Ο Ανδρουλάκης είπε πολλές φορές την προεκλογική περίοδο ότι αν κερδίσει, θα διορθώσει πολλά από τα λάθη που έκανε στο παρελθόν. Δεν τον άκουσα ποτέ να αναφέρει λεπτομερώς τα «κακώς κείμενα» της προηγούμενης θητείας του για να καταλάβω τι ακριβώς σκοπεύει να διορθώσει, αλλά το σημαντικό είναι πως αναγνωρίζει την ύπαρξη προβλημάτων. Οπότε όλοι υποθέτουν ότι έχει διάθεση για διαφορετική αρχηγική πορεία ή ότι τέλος πάντων, θα προσπαθήσει για κάτι τέτοιο. Εκεί άλλωστε εστιάζεται και η περίφημη «δεύτερη ευκαιρία Ανδρουλάκη», για την οποία μιλούν όλοι. Καλά ως εδώ…
Πλην τα πράγματα δεν είναι ούτε τόσο απλά ούτε τόσο εύκολα. Διότι τα ελληνικά κόμματα, από το πρώτο ως το τελευταίο, είναι καθαρά αρχηγοκεντρικά. Αυτό σημαίνει ότι ως πολιτικοί οργανισμοί αποκτούν αυτομάτως καρμπόν τη μορφή του αρχηγού τους. Κοιτάζεις τη σημερινή ΝΔ και βλέπεις τη φάτσα του Κυριάκου, κοιτάς το ΠΑΣΟΚ και βλέπεις τη μουτσούνα του Ανδρουλάκη, χαζεύεις την Ελληνική Λύση και χαιρετάς τον Βελόπουλο. Τον ΣΥΡΙΖΑ τον αφήνω απ’ έξω επί του παρόντος, αλλά έτσι θα (ξανα)γίνει κι εκείνος, όταν καταφέρει να βγει απ’ τον λαβύρινθο του.
Εφόσον λοιπόν το κάθε κόμμα έχει το ανφάς και το προφίλ του αρχηγού του, μοιραία η συζήτηση για «αλλαγή» του ΠΑΣΟΚ είναι μονοδρομημένη στην πιθανότητα και δυνατότητα «αλλαγής» του Ανδρουλάκη. Αν «αλλάξει» ο Ανδρουλάκης, θα «αλλάξει» και το ΠΑΣΟΚ, αν μείνει ίδιος ο Ανδρουλάκης, θα παραμείνει ως έχει και το κόμμα του. Απ’ όποιο σημείο κι αν ξεκινήσει η κουβέντα για ένα «άλλο ΠΑΣΟΚ», δεν μπορεί παρά να καταλήξει στη συζήτηση για έναν «άλλον Ανδρουλάκη».
Μην ακούτε αυτά που εύκολα εκστομίζονται σήμερα από νικητές και ηττημένους (που άπαντες δηλώνουν παναισιόδοξοι) για συλλογικές δράσεις και πλατιές εσωκομματικές δημοκρατίες και εντατικές λειτουργίες των οργάνων και διαμοιρασμούς διακριτών ρόλων σε όλους. Όμορφα ακούγονται όλα τούτα, αλλά θα απομείνουν κενό γράμμα και βερμπαλιστικές υπερβολές, αν ο Ανδρουλάκης δεν δείξει πρόθεση και ικανότητα να αλλάξει ο ίδιος. Μόλις (και αν το) καταφέρει, αμέσως θα αλλάξουν όλα στο κόμμα του, αλλιώς βράστε όρυζα. Ίσως, περιγράφω έναν πολιτικό πρωτογονισμό που δεν αξίζει σε ανεπτυγμένη δημοκρατία, πλην προτιμώ να είμαι πραγματιστής παρά αιθεροβάμων.
Όπερ, όλη αυτή η φιλολογία για το «ΠΑΣΟΚ του μέλλοντος», καταλήγει να έχει μία και μοναδική φιλοσοφική αφετηρία. Την απάντηση στο καίριο ερώτημα «αλλάζει ο άνθρωπος;». Αν απαντήσετε «ναι», δίνετε χίλιες πιθανότητες στον Νίκο και στο ΠΑΣΟΚ να πάνε καλύτερα, αν απαντήσετε «όχι», η κουβέντα τελειώνει απότομα εδώ. Διαλέξτε και πάρτε. Προσωπικά δεν πολυπιστεύω ότι ο άνθρωπος αλλάζει ουσιαστικά στα σαράντα πέντε του χρόνια, αλλά πάλι δεν θέλω να είμαι προκαταβολικά άδικος με κανέναν. Του το εύχομαι ολοψύχως πάντως…
