Αντιδράσεις και ερωτηματικά προκαλεί η κίνηση της Άγκυρας να βάλει βέτο στην ένταξη Σουηδίας και Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ με τις ΗΠΑ να ζητούν εξηγήσεις για τη στάση της και τις δύο χώρες να προσανατολίζονται σε άμεση συνάντηση με την τουρκική ηγεσία προκειμένου να βρεθεί λύση. Στην πράξη, οι δηλώσεις Ερντογάν ερμηνεύονται ως μέρος ενός ευρύτερου «παζαριού» με τις ΗΠΑ, στη λογική ότι αν η Τουρκία πάρει θετική απάντηση για την αναβάθμιση των F 16 τότε μπορεί να ανάψει και το «πράσινο φως» για την ένταξη των δύο χωρών στο ΝΑΤΟ.
Σουηδία και Φινλανδία πρόκειται να συζητήσουν με την Τουρκία αύριο Σάββατο στο Βερολίνο την ένταξη στο ΝΑΤΟ μετά τις ενστάσεις που διατύπωσε ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ως προς αυτή την προοπτική. Η ένταξη των δύο χωρών θα ήταν «λάθος», είχε δηλώσει νωρίτερα ο Τούρκος πρόεδρος, αιφνιδιάζοντας το Ελσίνκι.
Άμεση ήταν ή αντίδραση της Ουάσιγκτον, η οποία επανέλαβε τη στήριξή της στην ένταξη, ενώ στο ζήτημα παρενέβη ο Αμερικανός πρόεδρος, Τζο Μπάιντεν, ο οποίος είχε επικοινωνία με τους πολιτικούς ηγέτες των δύο σκανδιναβικών χωρών.
Οι ΗΠΑ καλούν την Άγκυρα να αποσαφηνίσει
Οι Ηνωμένες Πολιτείες επιδιώκουν να αποσαφηνίσουν τη θέση της Τουρκίας σχετικά με την πιθανότητα ένταξης της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ, δήλωσε η υφυπουργός Εξωτερικών, αρμόδια για τις ευρωπαϊκές και τις ευρασιατικές υποθέσεις, Κάρεν Ντόνφριντ.
Μιλώντας με δημοσιογράφους η Κ. Ντόνφριντ ανέφερε ότι το ζήτημα θα συζητηθεί στη σύνοδο υπουργών του ΝΑΤΟ που θα φιλοξενηθεί το Σαββατοκύριακο στο Βερολίνο.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, συνομίλησε σήμερα με την πρωθυπουργό της Σουηδίας Μαγκνταλένα Άντερσον και τον Φινλανδό πρόεδρο Σαούλι Νιινίστο, σε ένα τηλεφώνημα που κράτησε λίγο πάνω από μισή ώρα, σύμφωνα με τον Λευκό Οίκο.
Ο Φινλανδός πρόεδρος έγραψε στο Twitter ότι «παρουσίασε τα επόμενα βήματα της Φινλανδίας ενόψει της ένταξής» της στο ΝΑΤΟ και πρόσθεσε ότι η χώρα του «είναι βαθύτατα ευγνώμων απέναντι στις ΗΠΑ για τη στήριξη» που της παρέχουν.
A joint phone call with @POTUS @JoeBiden and @SwedishPM Magdalena Andersson. We shared a deep concern over Russia's war on Ukraine. I went through Finland’s next steps towards NATO membership. Finland deeply appreciates all the necessary support from the US.
— Sauli Niinistö (@niinisto) May 13, 2022
Η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου Τζεν Ψάκι επανέλαβε την Πέμπτη ότι η Ουάσινγκτον θα στήριζε το αίτημα, ενώ ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ δήλωσε έτοιμος να υποδεχτεί τις δύο χώρες «με ανοιχτές αγκάλες».
«Η Τουρκία δεν μας έστειλε απευθείας τέτοιο μήνυμα»
Η Σουηδή υπουργός Αν Λίντε «θα έχει την ευκαιρία να συζητήσει την πιθανή σουηδική υποψηφιότητα» με τον Τούρκο ομόλογό της κατά τη διάρκεια άτυπης συνάντησης των υπουργών του ΝΑΤΟ, στην οποία είναι προσκεκλημένες η Σουηδία και η Φινλανδία, ανέφερε σε δήλωσή της στο Γαλλικό Πρακτορείο.
«Ελπίζω ότι θα εξακολουθήσουμε να έχουμε θετικά μηνύματα και από τις 30 χώρες μέλη του ΝΑΤΟ. Πολλοί από τους 30 συμμάχους έχουν εκφράσει δημόσια ισχυρή υποστήριξη για τη Σουηδία και τη Φινλανδία», συμπλήρωσε.
«Η τουρκική κυβέρνηση δεν μας έστειλε απευθείας αυτού του είδους το μήνυμα», τόνισε η επικεφαλής της σουηδικής διπλωματίας.
Η ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ θα ήταν ένα «λάθος», δήλωσε νωρίτερα σήμερα ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου την ίδια ώρα στο Ελσίνκι, ο Φινλανδός υπουργός Εξωτερικών Πέκα Χααβίστο ανακοίνωσε επίσης την πρόθεσή του να «συνεχίσει τη συζήτηση» με τον Τούρκο υπουργό Μεβλούτ Τσαβούσογλου.
«Νομίζω ότι χρειαζόμαστε υπομονή σε αυτές τις διαδικασίες και αυτό δεν γίνεται από τη μια μέρα στην άλλη... Ας προχωρήσουμε βήμα-βήμα», τόνισε, υπενθυμίζοντας ότι η Φινλανδία δεν έχει ακόμη ανακοινώσει επίσημα την υποψηφιότητά της για ένταξη στο ΝΑΤΟ.
Απαιτείται ομοφωνία
Η σημερινή δήλωση Ερντογάν φαίνεται να αποτέλεσε έκπληξη για το Ελσίνκι, αφού ο Χααβίστο επισκέφτηκε την Τουρκία δύο φορές τους τελευταίους μήνες και ο Φινλανδός πρόεδρος Σαούλι Νιινίστο συνομίλησε τηλεφωνικά με τον Ερντογάν στις αρχές Απριλίου.
Μετά από αυτό το τηλεφώνημα, ο Νιινίστο έγραψε στο Twitter: «Η Τουρκία υποστηρίζει τους στόχους της Φινλανδίας».
Η ένταξη νέου μέλους στη Βορειοατλαντική Συμμαχία απαιτεί ομοφωνία. Έτσι, η Τουρκία μπορεί να μπλοκάρει τις υποψηφιότητες των δύο σκανδιναβικών χωρών, που αναμένεται να ανακοινωθούν μέσα στις επόμενες μέρες.
