Στη «διακριτική ευχέρεια» της Άκρας Δεξιάς καταλήγει να επαφίεται η βιωσιμότητα της κυβέρνησης σε ένα πρωτοφανές τοπίο κατακερματισμού δυνάμεων και αστάθειας για την 5η Γαλλική Δημοκρατία. Ο διορισμός του βετεράνου Μισέλ Μπαρνιέ στην πρωθυπουργία απέχει πολύ από το να εγγυάται την επιστροφή σε ένα περιβάλλον κοινοβουλευτικής κανονικότητας. Η Μαρίν Λεπέν αντίθετα ίσως έχει μόλις κάνει ένα βήμα προς την περαιτέρω κανονικοποίηση του προφίλ της -μολονότι μένει να διαφανεί εάν ο ρόλος του ρυθμιστή των πολιτικών εξελίξεων θα την εδραιώσει ή θα την φθείρει εν όψει των προεδρικών εκλογών του 2027.
Πέραν του να διασφαλίσει τα κεκτημένα της προεδρίας του, που περιλαμβάνουν βαθιά αντιδημοφιλείς μεταρρυθμίσεις με κορωνίδα το συνταξιοδοτικό, καθώς και να συγκροτήσει μία κυβέρνηση που δεν θα είναι εκ προοιμίου καταδικασμένη να μην λάβει ψήφο εμπιστοσύνης, ο Μακρόν εξακολουθεί να ποντάρει στη φθορά της Λεπέν διά της επιλογής Μπαρνιέ -στην οποία οδηγήθηκε αφού πρώτα έπεσαν στο κενό οι διαπραγματεύσεις με τα κοινοβουλευτικά κόμματα για τις πιο κεντρώες υποψηφιότητες των Μπερνάρ Καζνέβ, Ξαβιέ Μπερτράν και Τιερί Μποντέ.
Πρόκειται για ένα δεύτερο, μεγάλο ρίσκο που αναλαμβάνει ο Μακρόν ως προς τη δυναμική της Άκρας Δεξιάς στη Γαλλία, αφότου οδήγησε δύο μήνες πριν αιφνιδιαστικά τη χώρα σε πρόωρες βουλευτικές εκλογές μετά την επικράτηση του Εθνικού Συναγερμού στις ευρωεκλογές του Ιουνίου. Η κίνησή του δεν ήταν παρορμητική αλλά τα δεδομένα είχαν «ζυγιστεί» καιρό πριν τις ευρωκάλπες από το Ελιζέ, δεν έπαυε ωστόσο να ενέχει σοβαρούς κινδύνους για τη Γαλλία και ολόκληρη την Ευρώπη.
Η ριψοκίνδυνη παρτίδα πόκερ του Μακρόν με τις πρόωρες εκλογές βρήκε το δημοκρατικό τόξο ενωμένο και με την καθοριστική σύμπραξη Κέντρου και Αριστεράς στο δεύτερο γύρο της 7ης Ιουλίου, οι δημοσκοπήσεις διαψεύστηκαν και η Γαλλία απέκρουσε τον κίνδυνο μίας ακροδεξιάς κυβέρνησης για πρώτη φορά στα χρονικά της. Τρίτος ο Εθνικός Συναγερμός των Λεπέν-Μπαρντελά, δεύτερη η συμμαχία «Μαζί» του Μακρόν και πρώτο το Νέο Λαϊκό Μέτωπο της Αριστεράς με «οδηγό» την Ανυπότακτη Γαλλία του Ζαν-Λυκ Μελανσόν, αλλά δίχως αυτοδύναμη κοινοβουλευτική πλειοψηφία.
Με την αριθμητική για μία βιώσιμη κυβέρνηση να μην «βγαίνει», τον Μακρόν να έχει απορρίψει εξ αρχής την υποψηφιότητα της Λουσί Καστέ εκ μέρους του Νέου Λαϊκού Μετώπου προς όφελος της θεσμικής σταθερότητας και δίχως να καταφέρει εν τέλει να διασπάσει την ετερόκλητη συμμαχία της Αριστεράς, οι διαβουλεύσεις επί διαβουλεύσεων για το πρόσωπο του νέου πρωθυπουργού κατέληξαν με τον Γάλλο πρόεδρο να «ακουμπά» στον βετεράνο της πολιτικής και γνώριμο των Βρυξελλών Μισέλ Μπαρνιέ, προερχόμενο από τις τάξεις των γκωλικών Ρεπουμπλικανών αλλά με θέσεις που κλίνουν κατά πολύ προς το συντηρητικότερο ιδίως ως προς το μεταναστευτικό.
