Η τουρκική Εθνοσυνέλευση ενέκρινε την Τρίτη το βράδυ το πρωτόκολλο προσχώρησης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, τερματίζοντας τις επί 20 μήνες διαπραγματεύσεις μεταξύ Άγκυρας και Στοκχόλμης για να δοθεί το «πράσινο φως».
Η Σουηδία ανακοίνωσε τον Μάιο του 2022, στον απόηχο της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, την υποψηφιότητά της για να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ, ταυτόχρονα με τη Φινλανδία, η οποία τον Απρίλιο έγινε το 31ο μέλος της Ατλαντικής Συμμαχίας.
Για να γίνει δεκτό ένα κράτος ως νέο μέλος στο ΝΑΤΟ, τα κοινοβούλια των υφιστάμενων 31 κρατών μελών πρέπει να εγκρίνουν τα πρωτόκολλα προσχώρησης. Εκτός από την Τουρκία, η διαδικασία ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη στην Ουγγαρία, στη μοναδική χώρα της Συμμαχίας που δεν έχει ακόμη επικυρώσει το αίτημα της Σουηδίας.
Σε σημερινό του άρθρο, το Associated Press αναφέρεται στις λεπτομέρειες της «περίπλοκης» πορείας της Σουηδίας προς στο ΝΑΤΟ
Γιατί η Σουηδία θέλει να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ
Η Σουηδία έχει μείνει εκτός στρατιωτικών συμμαχιών για περισσότερα από 200 χρόνια και είχε αποκλείσει το ενδεχόμενο να επιδιώξει την ένταξη της στο ΝΑΤΟ. Ωστόσο, μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022, εγκατέλειψε σχεδόν εν μία νυκτί τη μακρόχρονη πολιτική της μη προσχώρησης και αποφάσισε να υποβάλει αίτηση για ένταξη στη Συμμαχία μαζί με τη γειτονική Φινλανδία.
Τόσο η Σουηδία όσο και η Φινλανδία είχαν ήδη αναπτύξει ισχυρούς δεσμούς με το ΝΑΤΟ μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, αλλά η κοινή γνώμη παρέμενε σταθερά κατά της πλήρους ένταξης, μέχρι το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία.
Η αποχή της Σουηδίας και της Φινλανδίας από το ΝΑΤΟ θεωρούνταν ο καλύτερος τρόπος για να αποφευχθεί η δημιουργία εντάσεων με τη Ρωσία, τον ισχυρό γείτονά τους στην περιοχή της Βαλτικής. Ωστόσο, με την κλιμάκωση της ρωσικής επιθετικότητας αυξήθηκε και η υποστήριξη της κοινής γνώμης υπέρ μιας ένταξης στο ΝΑΤΟ.
Τα κόμματα τόσο στη Φινλανδία όσο και στη Σουηδία αποφάσισαν ότι χρειάζονται τις εγγυήσεις ασφαλείας που παρέχονται με την πλήρη ένταξη στην Ατλαντική Συμμαχία.
Γιατί αργεί η ένταξη στο ΝΑΤΟ
Ενώ η Φινλανδία έγινε το 31ο μέλος του ΝΑΤΟ τον Απρίλιο του περασμένου έτους, η αίτηση προσχώρησης της Σουηδίας έχει καθυστερήσει λόγω της Τουρκίας και της Ουγγαρίας.
Για να επιτραπεί στη Σουηδία να ενταχθεί, ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έθεσε μια σειρά προϋποθέσεων, μεταξύ των οποίων μια πιο σκληρή στάση απέναντι σε ομάδες που η Τουρκία θεωρεί απειλή για την ασφάλειά της, όπως οι Κούρδοι του PKK και τα μέλη ενός δικτύου που κατηγορεί για το αποτυχημένο πραξικόπημα του 2016.
Αν και η σουηδική κυβέρνηση προσπάθησε να προσεγγίσει την Άγκυρα αίροντας το εμπάργκο όπλων στην Τουρκία και υποσχόμενη να συνεργαστεί για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας, οι δημόσιες διαδηλώσεις στη Σουηδία από υποστηρικτές του Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν (PKK), και από αντιμουσουλμάνους διαδηλωτές περιέπλεξαν την κατάσταση.
