Καθαρή νίκη της Μαρίν Λεπέν και του εκλεκτού της, Ζορντάν Μπαρντελά, δίνουν τα exit polls που ανακοινώθηκαν στις 21:00 ώρα Ελλάδος, μετά το κλείσιμο της κρίσιμης πρώτης κάλπης της Κυριακής.
Η Εθνική Συσπείρωση (RN) και οι σύμμαχοί της συγκέντρωσαν το 33% των ψήφων (18,7% το 2022). Δεύτερη, έρχεται η συμμαχία του Νέου Λαϊκού Μετώπου (NFP), του Ζαν-Λυκ Μελανσόν, με 28,5% (25,6% το 2022). Στην τρίτη θέση το Ensemble pour la République (ENS) - ο συνασπισμός των του Εμανουέλ Μακρόν - με μόλις 22% (25,7% το 2022).
Στην τέταρτη θέση βρέθηκαν οι Ρεπουμπλικάνοι (LR), με 10,5% των ψήφων (έναντι 11,3% το 2022). Το κόμμα, που πλέον έχει διασπαστεί, υπέστη ζημιές από την απόφαση του Ερίκ Σιοτί, του αμφισβητούμενου προέδρου των Ρεπουμπλικανών, να συμμαχήσει με το κόμμα Λεπέν-Μπαρντελά στις βουλευτικές εκλογές.
Η συμμετοχή έφτασε το 67,5%, αυξημένη κατά 20 μονάδες σε σχέση με το 47,51% που καταγράφηκε στον πρώτο γύρο των βουλευτικών εκλογών του 2022.
Οι πιθανότητες του RN να κερδίσει την εξουσία την επόμενη εβδομάδα θα εξαρτηθούν από τις πολιτικές συμφωνίες που θα κάνουν οι αντίπαλοί του τις επόμενες ημέρες. Στο παρελθόν, κεντροδεξιά και κεντροαριστερά κόμματα έχουν συνεργαστεί για να κρατήσουν το RN μακριά από την εξουσία, αλλά αυτή η δυναμική, γνωστή ως «ρεπουμπλικανικό μέτωπο», είναι λιγότερο σίγουρη από ποτέ.
Εάν κανένας υποψήφιος δεν φτάσει το 50% στον πρώτο γύρο, οι δύο πρώτοι υποψήφιοι προκρίνονται αυτόματα στον δεύτερο γύρο, καθώς και όλοι όσοι συγκεντρώνουν το 12,5% των εγγεγραμμένων ψηφοφόρων. Στον επαναληπτικό γύρο, όποιος κερδίσει τις περισσότερες ψήφους κερδίζει την εκλογική περιφέρεια.
Το RN βρίσκεται πιο κοντά στην εξουσία από ποτέ. Η Λεπέν προσπάθησε να «καθαρίσει» την εικόνα ενός κόμματος γνωστού για την ρατσιστική και αντισημιτική ιδεολογία του, μια τακτική που λειτούργησε υπέρ της καθώς αυξανόταν η οργή των ψηφοφόρων για την κυβέρνηση Αττάλ-Μακρόν λόγω του υψηλού κόστος ζωής.
Πώς θα διαμορφωθεί η Εθνοσυνέλευση;
Στη μελλοντική Βουλή, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ινστιτούτου Elabe, το RN μπορεί να συγκεντρώσει μεταξύ 260 και 310 βουλευτές. Η πρόκληση για το ακροδεξιό κόμμα θα είναι στον β' γύρο να συγκεντρώσει 289 έδρες ή μια σχετική πλειοψηφία, αναφέρει το BFMTV.
Το Νέο Λαϊκό Μέτωπο αναμένεται να αποτελέσει τη δεύτερη μεγαλύτερη ομάδα στην Εθνοσυνέλευση, με 115 έως 145 βουλευτές. Μπροστά από το Ensemble του Μακρόν, το οποίο εκτιμάται ότι θα έχει 90 έως 120 έδρες.