Έχοντας προσκρούσει σε βέτο της Λεπέν για τον «σοσιαλ-δεξιό» Ξαβιέ Μπερτράν, και με τους Σοσιαλιστές να μην βγαίνουν «μπροστά» ως ρυθμιστικός παράγοντας διαφοροποιούμενοι από τον Μελανσόν που επιμένει στη διεκδίκηση της πρωθυπουργίας και εφαρμογή του προγράμματός του στο ακέραιο, ο Μακρόν ανέθεσε στον «Mr Brexit» την αποστολή να ισορροπήσει σε μία Εθνοσυνέλευση, στην οποία ο Εθνικός Συναγερμός θα μπορεί να «τραβήξει την πρίζα» από την κυβέρνησή του, εάν και όποτε το κρίνει σκόπιμο.
Στα χέρια της Μαρίν Λεπέν βρίσκεται στην πράξη η «τύχη» της κυβέρνησης Μπαρνιέ, με τον Εμανουέλ Μακρόν να μένει έκθετος απέναντι στους ψηφοφόρους που στήριξαν και εκείνον και την Αριστερά -από την Ανυπότακτη Γαλλία έως Σοσιαλιστές, Πράσινους και κομμουνιστές- ως ανάχωμα στον Εθνικό Συναγερμό.
Γεγονός είναι όμως, ταυτόχρονα, πως παρά την οργή της Αριστεράς -που σήμερα θα μεταφερθεί στους δρόμους με διαδηλώσεις-, το νέο κυβερνητικό σχήμα αντιπροσωπεύει μεγάλα τμήματα του εκλογικού σώματος, συνδυάζοντας την υποστήριξη της κεντρώας συμμαχίας του Μακρόν (αν και εκεί έχει επικρατήσει αμηχανία ως προς την επιλογή Μπαρνιέ) και των κεντροδεξιών Ρεπουμπλικανών με την ανοχή του μεγαλύτερου ενιαίου κόμματος στην Εθνοσυνέλευση, του Εθνικού Συναγερμού. Αυτός ο συνδυασμός αναμένεται τώρα να επιτρέψει τουλάχιστον την έναρξη της πρωθυπουργίας Μπαρνιέ, και στην πορεία δεν αποκλείεται οι ισορροπίες να αλλάξουν.
Αφού περάσει τον σκόπελο της ψήφου εμπιστοσύνης, η κατάρτιση του Προϋπολογισμού, με τη σχετική προθεσμία να λήγει την 1η Οκτωβρίου, θα είναι η πρώτη μεγάλη δοκιμασία τόσο για τη νέα κυβέρνηση, αλλά και η πρώτη μεγάλη πρόκληση για την Λεπέν όσον αφορά την τροχιά που θα χαράξει προς το 2027. Επιχειρεί ήδη η τελευταία να προβληθεί ως υπεύθυνη πολιτικός που επιδεικνύει μεγαλύτερο πραγματισμό συγκριτικά με μία Αριστερά που εμμένει στο ανόθευτο προεκλογικό της πρόγραμμα. Η Λεπέν δείχνει πρόθυμη να κλείσει συμφωνίες αν αυτές προωθήσουν ορισμένες από τις βασικές γραμμές του Εθνικού Συναγερμού -ήτοι προσπαθεί να εμφανιστεί λογική, προεδρική και έτοιμη. Και σε αυτό αναμφίβολα την βοηθούν σκληρά δεξιές θέσεις που έχει εκφράσει ο Μπαρνιέ στο παρελθόν, προτάσσοντας λύσεις «ηλεκτροσόκ» στην ασφάλεια και το μεταναστευτικό, αλλά και ο σκεπτικισμός του για τα μη εκλεγμένα θεσμικά όργανα της ΕΕ.
Η Άκρα Δεξιά έρχεται όμως σε θέση να χρειαστεί να αναλάβει για πρώτη φορά την κοινοβουλευτική ευθύνη για τις κυβερνητικές πολιτικές, ιδίως για τον Προϋπολογισμό. Εάν η Λεπέν «τορπιλίσει» τον Μπαρνιέ, αρνούμενη να στηρίξει ή να «ανεχθεί» συγκεκριμένες πολιτικές (ή περικοπές στον προϋπολογισμό) που δεν συνάδουν με το πρόγραμμα του Εθνικού Συναγερμού, αυτό θα μπορούσε να υπονομεύσει τη μακρά προσπάθεια κανονικοποίησης. Αν, από την άλλη πλευρά, συνεχίσει να στηρίζει τον Μπαρνιέ για χάρη της εθνικής σταθερότητας, μπορεί να κινδυνεύσει να χάσει την απήχησή της ως εναλλακτική λύση έναντι των καθιερωμένων πολιτικών και κομμάτων, έρχεται να σημειώσει ο Κάρστεν Νίκελ, αναπληρωτής διευθυντής Έρευνας της έγκριτης εταιρείας εκτίμησης πολιτικού κινδύνου Teneo.