Οι πιέσεις των ΗΠΑ και άλλων συμμάχων στο ΝΑΤΟ προς την Τουρκία να άρει τις αντιρρήσεις της για την ένταξη της Σουηδίας φάνηκε να έχουν ελάχιστα αποτελέσματα, μέχρι που ο Ερντογάν δήλωσε σε σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ πέρυσι ότι θα στείλει τα πρωτόκολλα στο κοινοβούλιο προς έγκριση.
Μετά τη χθεσινή επικύρωση από την τουρκική Εθνοσυνέλευση, η Ουγγαρία είναι το τελευταίο «εμπόδιο» για την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ. Η Ουγγαρία αρχικά δεν έδωσε σαφή λόγο για τις καθυστερήσεις της και ο πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν επέμενε ότι η χώρα του δεν θα ήταν η τελευταία που ενέκρινε την υποψηφιότητα της Σουηδίας. Ωστόσο, αυτό άλλαξε τους τελευταίους μήνες, με τη χώρα να κατηγορεί Σουηδούς πολιτικούς ότι λένε «κατάφωρα ψέματα» για την κατάσταση της δημοκρατίας της Ουγγαρίας.
Ο Όρμπαν, ο οποίος έχει έρθει σε ρήξη με τους συμμάχους του ΝΑΤΟ υιοθετώντας μια φιλική προς το Κρεμλίνο στάση απέναντι στην εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, δήλωσε την Τρίτη ότι προσκάλεσε τον Σουηδό πρωθυπουργό Ουλφ Κρίστερσον στη Βουδαπέστη για να συζητήσουν «τη μελλοντική συνεργασία στον τομέα της ασφάλειας και της άμυνας ως σύμμαχοι και εταίροι».
Το ουγγρικό κοινοβούλιο αναμένεται να συνεδριάσει στις 26 Φεβρουαρίου.
Τι θα κερδίσει η Σουηδία από την ένταξη στο ΝΑΤΟ
Με την ένταξη της Σουηδίας, η Βαλτική Θάλασσα θα περιτριγυρίζεται από χώρες του ΝΑΤΟ, ενισχύοντας τη Συμμαχία στη στρατηγικής σημασίας περιοχή.
Οι ένοπλες δυνάμεις της Σουηδίας, αν και μειωμένες σε ισχύ από τον Ψυχρό Πόλεμο, θεωρείται ότι θα ενισχύσουν τη συλλογική άμυνα του ΝΑΤΟ στην περιοχή. Οι Σουηδοί διαθέτουν σύγχρονη πολεμική αεροπορία και ναυτικό και έχουν δεσμευτεί να αυξήσουν τις αμυντικές δαπάνες για να φτάσουν τον στόχο του ΝΑΤΟ για 2% του ΑΕΠ.
Οι φινλανδικές και σουηδικές δυνάμεις συμμετέχουν εδώ και χρόνια σε κοινές ασκήσεις με το ΝΑΤΟ.
Η αντίδραση της Ρωσίας
Η Μόσχα αντέδρασε αρνητικά στην απόφαση της Σουηδίας και της Φινλανδίας να εγκαταλείψουν την πολιτική μη προσχώρησης και να επιδιώξουν την ένταξη στο ΝΑΤΟ και προειδοποίησε για απροσδιόριστα αντίμετρα.
Η Ρωσία δήλωσε ότι η κίνηση αυτή επηρέασε αρνητικά την κατάσταση ασφαλείας στη Βόρεια Ευρώπη, η οποία, όπως είπε, «ήταν προηγουμένως μία από τις πιο σταθερές περιοχές στον κόσμο».
Η υπηρεσία ασφαλείας της Φινλανδίας δήλωσε τον Οκτώβριο ότι οι σχέσεις της χώρας με τη Ρωσία είχαν επιδεινωθεί σημαντικά και ότι η Μόσχα τη θεωρεί πλέον εχθρική χώρα.
Τόσο η Σουηδία όσο και η Φινλανδία έχουν προειδοποιήσει για αυξημένο κίνδυνο ρωσικής παρέμβασης και υβριδικών επιθέσεων.