«Τρίγωνο» σε περίπου 300 από τις 577 εκλογικές περιφέρειες
Σύμφωνα τις εκτιμήσεις της Ipsos ο αριθμός των βουλευτών που εκλέγονται από τον πρώτο γύρο των βουλευτικών εκλογών στη Γαλλία, δηλαδή που συγκεντρώνουν πάνω από το 50% των ψηφισάντων θα είναι από 65 ως 85. Επίσης, σύμφωνα με την ίδια εταιρεία οι εκλογικές περιφέρειες στις οποίες προκρίνονται τρεις υποψήφιοι θα είναι ανάμεσα στις 285 και τις 315 από την συνολικά 577 μονοεδρικές περιφέρειες.
Σύμφωνα με το εκλογικό σύστημα της Γαλλίας στο δεύτερο γύρο προκρίνονται οι δύο πρώτοι του πρώτου γύρου, καθώς και οι υποψήφιοι που συγκέντρωσαν πάνω από το 12,5% των εγγεγραμμένων ψηφοφόρων.
Στις εκλογές του 2022 που η αποχή ήταν πάνω από το 50% μόνο σε πέντε εκλογικές περιφέρειες προκρίθηκαν τρεις υποψήφιοι. Στις σημερινές βουλευτικές εκλογές που η αποχή ήταν περί το 30% οι εκλογικές περιφέρειες που προκρίνονται τρεις υποψήφια είναι εξαιρετικά πολλές.
Ο Εθνικός Συναγερμός της Λεπέν θα είναι παρών σε 390 έως 430 περιφέρειες, το Λαϊκό Μέτωπο της αριστεράς θα είναι παρόν σε 370 ως 410 περιφέρειες και η παράταξή Μακρόν θα είναι παρούσα σε 290 ως 330 περιφέρειες, σύμφωνα με την Ipsos.
Οι πρώτες δηλώσεις
Σε δήλωσή του ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν ανέφερε πως απέναντι στον Εθνικό Συναγερμό έφτασε η ώρα για έναν ευρύ συνασπισμό με ξεκάθαρη δημοκρατική κατεύθυνση στο δεύτερο γύρο. Από την πλευρά του Λαϊκού Mετώπου κατέστη σαφές πως στις εκλογικές περιφέρειες που οι υποψήφιοι του Λαϊκού Μετώπου προκρίθηκαν στο δεύτερο γύρο, αλλά είναι στην τρίτη θέση θα αποσυρθούν, δίδοντας ταυτόχρονα κατεύθυνση να υπερψηφιστεί ο όποιος αντίπαλος του κόμματος της Λεπέν. Στο εσωτερικό των Ρεπουμπλικάνων επικρατούν εντάσεις: από τη μία κατέστη σαφές πως δεν θα δοθεί κατεύθυνση ψήφου, και από την άλλη, ο ηγέτης του, Ερίκ Σιοτί, εξέφρασε την υποστήριξή του στον Μπαρντελά.
Λεπέν: Θέλουμε την απόλυτη πλειοψηφία
«Η δημοκρατία μίλησε», «το μπλοκ των Μακρονιστών» έχει «πρακτικά εξαλειφθεί», δήλωσε η Μαρίν Λεπέν, λίγα λεπτά μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων.
Οι Γάλλοι έδειξαν «την επιθυμία τους να γυρίσουν σελίδα σε επτά χρόνια περιφρονητικής και διαβρωτικής εξουσίας» του αρχηγού του κράτους Μακρόν, τόνισε η Λεπέν, σημειώνοντας ότι εξελέγη από τον πρώτο γύρο στην 11η εκλογική περιφέρεια του Πα-ντε-Καλαί.
Κάλεσε επίσης τους Γάλλους να δώσουν στο RN «την απόλυτη πλειοψηφία» στην Εθνοσυνέλευση.
«Σας καλώ να ανανεώσετε την ψήφο σας εάν επιλέξατε τους υποψηφίους μας στον πρώτο γύρο», δήλωσε η Λεπέν, προσθέτοντας: «Αν κάνατε άλλη επιλογή, σας καλώ να προσχωρήσετε στον συνασπισμό της ασφάλειας, της ελευθερίας και της ενότητας».
