Ιανουάριο του 2017, καθώς το μερίδιο αγοράς οκταμήνου από 21,8% τον Αύγουστο του 2023 περιορίστηκε σε 16,6% τον περασμένο μήνα. Και αυτό σε πείσμα της παραδοξότητας ότι παρά την πτώση των πωλήσεων στο σύνολο του έτους, τα BEV σημείωσαν τον φετινό Αύγουστο υψηλότερο μηνιαίο μερίδιο αγοράς, ξεπερνώντας και τον Αύγουστο του 2022, και τον Αύγουστο του 2021, που τα αντίστοιχα μερίδια ήταν 3,6 μονάδες και 4,6 μονάδες χαμηλότερα αντίστοιχα.
Πίσω από το παράδοξο που αναφέραμε βρίσκεται το γεγονός ότι ο Αύγουστος του 2024 ήταν ένας κακός μήνας συνολικά για την αγορά αυτοκινήτου, αφού σύμφωνα με τα στοιχεία της JATO Dynamics για 28 ευρωπαϊκές αγορές, τον μήνα αυτό ταξινομήθηκαν 753.482 νέα αυτοκίνητα. Πρόκειται για μείωση 16% σε σχέση με τις 899.881 μονάδες που καταγράφηκαν τον ίδιο μήνα πέρυσι και τη μεγαλύτερη μηνιαία πτώση από τον Ιούνιο του 2022.
Εκτιμώντας την κίνηση της αγοράς από την αρχή του 2024 μέχρι σήμερα, αντιλαμβανόμαστε ότι τα 8,64 εκατομμύρια καινούρια αυτοκίνητα που έχουν ταξινομηθεί στην Ευρώπη αντιστοιχούν σε μια οριακή ετήσια αύξηση (σε σχέση με το αντίστοιχο περυσινό διάστημα) μόλις 1,9%, η οποία μπορεί να μην αποτελεί λόγο για γιορτές, αλλά δεν προκαλεί και δάκρυα – τουλάχιστον προς το παρόν. Προκαλεί πάντως ανησυχία καθώς άνθρωποι της αγοράς εκτιμούν πως συνεχιστεί αυτή η τάση, τα αποτελέσματα του τέλους του έτους θα μπορούσαν να είναι αρνητικά, με μείωση των πωλήσεων.
Επανερχόμενοι στα ηλεκτρικά οχήματα βλέπουμε ότι τη μεγαλύτερη μείωση στις πωλήσεις BEV ανά όμιλο είχαν μέσα στο 2024 το Groupe Renault (-64%), η SAIC (-65%), η Stellantis (-52%), o όμιλος Hyundai–Kia (-51%) και η Tesla (-44%), ενώ το BMW Group παρουσίασε μικρή πτώση - 5%. Παρατηρώντας τα αποτελέσματα ανά μάρκα, βλέπουμε ότι η Volkswagen είχε πτώση των πωλήσεων BEV κατά 46% μένοντας πίσω από την BMW. Στη λίστα των χαμένων έχουμε τη Smart (-68%), τη MG (-65%), την Opel/Vauxhall (-63%), τη Citroen (-63%), τη Fiat (-55%), τη Hyundai (-53%), την Kia (-50%); και Polestar (-47%). Το ενδιαφέρον – και ανησυχητικό για τους Ευρωπαίους κατασκευαστές – είναι ότι εν μέσω αυτής της κατάστασης κερδισμένοι βγήκαν οι Κινέζοι με τις ταξινομήσεις του Geely Group και της BYD να έχουν σημειώσει αύξηση κατά 52% και 18%, αντίστοιχα.
Πού ωφελείται η μείωση στις πωλήσεις των BEV; Φαίνεται ότι σημαντικός είναι ο ρόλος των κινήτρων – για την ακρίβεια η έλλειψη κινήτρων και (κυρίως) επιδοτήσεων – καθώς είναι γνωστό ότι τα πλήρως ηλεκτρικά οχήματα είναι ακριβότερα από τα αντίστοιχα συμβατικά ενώ δε λείπουν και οι ανησυχίες των καταναλωτών σχετικά με τη χαμηλή υπολειμματική αξία των ηλεκτρικών οχημάτων. Είναι γεγονός ότι με την εξέλιξη της τεχνολογίας των μπαταριών, κάθε νέο μοντέλο που παρουσιάζεται προσφέρει αυξημένη αυτονομία σε σχέση με τον προκάτοχό του. Κάτι που σημαίνει ότι η αξία του μεταχειρισμένου δε θα μειωθεί μόνο λόγω της παλαιότητας, αλλά και λόγω ανταγωνιστικότητας.
Ενώ σε σχέση με τις επιδοτήσεις των οχημάτων μηδενικών ρύπων, στο πλαίσιο της ενίσχυσης των βιώσιμων μετακινήσεων και μεταφορών, έχει παρατηρηθεί ότι αυτές συμβάλλουν στην αύξηση των πωλήσεων BEV (κάτι που παρατηρούμε την περίοδο αυτή και στην ελληνική αγορά λόγω του προγράμματος «Κινούμαι Ηλεκτρικά 3») όσο είναι σε ισχύ, μόλις όμως παύσει η ισχύς τους ακολουθεί σημαντική μείωση των πωλήσεων.
Μεγάλο θέμα που οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, αλλά και η ηγεσία της ΕΕ, πρέπει επίσης να εξετάσουν προσεκτικά και να λάβουν δραστικά μέτρα είναι επίσης οι υποδομές φόρτισης. Εδώ παρατηρούνται τεράστιες διαφορές από χώρα σε χώρα (με την πρωτοπόρο Ολλανδία να έχει εγκατεστημένους 90.284 φορτιστές και τη Γερμανία να ακολουθεί με 59.410 /στοιχεία 2022)*, ενώ ακόμα και σε αυτές με την υψηλότερη διείσδυση φορτιστών φαίνεται πως οι οδηγοί δεν αισθάνονται πάντα ασφαλείς σε σχέση με τη φόρτιση ενός ηλεκτρικού αυτοκινήτου. Και αυτό έχει να κάνει και με το χαμηλό ποσοστό των δημοσίων ταχυφορτιστών συνεχούς ρεύματος (DC) – μόνο 1 στους 8.
Σημειώστε πως σύμφωνα με τα στοιχεία της ACEA (Ευρωπαϊκή Ένωση Κατασκευαστών Αυτοκινήτων) στις αρχές του 2020 υπήρχαν 121.137 δημόσιοι φορτιστές AC (έως 22 kW) και 6.657 AC, ενώ στα τέλη του 2023 οι φορτιστές AC είχαν φτάσει τους 550.518 και οι AC τους 81.872. Εκτιμάται δεν πως η Ευρώπη χρειάζεται οκταπλάσιο αριθμό μέχρι το 2030 προκειμένου να πιάσει το στόχο μείωσης εκπομπών CO2.
*Με βάση τα επίσημα στοιχεία του Οκτωβρίου του 2022 (ACEA) η Ελλάδα διέθετε 0,4 δημόσιους φορτιστές ανά 100 χλμ. οδικού δικτύου όταν η Ολλανδία έφτανε τους 64,3! Είναι πάντως αλήθεια ότι η εικόνα αυτή τα τελευταία δύο χρόνια έχει βελτιωθεί.
