Η ώρα της ορκωμοσίας για Ερντογάν - Τα νέα ονόματα
AP Photo/Ali Unal
AP Photo/Ali Unal

Η ώρα της ορκωμοσίας για Ερντογάν - Τα νέα ονόματα

Στην τρίτη δεκαετία κυριαρχίας του εισέρχεται επίσημα σήμερα Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν με την ορκωμοσία του στην Άγκυρα, και ενώ έχει ήδη συγκροτηθεί σε σώμα η πλέον συντηρητική και εθνικιστική Εθνοσυνέλευση στη σύγχρονη Ιστορία της Τουρκίας. Παρουσία 20 ηγετών και 40 υπουργών Εξωτερικών, αλλά και του γενικού γραμματέα του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ, θα πραγματοποιηθεί η τελετή ορκωμοσίας, με τις βλέμμα να στρέφεται στις ακόλουθες ανακοινώσεις για τη σύνθεση του νέου υπουργικού συμβουλίου.

Η τρίτη προεδρική θητεία Ερντογάν αναμένεται να συνοδευτεί με ευρύ ανασχηματισμό και ελάχιστους από τους μέχρι πρότινος πρωτοκλασάτους υπουργούς να διατηρούν τις θέσεις τους· εξίσου ευρεία έχει υπάρξει η σεναριολογία για τα πρόσωπα της νέας κυβέρνησης. Πληροφορίες θέλουν τους Μεβλούτ Τσαβούσογλου, Χουλουσί Ακάρ και Σουλεϊμάν Σοϊλού να μένουν πιθανώς εκτός, ενώ τα «φώτα» έχουν στραφεί στην προδιαγραφόμενη επάνοδο του πρώην «τσάρου» της τουρκικής οικονομίας Μεχμέτ Σιμσέκ, καθώς και στα χαρτοφυλάκια που θα αναλάβουν ο εξ απορρήτων του Ερντογάν, Ιμπραχίμ Καλίν, και ο αρχηγός της υπηρεσίας πληροφοριών ΜΙΤ Χακάν Φιντάν.

Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αναμένεται να φθάσει συνοδεία έφιππου σώματος στις 14.00 το μεσημέρι του Σαββάτου στη Μεγάλη Εθνοσυνέλευση για να «στεφθεί» 13ος πρόεδρος της Τουρκίας.

Υψηλός προσκεκλημένος του είναι ο σεΐχης Μοχάμεντ Μπιν Ζαγέντ Αλ Ναχιάν των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, ενώ συνολικά 20 αρχηγοί και κυβερνήσεων -ανάμεσά τους οι πρόεδροι Αζερμπαϊτζάν, Σομαλίας, Αλγερίας και χωρών των Βαλκανίων, καθώς και ο πρωθυπουργός του Κατάρ Αλ Θάνι- θα είναι παρόντες στην τελετή ορκωμοσίας. Εξάλλου ο Ερντογάν προεκλογικά είχε υποσχεθεί ότι οι χώρες του Κόλπου είναι από τις πρώτες που θα επισκεφθεί για να δείξει την ευγνωμοσύνη του για τη στήριξη της τουρκικής οικονομίας. Η Ελλάδα θα εκπροσωπηθεί από τον υπηρεσιακό υπουργό Εξωτερικών Βασίλη Κασκαρέλη.

Το «παρών» στην τελετή ορκωμοσίας θα δώσει και ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, στην πρώτη επίσκεψή του στην Τουρκία επί νέας θητείας Ερντογάν, και ενόσω εντείνονται οι πιέσεις και διαπραγματεύσεις προς άρση του βέτο που κραδαίνει ο Τούρκος πρόεδρος στην ένταξη της Σουηδίας, εν όψει της ΝΑΤΟϊκής Συνόδου Κορυφής του Ιουλίου στο Βίλνιους. Ο Στόλτενμπεργκ θα έχει κατ’ ιδίαν συνομιλίες με τον Ερντογάν και υψηλόβαθμους Τούρκους αξιωματούχους το Σάββατο και την Κυριακή.