Οι Γάλλοι «έδωσαν την τελική ετυμηγορία» στον πρώτο γύρο των βουλευτικών εκλογών, δήλωσε ο Ζορντάν Μπαρντελά.
Ο δεύτερος γύρος των βουλευτικών εκλογών στις 7 Ιουλίου θα είναι «ένας από τους πιο καθοριστικούς σε ολόκληρη την ιστορία της Πέμπτης Δημοκρατίας», που ιδρύθηκε το 1958, υποστήριξε ο Μπαρντελά, διαβεβαιώνοντας ότι θέλει να είναι «ο πρωθυπουργός όλων Γάλλων», ένας «πρωθυπουργός συνύπαρξης, που θα σέβεται το Σύνταγμα» αλλά θα είναι «αδιάλλακτος».
Μακρόν: Ήρθε η ώρα για έναν μεγάλο, ξεκάθαρο συνασπισμό Δημοκρατικών και Ρεπουμπλικάνων
Ο Εμανουέλ Μακρόν σήμερα σε έναν «μεγάλο συνασπισμό Δημοκρατικών και Ρεπουμπλικάνων» στον δεύτερο γύρο των βουλευτικών εκλογών στη Γαλλία ενάντια στον ακροδεξιό Εθνικό Συναγερμό.
«Η υψηλή συμμετοχή στον πρώτο γύρο (...) αποδεικνύει τη σημασία αυτών των εκλογών για όλους τους συμπατριώτες μας και την επιθυμία να ξεκαθαρίσει η πολιτική κατάσταση», ανέφερε ο Μακρόν.
«Αντιμέτωπη με τον Εθνικό Συναγερμό, ήρθε η ώρα για έναν μεγάλο, ξεκάθαρο συνασπισμό Δημοκρατικών και Ρεπουμπλικάνων στον δεύτερο γύρο», πρόσθεσε.
Ωστόσο, το συντηρητικό κόμμα Les Républicains (LR), που εξακολουθεί να βυθίζεται σε εσωτερική κρίση, ανακοίνωσε σε δελτίο Τύπου ότι δεν θα δώσε «οδηγίες» στους ψηφοφόρους τους. «Όπου δεν έχουμε υποψηφίους στον δεύτερο γύρο, δεδομένου ότι οι ψηφοφόροι είναι ελεύθεροι να επιλέξουν, δεν δίνουμε κατευθύνσεις και αφήνουμε τους Γάλλους να εκφραστούν κατά συνείδηση», ανέφερε το LR σε δελτίο Τύπου.
«Ο κίνδυνος που απειλεί τη χώρα μας σήμερα είναι η άκρα αριστερά», απάντησε ο ευρωβουλευτής του LR, Φρανσουά Ξαβιέ Μπελαμί.
Πριν από την ψηφοφορία, ο ευρωβουλευτής του LR είχε ήδη εκφράσει την πρόθεσή του να ψηφίσει το RN στον δεύτερο γύρο σε περίπτωση μονομαχίας με έναν υποψήφιο της συμμαχίας της Αριστεράς.
Μελανσόν: Η ψηφοφορία επέφερε μια βαριά και αδιαμφισβήτητη ήττα στον Μακρόν
Στα αριστερά, ο Ζαν-Λυκ Μελανσόν πιστεύει ότι «αυτή η ψηφοφορία επέφερε μια βαριά και αδιαμφισβήτητη ήττα» στον Εμανουέλ Μακρόν. «Ο πρόεδρος Μακρόν νόμιζε ότι για άλλη μια φορά "κλείδωνε" την ψηφοφορία στην ασφυκτική επιλογή που κανείς δεν θέλει πια: αυτός ή το RN».
«Αποφύγαμε, με τη μαζική αυτή ψηφοφορία, την παγίδα που στήθηκε για τη χώρα. Αυτή η ψηφοφορία επέφερε μια βαριά και αδιαμφισβήτητη ήττα στον Πρόεδρο», πρόσθεσε.
