Ο χαρακτηρισμός «δικτάτορας» που απέδωσε ο Τζο Μπάιντεν στον Σι Τζινπίνγκ μπορεί να μην πέφτει σαν κεραυνός εν αιθρία δεδομένου ότι είναι γνωστή η ροπή του Αμερικανού προέδρου προς μη ζυγισμένες εξάρσεις αυθορμητισμού και παρερμηνεύσιμες διατυπώσεις, όμως η χρονική συγκυρία μάλλον δεν θα μπορούσε να είναι πιο ατυχής.
Οι δηλώσεις Μπάιντεν ήλθαν να ανάψουν νέες «φωτιές» μόλις ένα 48ωρο μετά τη διπλωματική αποστολή του Άντονι Μπλίνκεν στο Πεκίνο ως ένα πρώτο βήμα προς μια μακρά και αβέβαιη πορεία αποκλιμάκωσης της έντασης και των φόβων να καταλήξει σε ανοιχτή σύγκρουση ο αυξανόμενος ανταγωνισμός μεταξύ των δύο υπερδυνάμεων.
Με τις σινο-αμερικανικές σχέσεις ήδη στο ναδίρ, το ρήγμα βάθυνε επικίνδυνα μετά τη χειμερινή «περιήγηση» του κινεζικού κατασκοπευτικού αερόστατου στον ουρανό των ΗΠΑ, περιστατικό που είχε οδηγήσει και στην ακύρωση της προγραμματισμένης για το Φεβρουάριο επίσκεψης του επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ στην Κίνα.
Ο Άντονι Μπλίνκεν βρέθηκε τελικά στο Πεκίνο τέσσερις μήνες αργότερα για να γίνει δεκτός από τον Σι Τζινπίνγκ στο Μέγαρο του Λαού τη Δευτέρα 19 Ιουνίου, με αμφότερες τις πλευρές να αναγνωρίζουν τα πεδία έντονης διαφωνίας, αλλά και την ανάγκη «σταθεροποίησης» των διμερών σχέσεων.
Σε ακόλουθη εκδήλωση δωρητών του Δημοκρατικού Κόμματος εν όψει της προεδρικής κάλπης του 2024, παρουσία δημοσιογράφων, ο Αμερικανός πρόεδρος αναφέρθηκε στον Σι Τζινπίνγκ σε συνάρτηση ακριβώς με το αερόστατο που εντοπίστηκε να «χτενίζει» στρατιωτικές εγκαταστάσεις στη Μοντάνα, μετά πέρασε από το Κάνσας και τελικά καταρρίφθηκε από πύραυλο Sidewinder που εκτοξεύτηκε από μαχητικό F-22 πάνω από τις ακτές της Νότιας Καρολίνας.
Και δεν είναι μόνο αυτός καθαυτός ο χαρακτηρισμός του Σι Τζινπίνγκ ως «δικτάτορα» που μπορεί να περιπλέξει την επιχειρούμενη διπλωματική προσέγγιση, αλλά ίσως ακόμη περισσότερο η αναφορά Μπάιντεν ότι η κινεζική κυβέρνηση τον είχε κρατήσει στο σκοτάδι αναφορικά με το αερόστατο, δεδομένου ότι μπορεί να εκληφθεί ως άκρως υποτιμητική για τον ισχυρότερο ηγέτη της Κίνας μετά τον Μάο Τσετούνγκ τσαλακώνοντας την εικόνα ότι διατηρεί τον απόλυτο έλεγχο.
«Ο λόγος για τον οποίο [ο Κινέζος πρόεδρος] ενοχλήθηκε τόσο πολύ όταν κατέρριψα το αερόστατο που ήταν γεμάτο με κατασκοπευτικό εξοπλισμό ήταν πως δεν γνώριζε ότι [το αερόστατο] βρισκόταν εκεί», είπε ο Μπάιντεν ενώπιον 130 προσκεκλημένων του στην εκδήλωση, για να προσθέσει: «Σοβαρολογώ, φέρνει σε μεγάλη αμηχανία τους δικτάτορες, όταν δεν γνωρίζουν τι συνέβη».
Αξιωματούχοι εξεπλάγησαν που ο Μπάιντεν μοιράστηκε τόσο ευαίσθητες πληροφορίες δημοσίως, πάντως στη συνέχεια πηγές δήλωσαν ανωνύμως πως οι δηλώσεις αντικατοπτρίζουν απόλυτα την εκτίμηση των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών για το περιστατικό και την εσωτερική σύγχυση στο Πεκίνο.
