Του Γιάννη Μαντζίκου
Οι σημερινές προεδρικές εκλογές στην Ουκρανία είναι οι πλέον απρόβλεπτες από το 1991, οπότε και η χώρα απέκτησε την ανεξαρτησία της. Ο επόμενος πρόεδρος καλείται να λύσει τα πολλά επείγοντα προβλήματα: μεταξύ άλλων την καταπολέμηση της ενδημικής διαφθοράς, την παραπαίουσα οικονομία και τη φαινομενικά τουλάχιστον δυσεπίλυτη σύγκρουση με τους υποστηριζόμενους από τη Ρωσία αυτονομιστές στα ανατολικά της.
Οι υποψήφιοι είναι 40, όμως τα φαβορί είναι τρία. Ο κωμικός Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο οποίος βρίσκεται στην πρώτη θέση των δημοσκοπήσεων, δεν έχει καμία πολιτική εμπειρία, βασίζεται όμως στο ρεύμα λαϊκισμού που έχει φέρει στο προσκήνιο ανάλογες υποψηφιότητες σε χώρες της Ευρώπης.
Στην πιο πρόσφατη δημοσκόπηση, ο Ζελένσκι προηγείται με απόσταση των αντιπάλων του, συγκεντρώνοντας ποσοστό μεγαλύτερο του 25% στην πρόθεση ψήφου.
Βασικότεροι αντίπαλοι του είναι ο νυν πρόεδρος (από το 2014) Πέτρο Ποροσένκο ο οποίος κατεβαίνει υπό το σύνθημα "στρατός, γλώσσα, θρησκεία". Στα υπέρ του Ποροσένκο προσμετράται η σχετικά καλή οικονομική πορεία της χώρας και η πρόσφατη απόσχιση της Ουκρανικής εκκλησίας από τη Ρωσική η οποία του έδωσε μια δημοσκοπική «ανάσα». Στον αντίποδα του χρεώνεται η αδυναμία του να καταπολεμήσει την διαφθορά και το πρόσφατο σχετικά περιστατικό στην θάλασσα της Αζοφικής όπου οι Ρωσικές δυνάμεις κατέλαβαν τρία Ουκρανικά πολεμικά πλοία.
Στην προεδρική κούρσα βρίσκεται και η Γιούλια Τιμοσένκο, πρώην πρωθυπουργός της χώρας με δυο θητείες στο ενεργητικό της. Η Τιμοσένκο έγινε γνωστή κατά την λεγόμενη "Πορτοκάλι Επανάσταση" του 2004, όμως το 2009 βρέθηκε στο μάτι του κυκλώνα λόγω μιας συμφωνίας για την εισαγωγή φυσικού αερίου από τη Ρωσία. Η Τιμοσένκο, η οποία κατηγορείται για λαϊκισμό από τους επικριτές της, τάχθηκε στην τελευταία συγκέντρωση που έκανε την Παρασκευή υπέρ μιας «νέας στρατηγικής» για να αρθεί το αδιέξοδο στο ανατολικό τμήμα της Ουκρανίας, όπου κυριαρχούν οι φιλορώσοι.
Και οι τρεις υποψήφιοι που είναι φαβορί για την προεδρία τάσσονται υπέρ της συνέχισης της προσέγγισης με τη Δύση η οποία διεκόπη το 2013 όταν η φιλορωσική κυβέρνηση του Βίκτορ Γιανουκόβιτς ακύρωσε τα σχέδια για την υπογραφή συμφωνίας σύνδεσης με την ΕΕ. Τότε ξέσπασε η λεγόμενη επανάσταση του «Μαϊντάν» όποτε χιλιάδες Ουκρανοί κατέβηκαν στους δρόμους με αποτέλεσμα ο Γιανούκοβιτς να εκπέσει από την προεδρία. Στις 20 Φεβρουαρίου 2014 ο Γιανουκόβιτς και η αντιπολίτευση ήρθαν σε συμφωνία με τη μεσολάβηση ευρωπαϊκών κρατών και ο πρώτος κατέφυγε στη Ρωσία. Λίγες ημέρες αργότερα η Βουλή εξέλεξε νέο πρόεδρο τότε τον Αρσένι Γιατσένιουκ ώστε να προκηρυχθούν εθνικές εκλογές.
Με φόντο τα παραπάνω, πολιτική του ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν είναι η Ουκρανία να παραμείνει στη ρωσική τροχιά. Στις αρχές Φεβρουαρίου η Βουλή ψήφισε με 334-17 να συμπεριληφθεί στο Σύνταγμα ότι οι στρατηγικοί στόχοι της χώρας είναι η ένταξη στο ΝΑΤΟ και στην ΕΕ.
Οι αναλυτές θεωρούν βέβαιο ότι θα χρειαστεί και δεύτερος γύρος ανάμεσα στους δύο πρώτους υποψηφίους στις 21 Απριλίου, ενώ εκλογές για τη Βουλή (Ράντα) θα πραγματοποιηθούν το φθινόπωρο.