Παράλληλα, ο Μελανσόν είπε ότι θα αποσύρει τους υποψηφίους του στον δεύτερο γύρο των εκλογών την ερχόμενη Κυριακή σε περίπτωση που βρεθούν στην τρίτη θέση στον πρώτο γύρο των εκλογών.
«Η κατευθυντήρια γραμμή μας είναι απλή και σαφής: ούτε μία ψήφος στον Εθνικό Συναγερμό», τόνισε ο Μελανσόν, αντιδρώντας στην πρώτη θέση που φαίνεται να κερδίζει το ακροδεξιό κόμμα, με περίπου 34% των ψήφων, στον πρώτο γύρο των εκλογών.
Το κόμμα του Ραφαέλ Γκλυκσμάν, Place publique, που συμμετέχει στο Νέο Λαϊκό Μέτωπο, ζητά από όλα τα κόμματα που ήρθαν στην τρίτη θέση να αποχωρήσουν από την εκλογική μάχη στον δεύτερο γύρο των βουλευτικών εκλογών.
«Η ιστορία μας κοιτάζει και μας κρίνει», αναφέρει σε ανακοίνωσή του, με την οποία καλεί τους ψηφοφόρους να ψηφίσουν κατά των υποψηφίων της Εθνικής Συσπείρωσης.
«Έχουμε επτά ημέρες για να σώσουμε τη Γαλλία από την καταστροφή", δήλωσε ο Γκλυκσμάν.
«Αυτό που θα κάνουμε και αυτό που θα πούμε τις επόμενες ημέρες και ώρες θα καθορίσει τη θέση μας στην ιστορία της χώρας μας», πρόσθεσε.
Τι έδειξαν τα ανεπίσημα exit polls του Βελγίου
Οι πρώτες εκτιμήσεις φαίνεται να επιβεβαιώνουν την ακραία πόλωση του πολιτικού σκηνικού στη Γαλλία και το ισχυρό προβάδισμα του ακροδεξιού κόμματος της Μαρίν Λεπέν και του εκλεκτού της, Ζορντάν Μπαρντελά. Ειδικότερα, σύμφωνα με τη βελγική Le Soir, εκτιμάται ότι η Εθνική Συσπείρωση θα μπορούσε να συγκεντρώσει 33,5% με 34,5% στον α' γύρο των βουλευτικών εκλογών.
Η συμμαχία των αριστερών του Νέου Λαϊκού Μετώπου έρχεται δεύτερη, με ποσοστό μεταξύ 28,5% και 31,5% των ψήφων, με τη διαφορά να είναι μεγάλη σύμφωνα με τη Le Soir. Ακολουθεί η συμμαχία του Μακρόν, η οποία φαίνεται ότι μπορεί να συγκεντρώσει μεταξύ 19% και 23%. Στη συνέχεια, ακολουθούν οι Ρεπουμπλικανοί του Ερίκ Σιοτί (6,7% έως 10%).
Οι Γάλλοι προσήλθαν μαζικά στις κάλπες την Κυριακή, με τη συμμετοχή να φτάνει στο 59,39% στις 18:00 ώρα Ελλάδος, 20 μονάδες υψηλότερα από τον πρώτο γύρο του 2022, σύμφωνα με το Υπουργείο Εσωτερικών. Το τελικό ποσοστό συμμετοχής για τον πρώτο γύρο των βουλευτικών εκλογών αναμένεται να φτάσει κοντά στο 70% (69,5%), σύμφωνα με την εκτίμηση της Elabe μας για το BFMTV, το RMC και την La Tribune, 22 μονάδες υψηλότερο από ό,τι το 2022, όταν οι προηγούμενες εκλογές σημαδεύτηκαν από ένα ποσοστό ρεκόρ αποχής: τότε το ποσοστό ήταν μόλις 47,51%.