Αμερικανικά μέσα ενημέρωσης ζήτησαν, χωρίς να λάβουν, κάποιο σχόλιο από τον Λευκό Οίκο, o οποίος πολλάκις μαζί με το Στέιτ Ντιπάρτμεντ και το Πεντάγωνο έχουν σπεύσει να μετριάσουν τη βαρύτητα και τον αντίκτυπο δηλώσεων Μπάιντεν.
Ο αυθορμητισμός-παρορμητισμός, και η αποκάλυψη των προθέσεων του ιδίου και της διακυβέρνησης, τον συνοδεύουν από τα χρόνια που διατελούσε γερουσιαστής στο Ντέλαγουερ. Μαζί με τις γκάφες που αποτελούν ξεχωριστό κεφάλαιο, το οποίο λαμβάνει όμως μεγαλύτερες διαστάσεις πλέον λόγω της προχωρημένης ηλικίας του Μπάιντεν, με αντιπάλους και σχολιαστές να θέτουν ζήτημα καταλληλότητας να συνεχίσει να κρατά τα ηνία των ΗΠΑ. Λαβή για σχετικά σχόλια έδωσε η πρόσφατη, ανεξήγητη, φράση με την οποία ολοκλήρωσε ομιλία του για τον περιορισμό της οπλοκατοχής στο Κονέκτικατ: «Ο Θεός να σώζει τη βασίλισσα»…
Στα χρονικά έχει μείνει ότι ενώ διατελούσε αντιπρόεδρος του Μπαράκ Ομπάμα, ο Τζο Μπάιντεν δεν… κρατήθηκε και αποκάλυψε τη στήριξη της κυβέρνησης στους γάμους ομόφυλων ζευγαριών προτού ο πρόεδρος ήταν διατεθειμένος να το κάνει.
Επί δικής του προεδρίας, είχε ανάψει ξανά φωτιές με την Κίνα το 2022 όταν απάντησε καθαρά και μονολεκτικά «ναι» σε δημοσιογραφικό ερώτημα εάν οι ΗΠΑ προτίθενται να εμπλακούν στρατιωτικά για την υπεράσπιση της Ταϊβάν. Μέσα σε λίγα λεπτά αφότου είχε ουσιαστικά ακυρώσει τη μακρόχρονη πολιτική της «στρατηγικής ασάφειας» -που έγκειται στο να μην «προαναγγέλλει» η Ουάσινγκτον τη μορφή αντίδρασής της σε περίπτωση κινεζικής στρατιωτικής δράσης κατά της Ταϊβάν-, αξιωματούχοι του Λευκού Οίκου έσπευσαν να αποσαφηνίσουν πως δεν υφίσταται αλλαγή πολιτικής.
Ανάλογες διασαφηνίσεις είχε χρειαστεί να δοθούν και κατόπιν της περυσινής βαρυσήμαντης ομιλίας του στη Βαρσοβία κατά την οποία δήλωσε ότι ο Βλαντιμίρ Πούτιν είναι ένας «σφαγέας» που «δεν μπορεί να παραμείνει στην εξουσία». Ο Λευκός Οίκος «έτρεξε» να ξεκαθαρίσει πως ο Αμερικανός πρόεδρος δεν καλεί σε αλλαγή καθεστώς στη Ρωσία, αλλά ήθελε να καταδείξει πως δεν επιτρέπεται στον Πούτιν να ασκεί εξουσία στα γειτονικά κράτη.
Όσο για τον «δικτάτορα» Σι, το Πεκίνο κατήγγειλε δημόσια πολιτική πρόκληση και παραβίαση της πολιτικής αξιοπρέπειας της Κίνας. «Η παρατήρηση αυτή της αμερικανικής πλευράς είναι πραγματικά παράλογη, πολύ ανεύθυνη και δεν απηχεί την πραγματικότητα», ανέφερε εκπρόσωπος του ΥΠΕΞ.
Για ένδειξη «ασυνέπειας και αστάθειας» της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής μίλησε την ίδια στιγμή ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, υποδεικνύοντας την αντίφαση μεταξύ των δηλώσεων Μπάιντεν και της διπλωματικής προσπάθειας Μπλίνκεν.
«Τον ακολουθούσε πάντα η φήμη ότι λέει αυτό που σκέφτεται», είχε δηλώσει προ καιρού για τον Τζο Μπάιντεν ο πρώην γερουσιαστής Τεντ Κάουφμαν, ο οποίος έχει συνεργαστεί μαζί του επί μισό αιώνα από τα πρώτα τους βήματα στην πολιτική στην πολιτεία του Ντέλαγουερ.
Διαβάστε επίσης
O Μπάιντεν χαρακτήρισε «δικτάτορα» τον κινέζο ομόλογό του Σι Τζινπίνγκ
