της Οντίν Λιναρδάτου
Η Ουάσινγκτον απειλούσε ανοιχτά την Τεχεράνη και παρά τις φιλικές δηλώσεις του Ντόναλντ Τραμπ προς τον κινέζο ομόλογο του Σι Τζινπίνγκ ο Λευκός Οίκος ήταν αποφασισμένος να κηρύξει εμπορικό πόλεμο στο Πεκίνο. Ο ιρανός καθηγητής Μοχσέν Σαριατίνια επισημαίνει πως η Κίνα και το Ιράν βρίσκονται αντιμέτωπες με έναν κοινό εχθρό που δεν είναι άλλος από τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Η Κίνα ήταν η πρώτη χώρα που έσπασε το εμπάργκο των ΗΠΑ προς το Ιράν και έστειλε τον Μάιο το δεξαμενόπλοιο της Pacific Bravo στον Περσικό Κόλπο να παραλάβει δύο εκατομμύρια βαρέλια ιρανικού πετρελαίου. Γεγονός που εξόργισε τον Ντόναλντ Τραμπ.
Ο Γουάνγκ Γιάν ερευνητής στην Ακαδημία Κοινωνικών Επιστημών της Κίνας εξηγεί πως το Πεκίνο πρέπει να είναι εξαιρετικά προσεκτικό στις κινήσεις του απέναντι στο Ιράν γιατί οι Αμερικάνοι δεν θα διστάσουν να επιβάλλουν και στην Κίνα κυρώσεις αν νιώσουν ότι απειλούνται.
Σύμφωνα με τον ειδικό σε θέματα Μέσης Ανατολής Σιάο Σιάν η Κίνα έχει ένα δυνατό όπλο στα χέρια της και αυτό είναι να χρησιμοποιήσει το γιουάν ή το ευρώ στις εμπορικές συναλλαγές της με το Ιράν. Μέχρι σήμερα εκτιμά ο Σιάο Σιάν το Πεκίνο δεν επιδίωξε οι σχέσεις της με την πετρελαιοπαραγωγό χώρα να επεκταθούν πέρα από την οικονομία γιατί η Κίνα στο παρελθόν ποτέ δεν ενδιαφέρθηκε να ασκήσει πολιτική επιρροή στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής. Τώρα τα πράγματα άλλαξαν εξαιτίας του Ντόναλντ Τραμπ που τίναξε στον αέρα τις ισορροπίες που είχε εξασφαλίσει ο προκάτοχος του Μπαράκ Ομπάμα και με την Κίνα και με το Ιράν.
Οι New York Times αποκαλύπτουν πως λίγες μέρες μετά την έκκληση του Ιράν προς την Κίνα να αγοράσει περισσότερο πετρέλαιο, οι εισαγωγές αργού πετρελαίου της Κίνας από το Ιράν επισήμως μειώθηκαν κατά 60% τον Ιούνιο σε σχέση με πέρυσι, αποδείχτηκε πως τόσο η Κίνα όσο και άλλες χώρες παίρνουν περισσότερο πετρέλαιο από όσο εμφανίζουν, από μεγάλο αριθμό ιρανικών τάνκερ, αψηφώντας τις αμερικανικές κυρώσεις. Η εφημερίδα παρακολούθησε τις κινήσεις 70 ιρανικών δεξαμενόπλοιων από τις 2 Μαΐου όταν και επιβλήθηκε στο Ιράν το εμπάργκο πετρελαίου από τις Ηνωμένες Πολιτείες. 12 από αυτά τα τάνκερ μετέφεραν πετρέλαιο στην Κίνα και σε άλλες χώρες της Ανατολικής Μεσογείου, οι αγοραστές μπορεί να ήταν η Τουρκία ή η Συρία.
Σύμφωνα με αναλυτές η έρευνα των New York Times είναι ιδιαίτερα αποκαλυπτική γιατί κανείς μέχρι σήμερα δεν γνώριζε πως υπήρχε τόσο μεγάλος αριθμός δεξαμενόπλοιων που μεταφέρουν το ιρανικό πετρέλαιο. Οι ειδικοί μιλούσαν για 10 με 12 πλοία. Αυτό αποδεικνύει πως η κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ αδυνατεί ουσιαστικά να επιβάλλει τις κυρώσεις προς το Ιράν.
Ο Ρίτσαρντ Νέφιου του πανεπιστημίου Κολούμπια επισημαίνει πως δεν έχει νόημα να εκτοξεύεις απειλές όταν δεν μπορείς να τις εφαρμόσεις επιχειρησιακά. Ο Μπαράκ Ομπάμα το 2015 είχε χειριστεί το θέμα στρατηγικά σωστά βάζοντας την Κίνα, τη Ρωσία αλλά και την Ευρώπη στο παιχνίδι της συμφωνίας με το Ιράν. Και το διάστημα που διαπραγματευόταν ποτέ δεν προσπάθησε να απειλήσει την Τεχεράνη με εμπάργκο στις εξαγωγές πετρελαίου.
Όλες αυτές οι χώρες διαφώνησαν ριζικά με την απόφαση του κ. Τραμπ να αποσυρθεί από τη συμφωνία και να επιβάλλει κυρώσεις. Παρατηρούμε λοιπόν για πολλοστή φορά πως υπάρχουν όρια στη δύναμη που έχουν οι Ηνωμένες Πολιτείες και υπάρχουν αρκετές χώρες πια όπως είναι η Κίνα, η Ρωσία αλλά και η ΕΕ που δεν διστάζουν να πουν πως δεν θα ακολουθήσουν τα βήματα της Ουάσινγκτον όταν τα θεωρούν λανθασμένα. Βρετανία, Ιαπωνία και Νότια Κορέα έχουν συμμορφωθεί πλήρως με τις εντολές των Ηνωμένων Πολιτειών. Αυτό που μένει να δούμε είναι αν η Ουάσινγκτον, που έχει ήδη εμπλακεί σε έναν σκληρό εμπορικό πόλεμο με την Κίνα, θα τολμήσει να τιμωρήσει την People''s Bank of China ή άλλες κινεζικές τράπεζες επειδή συνεχίζουν με τις συναλλαγές με την Κεντρική Τράπεζα του Ιράν.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες μπορούν να επιβάλλουν κυρώσεις και στον κινεζικό ενεργειακό κολοσσό Sinopec ο οποίος επίσης εισάγει ιρανικό πετρέλαιο. Τέτοιες κινήσεις όμως θα έχουν ολέθριες συνέπειες για το παγκόσμιο εμπόριο και θα διαρρήξουν οριστικά τις σχέσεις του Πεκίνου με την Ουάσινγκτον . Πριν από τις κυρώσεις η Κίνα εισήγαγε 500.000 βαρέλια πετρέλαιο ημερησίως από το Ιράν.
Μετά τις 2 Μαΐου εισάγει περίπου 350.000 βαρέλια. Είναι σαφές πως αν η Κίνα συνεχίσει να εισάγει ιρανικό πετρέλαιο χωρίς να “τιμωρηθεί “ από τις Ηνωμένες Πολιτείες τότε και οι χώρες που έχουν υποταχθεί στις αμερικανικές πιέσεις όπως η Ιαπωνία θα ζητήσουν επιτακτικά να εξαιρεθούν από το ιρανικό εμπάργκο. Ήδη τον Ιούνιο ο πρωθυπουργός της Ιαπωνίας Σίνζο Άμπε είπε στον ιρανό πρόεδρο Χασάν Ροχανί πως ενδιαφέρεται να αγοράσει πετρέλαιο από το Ιράν.
