Του Γιάννη Μαντζίκου
Στους λευκούς βράχους του Ντόβερ στο Κανάλι που συνδέει την Βρετανία με την Γαλλία προβαλλόταν το μήνυμα: «Το Ηνωμένο Βασίλειο αποχώρησε από την ΕΕ» ανάμεσα σε μία βρετανική και μία ευρωπαϊκή σημαία.
Από τα ξημερώματα του Σαββάτου, η Βρετανία αποχώρησε από την Ευρωπαϊκή Ένωση, έπειτα από περισσότερα από 40 χρόνια. Έτσι, ολοκληρώθηκε το απίθανο κάποτε όνειρο μιας ομάδας «ευρωσκεπτικιστών» στο περιθώριο της βρετανικής πολιτικής ζωής το οποίο άρχισε να παίρνει σάρκα και οστά μετά το δημοψήφισμα του Ιουνίου του 2016, οπότε, το 52% των Βρετανών ψήφισε υπέρ της αποχώρησης από την ΕΕ.
«Ο πόλεμος τελείωσε: κερδίσαμε», δήλωσε ο Νάιτζελ Φάρατζ του κόμματος του Brexit απευθυνόμενος στο πλήθος των συγκεντρωμένων στο πάρτι που είχε στηθεί για την έξοδο της χώρας από την ΕΕ.
Τα πράγματα δεν είναι όμως όπως τα έθεσε ο Φαράτζ καθώς το Brexit θα πρέπει να περάσει στο τελικό στάδιο, δηλαδή αυτό της συμφωνίας που θα διέπει την σχέση Βρετανίας με την ΕΕ μετά την μεταβατική περίοδο, 11 μηνών κατά την οποία σχεδόν όλα θα παραμείνουν όπως πριν. Συγκεκριμένα, άνθρωποι, αγαθά, κεφάλαια και υπηρεσίες θα συνεχίσουν να διακινούνται ελεύθερα σε όλο το μπλοκ – περιλαμβανομένης της Βρετανίας - όπως και πριν.
Θεωρητικά, υπάρχει η δυνατότητα παράτασης της μεταβατικής περιόδου κατά 1-2 χρόνια, εφόσον το Λονδίνο αποφασίσει κάτι ανάλογο έως το τέλος Ιουνίου, προκειμένου να αποφευχθεί εκ νέου το καταστροφικό σενάριο ενός άτακτου Brexit. Ωστόσο, με τον νόμο περί της Συμφωνίας Αποχώρησης, που ενέκρινε προ ημερών το βρετανικό Κοινοβούλιο, κάτι τέτοιο καθίσταται παράνομο
Η προτεραιότητα και για την ΕΕ και την Βρετανία είναι η διαπραγμάτευση μιας συμφωνίας ελευθέρων συναλλαγών που θα αποτελέσει τη βάση της νέας τους μελλοντικής οικονομικής σχέσης, με στόχο τη μηδενική ποσόστωση και το μηδενικό δασμολογικό εμπόριο αγαθών. Ο Βρετανός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον επιμένει ότι το Ηνωμένο Βασίλειο είναι αποφασισμένο να μη δεσμεύεται από κοινοτικούς κανόνες, κάτι που μπορεί να αποδειχθεί ένα σοβαρό εμπόδιο.
Σε μια τέτοια περίπτωση που δεν υπάρξει συμφωνία, το Ηνωμένο Βασίλειο θα υποχωρήσει σε βασικούς όρους του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου, όπερ σημαίνει δασμούς στα εμπορεύματα και συνοριακούς ελέγχους. Για τον λόγο αυτό,
εταιρείες χρηματοπιστωτικών και επιχειρηματικών υπηρεσιών, τεχνολογίας, πληροφορίας και μηχανολογικές έως καταναλωτικές επιχειρήσεις έχουν ζητήσει ήδη άδειες λειτουργίας στη Γερμανία και άλλες χώρες της ΕΕ.
Από τους μεγαλύτερους κινδύνους στην πορεία προς μια συμφωνία θα είναι τα δικαιώματα στην αλιεία, η αντιπαράθεση για τα οποία έχει ήδη ξεκινήσει.
Εξάλλου, αναλυτές προειδοποιούν ότι υποτιμάται η πιθανότητα να μην υπάρξει εμπορική συμφωνία μεταξύ των δύο πλευρών, ένα σενάριο που θα έχει άμεσο αντίκτυπο στη στερλίνα. Ο Λι Φέριτζ, στρατηγικός αναλυτής της Macro Strategy, σε συνέντευξή του στο CNBC υπογραμμίζει ότι η αγορά υποτιμά ένα «no-deal» σενάριο.
Ένα άλλο ακανθώδες ζήτημα είναι αυτό του Γιβραλτάρ. Σύμφωνα με τον βρετανικό Observer, στο προσχέδιο της συμφωνίας που θα τεθεί σε διαπραγμάτευση με το Λονδίνο, θα υπάρχει πρόβλεψη ότι το Γιβραλτάρ, υπεράκτιο έδαφος της Βρετανίας, θα αποκλείεται από την εφαρμογή της εμπορικής συμφωνίας Βρετανίας-Βρυξελλών και στο έδαφός του θα ισχύουν οι κανονισμοί της Ε.Ε
Σε κάθε περίπτωση, η έλλειψη συμφωνίας για το εμπόριο θα έχει αναμφισβήτητα σοβαρές οικονομικές συνέπειες, ιδιαίτερα για τη Βρετανία και λιγότερο για την ΕΕ.
AP Photo/Kirsty Wigglesworth