Οι σημερινές κάλπες και αυτές της επόμενης Κυριακής στη Γαλλία είναι από τις πιο σημαντικές των τελευταίων δεκαετιών, τόσο για τη χώρα όσο και για την υπόλοιπη Ευρώπη. Το βράδυ της 7ης Ιουλίου, η Γαλλία μπορεί να βρεθεί ξαφνικά αντιμέτωπη με μια ριζοσπαστική αριστερή ή μια ακροδεξιά κυβέρνηση και μια «συγκατοίκηση» με τον κεντρώο πρόεδρο που διέλυσε την Εθνοσυνέλευση και οδήγησε τη χώρα σε πρόωρες εκλογές, τον Εμανουέλ Μακρόν.
Η πολιτική «παράλυση» κρέμεται πάνω από το κεφάλι της Γαλλίας. Από την πλευρά τους, οι αγορές φοβούνται ακόμα και για οικονομική κρίση εάν τελικά μετακομίσει στο Ματινιόν ένας πρωθυπουργός προερχόμενος από κάποιο άκρο και υλοποιήσει κατά γράμμα το πρόγραμμά του.
Πώς λειτουργεί το εκλογικό σύστημα;
Η Εθνοσυνέλευση της Γαλλίας έχει 577 έδρες, μία για κάθε εκλογική περιφέρεια. Για την απόλυτη πλειοψηφία ένα κόμμα χρειάζεται 289 έδρες. Στην απερχόμενη κυβέρνηση, η συμμαχία του Μακρόν είχε μόνο 250 έδρες και έτσι χρειαζόταν την υποστήριξη άλλων κομμάτων για να περάσει νόμους.
Εάν ένας υποψήφιος κερδίσει την πλειοψηφία των ψήφων στον πρώτο γύρο σε ποσοστό συμμετοχής 25%, κερδίζει την έδρα. Αλλά οι περισσότερες εκλογικές αναμετρήσεις οδηγούνται σε δεύτερο γύρο. Μόνο όσοι κέρδισαν πάνω από το 12,5% των ψήφων των εγγεγραμμένων ψηφοφόρων επιτρέπεται να θέσουν υποψηφιότητα στον δεύτερο γύρο, κάτι που σημαίνει ότι συχνά δίνεται μάχη μεταξύ δύο υποψηφίων, αλλά μερικές φορές τριών ή τεσσάρων. Σε αυτό το στάδιο, ορισμένοι υποψήφιοι μπορεί να αποχωρήσουν για να δώσουν σε συμμάχους περισσότερες πιθανότητες νίκης.
Ποιοι είναι οι ρόλοι του κοινοβουλίου και του προέδρου;
Η Εθνοσυνέλευση είναι υπεύθυνη για τη θέσπιση εσωτερικών νόμων - από τις συντάξεις και τη φορολογία έως τη μετανάστευση και την εκπαίδευση - ενώ ο πρόεδρος καθορίζει την εξωτερική, ευρωπαϊκή και αμυντική πολιτική της χώρας.
Όταν ο πρόεδρος και η πλειοψηφία του κοινοβουλίου ανήκουν στο ίδιο κόμμα, τα πράγματα κυλούν ομαλά. Σε αντίθετη περίπτωση, η κυβέρνηση μπορεί να παραλύσει. Με το κόμμα του Μακρόν να υπολείπεται στις δημοσκοπήσεις και με τρία χρόνια να απομένουν για την προεδρική του θητεία, ενδέχεται να χρειαστεί να διορίσει πρωθυπουργό από κόμμα της αντιπολίτευσης - τη λεγόμενη «συγκατοίκηση».
Οι υπόλοιποι υπουργοί της κυβέρνησης διορίζονται από τον πρόεδρο κατόπιν συμβουλής του πρωθυπουργού. Ενώ ο Μακρόν θα ήταν θεωρητικά ελεύθερος να διορίσει όποιον θέλει, στην πράξη θα ήταν υποχρεωμένος να διορίσει υπουργούς που θα αντανακλούν τη βούληση της πλειοψηφίας της Εθνοσυνέλευσης.
Με πληροφορίες από BFMTV, Le Figaro, Le Soir, CNN, Reuters, ΑΠΕ-ΜΠΕ