Η αναμονή για την ανακοίνωση της σύνθεσης της νέας κυβέρνησης Ερντογάν θα διαρκέσει περίπου έως τις 22.00 το βράδυ, αφότου θα έχει ολοκληρωθεί το επίσημο γεύμα που θα παραθέσει ο Τούρκος πρόεδρος προς τους ξένους ηγέτες κατόπιν της ορκωμοσίας. 

Παραδοσιακά, ο Ερντογάν έχει υπάρξει απρόβλεπτος όσον αφορά το διορισμό του υπουργικού συμβουλίου, ενώ δεν αποκλείονται πιθανές αλλαγές της τελευταίας στιγμής. Ο ίδιος, άλλωστε, θα έχει τον τελευταίο λόγο για τη συνολική χάραξη πολιτικής ανεξαρτήτως πεδίου. Κανένας υπουργός σε κανένα από τα προηγούμενα υπουργικά συμβούλια του Ερντογάν δεν είχε ποτέ πλήρεις εξουσίες και αυτό είναι απίθανο να αλλάξει.

Όσον αφορά την επιστροφή του Μεχμέτ Σιμσέκ, τρία είναι τα πιθανά ενδεχόμενα: Να αναλάβει αντιπρόεδρος της κυβέρνησης με βασική αρμοδιότητα την οικονομία, να διοριστεί σύμβουλος του Ερντογάν με αρμοδιότητα την οικονομία στα «πρότυπα» του Ιμπραχίμ Καλίν, ή να αναλάβει απευθείας το υπουργείο Οικονομικών. Στα ονόματα που πιθανώς θα πλαισιώσουν το οικονομικό επιτελείο ακούγονται και αυτά των Λουτφί Ελβάν και Τζεβντέτ Γιλμάζ.

Στη θέση του Μεβλούτ Τσαβούσογλου στο υπουργείο Εξωτερικών οι πληροφορίες αρχικά ήθελαν να έχει «κλειδώσει» το όνομα του Ιμπραχίμ Καλίν, ωστόσο έχει προστεθεί και αυτό του επικεφαλής της ΜΙΤ Χακάν Φιντάν. Ως «αουτσάιντερ» έχει εμφανιστεί ο Μπουρχανετίν Ντουράν, επικεφαλής του φιλοκυβερνητικού think-tank SETA. Ο Χακάν Φιντάν «ακούγεται» και για το υπουργείο Εσωτερικών, ενώ για το υπουργείο Άμυνας εμφανίζεται ως πιθανή υποψήφια επιλογή ο γενικός γραμματέας του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας, Σεϊφουλάχ Χατζιμουφτούογλου.

Όσον για τον ακροδεξιό προεδρικό υποψήφιο Σινάν Ογάν, ο οποίος στήριξε τον Ερντογάν στο δεύτερο γύρο, υπήρξαν κάποιες πληροφορίες ότι θα μπορούσε να αναλάβει ένα νεοσύστατο υπουργείο Φυσικών Καταστροφών, στο οποίο και θα ανατεθεί η αποκατάσταση των σεισμοπαθών, ωστόσο δεν φαίνονται πολλές οι πιθανότητες.

Ο Μεχμέτ Σιμσέκ, ο οποίος χαίρει εκτίμησης στους διεθνείς πολιτικο-οικονομικούς κύκλους, εμφανίζεται από τον τουρκικό Τύπο να έχει θέσει ως όρο τη στροφή προς ορθόδοξες οικονομικές πολιτικές σε αντίθεση με τον Ερντογάν, που με τις παρεμβάσεις του ακολουθεί μία ιδιότυπη οικονομική πολιτική, στην αιχμή της οποίας βρίσκεται η διατήρηση των επιτοκίων σε χαμηλά επίπεδα. Η «επιστράτευση» Σιμσέκ ερμηνεύεται, πάντως, από ορισμένους αναλυτές ως «τέχνασμα» Ερντογάν για να κερδίσει χρόνο και να δώσουν οι αγορές μια ανάσα στην Τουρκία, χωρίς να μπορεί να προεξοφληθεί ότι ο Ερντογάν θα στραφεί όντως προς την υιοθέτηση μίας καθαρά συμβατικής νομισματικής πολιτικής.