Η στόχευση Μακρόν την ίδια στιγμή είναι διττή. Πρώτον, θα προσπαθήσει να δείξει ότι οι κεντρώες δυνάμεις του ανταποκρίνονται στις αυξανόμενες πιέσεις για πιο δεξιές θέσεις σε τομείς όπως το μεταναστευτικό, ελπίζοντας ότι αυτό θα αποδυναμώσει τη θέση της Λεπέν με την πάροδο του χρόνου. Δεύτερον, επενδύει στο γεγονός ότι η Λεπέν θα «πασχίσει» να φέρει τη ρητορική της πιο κοντά στο πολιτικό Κέντρο, ιδίως όσον αφορά τον προϋπολογισμό, και έτσι θα απομακρυνθεί από το σημερινό της ακροατήριο. Τι από όλα αυτά μπορεί να συμβεί μένει να φανεί το επόμενο διάστημα, πάντως η Γαλλία σε νέες βουλευτικές εκλογές δεν μπορεί να καταφύγει πριν από το επόμενο καλοκαίρι.
Περνώντας χθες τις πύλες του Μεγάρου Ματινιόν, ο Μπαρνιέ δεσμεύθηκε να απαντήσει στην «οργή του λαού». Επισήμανε πως επί πρωθυπουργίας του θα εστιάσει στο «να ανταποκριθούμε κατά το δυνατόν περισσότερο στις προκλήσεις, στην οργή για την οποία μιλήσατε [σ.σ. απευθύνθηκε στον Γκαμπριέλ Ατάλ από τον οποίο παρέλαβε τη σκυτάλη], στον πόνο, στο αίσθημα εγκατάλειψης, στην αδικία που διατρέχει, πάρα πολύ, τις πόλεις μας, τις γειτονιές μας και την ύπαιθρό μας».
Πιο άμεσα, το βλέμμα στρέφεται στη σύνθεση του υπουργικού συμβουλίου -κυρίως εάν ο Μπρούνο Λε Μερ θα συνεχίσει να κρατά τα ηνία του υπουργείου Οικονομικών, αλλά και αν ο Μισέλ Μπαρνιέ θα καταφέρει να στελεχώσει την κυβέρνηση με υπουργούς των Σοσιαλιστών. Ανοιχτό είναι εάν κάποιοι βουλευτές τελικά διαχωρίσουν τη θέση τους από εκείνη του γραμματέα των Σοσιαλιστών Ολιβιέ Φορ, ο οποίος έχει ξεκαθαρίσει πως το κόμμα θα καταψηφίσει τον Μπαρνιέ που «δεν φέρει ούτε πολιτική, ούτε δημοκρατική νομιμοποίηση».
Πολλοί στους κόλπους των Σοσιαλιστών έχουν πιέσει τον Ολιβιέ Φορ να σταματήσει να ενεργεί κατά τα λεγόμενά τους ως υποτελής του Μελανσόν ή να παραιτηθεί. Η εσωκομματική αντιπολίτευση, με επικεφαλής τους δημάρχους της Βο-α-Βελ, Ελέν Ζοφρουά και της Rουέν, Νικολά Μαγέρ Ροσινιόλ, έχει ταχθεί κατά της συμμαχίας με την Ανυπότακτη Γαλλία και υποστήριζε ότι το Σοσιαλιστικό Κόμμα πρέπει να διαπραγματευτεί με τον Μακρόν για τον σχηματισμό της επόμενης κυβέρνησης. Το Σοσιαλιστικό Κόμμα είχε εμφανιστεί ανοιχτό στο να συζητήσει έναν συμβιβασμό γύρω από το όνομα του κεντροαριστερού πρώην πρωθυπουργού Μπερνάρ Καζνέβ.
Για τον Ζαν-Λυκ Μελανσόν, τον ηγέτη της Ανυπότακτης Γαλλίας και μεγαλύτερου κόμματος της αριστερής συμμαχίας, «οι εκλογές έχουν κλαπεί» και πρέπει να «μπει τέλος στην αυταρχική διολίσθηση» υπό τον Εμανουέλ Μακρόν. Αυτό είναι και το σύνθημα των κινητοποιήσεων που είχε εξαγγείλει η συμμαχία της Αριστεράς για σήμερα, ήδη πριν ανακοινωθεί ο διορισμός Μπαρνιέ, προτρέποντας τις οργανώσεις νεολαίας, φοιτητικά σωματεία και τα συνδικάτα να βγουν στους δρόμους για να υπερασπιστούν τη Δημοκρατία.
