Δεν τελειώνει ο πόλεμος με την απελευθέρωση ομήρων
AP Photo/Ohad Zwigenberg
AP Photo/Ohad Zwigenberg

Δεν τελειώνει ο πόλεμος με την απελευθέρωση ομήρων

Λίγα λεπτά πριν σιγήσουν τα όπλα για πρώτη φορά εδώ και επτά εβδομάδες, ο ισραηλινός στρατός έριχνε φυλλάδια προειδοποιώντας τους κατοίκους της Λωρίδας της Γάζας ότι ο «πόλεμος δεν τελείωσε» και «απαγορεύεται» σε όσους έχουν καταφύγει νότια να επιχειρήσουν να επιστρέψουν στο βορρά του παλαιστινιακού θύλακα.

Η εκεχειρία είναι μία σύντομη παύση και μετά το πέρας αυτής το Ισραήλ θα συνεχίσει τις επιχειρήσεις σε πλήρη στρατιωτική ανάπτυξη, δήλωνε ο υπουργός Άμυνας Γιόαβ Γκάλαντ καθώς η πρώτη ομάδα ομήρων έβγαινε έπειτα από 47 ημέρες από τα σκοτεινά τούνελ της Γάζας.

Η συμφωνία που συνήφθη μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς υπό τη διαμεσολάβηση του Κατάρ και τέθηκε σε ισχύ στις 07.00 το πρωί της Παρασκευής προβλέπει τέσσερις ημέρες κατάπαυσης του πυρός για την απελευθέρωση συνολικά 50 ομήρων με αντάλλαγμα την αποφυλάκιση 150 Παλαιστινίων κρατούμενων στο Ισραήλ και την εισροή ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα.

Η ταυτόχρονη πρόβλεψη περί παράτασης της εκεχειρίας κατά μία ημέρα για κάθε δέκα επιπλέον ομήρους που απελευθερώνονται ανοίγει «παράθυρο» ενδεχόμενης ισχύος της κατάπαυσης του πυρός για τουλάχιστον τρεις εβδομάδες, αλλά κάθε εκτίμηση επ' αυτού είναι παρακινδυνευμένη καθώς πρόκειται για μία διαδικασία εξαιρετικά εύθραυστη.

Αυτό που σε κάθε περίπτωση διαμηνύει προς πάσα κατεύθυνση το Ισραήλ είναι ότι η προσωρινή εκεχειρία δεν σηματοδοτεί τη λήξη του πολέμου, θέλοντας να προκαταλάβει περιφερειακές και διεθνείς πιέσεις να λάβει μόνιμο χαρακτήρα η κατάπαυση του πυρός.

Για μία «δύσκολη, αλλά σωστή απόφαση» μίλησε ο Ισραηλινός πρωθυπουργός, Μπενιαμίν Νετανιάχου, όταν η συμφωνία εγκρίθηκε από το υπουργικό συμβούλιο ξεκαθαρίζοντας πως πρόκειται μόνο περί προσωρινής παύσης. Το ίδιο επανέλαβε ο Γιόαβ Γκάλαντ αφότου τέθηκε σε εφαρμογή η συμφωνία την Παρασκευή, λέγοντας ότι ο πόλεμος θα συνεχιστεί για τουλάχιστον άλλους δύο μήνες από τη στιγμή που θα λήξει η εκεχειρία.

Ότι θα τηρήσει την εκεχειρία, εφόσον το ίδιο πράξει το Ισραήλ, αλλά ο πόλεμος θα συνεχιστεί, δηλώνει και η Χαμάς. Όμως αυτό που εκείνη επιζητά είναι να «αγοράσει» χρόνο και να ενισχυθεί η διεθνής πίεση προς το Ισραήλ προκειμένου να μην προχωρήσει στην επόμενη φάση της επιχείρησης στη νότια Γάζα, εκεί όπου πιστεύεται ότι βρίσκονται κρυμμένοι κάτω από τα τούνελ ο τοπικός ηγέτης της τρομοκρατικής οργάνωσης Γιαχία Σινουάρ και ο στρατηγός του Μοχάμεντ Ντέιφ, «αρχιτέκτονες» της θηριωδίας κατά των Ισραηλινών αμάχων την 7η Οκτωβρίου. 

Διακηρυγμένος στόχος του Ισραήλ είναι η καταστροφή του τρομοκρατικού οικοδομήματος της Χαμάς, μαχητές, όπλα και υποδομές, καθώς και η εξόντωση της ηγεσίας της στη Γάζα. Οι Σινουάρ και ο Ντέιφ, μεγάλωσαν στον προσφυγικό καταυλισμό κοντά στη Χαν Γιουνίς, την πόλη που τώρα φιλοξενεί αναρίθμητους κατοίκους της Γάζας εκτοπισμένους από τον βορρά.