Έχοντας συγκεντρώσει ποσοστό 52,18% -που αντιστοιχεί σε 27,8 εκατ. ψήφους- στο δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών της 28ης Μαΐου, ο Ταγίπ Ερντογάν διατήρησε σε πείσμα εικασιών και προβλέψεων την ηγεμονία του, και έρχεται να κρατήσει και να καθορίσει τις τύχες της Τουρκίας για άλλη μία πενταετία, στην πορεία της οποίας θα δρομολογήσει και τη διαδοχή του

Σε αυτή την πορεία ορισμένες πλευρές εκτιμούν ότι ίσως επιχειρήσει και μία «απο-γκριζολυκοποίηση» της κυβέρνησης, επαναφέροντας το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) στη γραμμή του πολιτικού Ισλάμ με το οποίο ξεκίνησε και αντιπαρέταξε στον Κεμαλισμό. Μία πρώτη ένδειξη ως προς αυτό θα μπορούσε να είναι εάν όντως δεν διατηρήσει στη θέση του τον Σεργκέι Σοϊλού

Η εικόνα του Σοϊλού είχε πληγεί από τις κατηγορίες που εκτόξευσε το 2021εις βάρος του ο εξόριστος αρχιμαφιόζος Σεντάτ Πεκέρ συνδέοντας τον υπουργό με το οργανωμένο έγκλημα, ενώ είναι μακρά η αντιπαράθεσή του με τον Μπεϊράτ Αλμπαϊράκ, γαμπρό του Ερντογάν και πρώην υπουργό Οικονομικών. Αν και ο Σοϊλού έχει πολλούς εχθρούς στην Άγκυρα, είναι πολύ δημοφιλής στους Τούρκους υπερεθνικιστές για τη σκληρή προσέγγισή του στο κουρδικό ζήτημα. Έχει «γεμίσει» τις τάξεις των δυνάμεων εσωτερικής ασφάλειας, ιδιαίτερα της χωροφυλακής και των ειδικών δυνάμεων της αστυνομίας, με εθνικιστές, ενώ βρίσκεται στην πρώτη γραμμή των επιθέσεων κατά των ΗΠΑ.

Εάν ο Σοϊλού δεν διοριστεί εκ νέου, ίσως θα μπορούσαν να προκληθούν κάποιες εντάσεις στο εσωτερικό της κυβερνώσας Λαϊκής Συμμαχίας του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) του Ερντογάν και του Κινήματος Εθνικιστικής Δράσης (MHP) του Ντεβλέτ Μπαχτσελί. Εάν ο Ερντογάν «κρατήσει» τον Σοϊλού (και όχι μόνο επειδή μπορεί να του δημιουργούσε λιγότερα προβλήματα εντός υπουργικού συμβουλίου αντί εκτός), το γεγονός αυτό θα έλθει κατά τους αναλυτές να υποδηλώσει μια συνεχιζόμενη σκληρή στάση στο κουρδικό ζήτημα, συνέχιση της σκληρής αντιδυτικής ρητορικής και της επίθεσης κατά της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας, και περαιτέρω καταστολή κάθε έκφρασης αντίθεσης και διαφωνίας.

Διαβάστε επίσης

Ζιλ Κεπέλ: Ο Ερντογάν γυρίζει οριστικά την πλάτη του στην Δύση

Ευρωκοινοβούλιο: Προς «πάγωμα» η ενταξιακή διαδικασία της Τουρκίας στην ΕΕ

Η Τουρκία του Ερντογάν θα είναι βάρος για το ΝΑΤΟ και τη Δύση