Πριν τη συμφωνία εκεχειρίας, το Τελ Αβίβ είχε ρίξει φυλλάδια ζητώντας από τους πολίτες να εγκαταλείψουν τέσσερις περιοχές ανατολικά της Χαν Γιουνίς, ένδειξη ότι βρίσκονταν προ των πυλών στρατιωτικές επιχειρήσεις στο πλαίσιο μίας στρατηγικής που θα ήταν -ή θα είναι το επόμενο διάστημα- διαφορετική απ' ότι στη βόρεια Γάζα.

Στη νότια Γάζα υπολογίζεται πως βρίσκονται σήμερα 1,8 εκατ. Παλαιστίνιοι από το σύνολο των 2,2 εκατομμυρίων κατοίκων του θύλακα. Στη βόρεια Γάζα το 40% των κατοικιών έχει πλέον ισοπεδωθεί.

Σε πρόσφατη ενημέρωσή του προς διεθνή μέσα ενημέρωσης, ο Ισραηλινός υποστράτηγος εν αποστρατεία Ταμίρ Χαϊμάν, πρώην επικεφαλής της Υπηρεσίας Στρατιωτικών Πληροφοριών των Ισραηλινών Δυνάμεων Άμυνας (IDF), είχε επισημάνει πως στόχευση του Ισραήλ στη νότια Γάζα είναι να εξουδετερώσει οπλισμό μεγάλου βεληνεκούς και να εξοντώσει τους κύριους υπαιτίους για την 7η Οκτωβρίου, Γιαχία Σινουάρ και Μοχάμεντ Ντέιφ, καθώς και έτερα ηγετικά στελέχη της Χαμάς.

Οι τακτικές θα είναι διαφορετικές, οι εκκενώσεις τοπικής κλίμακας, ανά γειτονιά, και για περιορισμένες χρονικές περιόδους, επισήμανε. Το νέο αυτό στάδιο της ισραηλινής επιχείρησης επιδιώκει να αποτρέψει η Χαμάς, έχοντας ήδη υποστεί μεγάλες απώλειες σε άνδρες και υποδομές, και μένει να διαφανεί πώς θα χειριστεί την εκεχειρία.

Το χρονικό των εχθροπραξιών Ισραήλ-Χαμάς περιλαμβάνει δεκάδες συμφωνίες εκεχειρίας με περιφερειακή μεσολάβηση που κατέρρευσαν ή παραβιάστηκαν. Το 2014 εννέα φορές συμφωνήθηκε εκεχειρία και εννέα φορές κατέρρευσε πριν τελικά λήξει η σύγκρουση αφού είχαν συμπληρωθεί 51 ημέρες. Αυτή τη φορά ωστόσο το διακύβευμα για τη Χαμάς είναι κυριολεκτικά η επιβίωσή της και δεν έχει κίνητρο να «σπάσει» την εκεχειρία, καθώς γνωρίζει ότι θα ακολουθούσε ακόμη πιο σκληρή ισραηλινή απάντηση.

Δεκατρείς Ισραηλινοί όμηροι, γυναίκες και παιδιά, 10 Ταϊλανδοί υπήκοοι και ένας Φιλιππινέζος αφέθηκαν ελεύθεροι το απόγευμα της Παρασκευής. Λίγο αργότερα 39 Παλαιστίνιοι κρατούμενοι, στην πλειονότητά τους γυναίκες, αποφυλακίστηκαν στο Ισραήλ. Και έως το βράδυ, 150 φορτηγά που μετέφεραν ανθρωπιστική βοήθεια -ανάμεσά τους τρία φορτηγά με καύσιμα- είχαν περάσει στη Γάζα από την Αίγυπτο. Πρόκειται για μια από τις μεγαλύτερες παραδόσεις βοήθειας στη Γάζα από την έναρξη του πολέμου, αλλά εξακολουθεί να υπολείπεται σημαντικά από τα 500 φορτηγά που συνήθως εισέρχονταν στην περιοχή κάθε ημέρα πριν την 7η Οκτωβρίου.

Όταν πλέον οι όμηροι που απελευθερώθηκαν επέστρεψαν στο Ισραήλ, ο Μπενιαμίν Νετανιάχου απευθύνθηκε στους Ισραηλινούς: «Θέλω να σας τονίσω, στις οικογένειες των ομήρων και σε όλους τους πολίτες του Ισραήλ: Έχουμε δεσμευτεί για την επιστροφή όλων των απαχθέντων. Αυτός είναι ένας από τους στόχους του πολέμου και έχουμε δεσμευτεί πως θα επιτύχουμε όλους τους στόχους του πολέμου», ανέφερε.

Για το Ισραήλ η πρόκληση του πώς μπορεί να εξασφαλιστεί η απελευθέρωση του συνόλου των ομήρων με την ταυτόχρονη εκπλήρωση του στρατηγικού στόχου της εξόντωσης των στρατιωτικών δυνατοτήτων της Χαμάς παραμένει μεγάλη. Άγνωστη παραμένει την ίδια στιγμή η επόμενη ημέρα στη Λωρίδα της Γάζας.