Σφαγή αμάχων στο ισραηλινό κιμπούτς Κφαρ Αζά την 7η Οκτωβρίου 2023
Ισραήλ - Χαμάς: Πόσο πιθανή είναι μία οριστική κατάπαυση του πυρός
AP Photo/Leo Correa, File
AP Photo/Leo Correa, File
Σφαγή αμάχων στο ισραηλινό κιμπούτς Κφαρ Αζά την 7η Οκτωβρίου 2023

Ισραήλ - Χαμάς: Πόσο πιθανή είναι μία οριστική κατάπαυση του πυρός

Εν μέσω των διπλωματικών διεργασιών με επίκεντρο τη Ντόχα για διαδοχικές παρατάσεις της προσωρινής εκεχειρίας ώστε να λήξει ο εφιάλτης των ομήρων και να αμβλυνθεί η ανθρωπιστική κρίση στη Λωρίδα της Γάζας, έχει αρχίσει να προωθείται η υπόθεση ότι οι παύσεις μπορεί να λειτουργήσουν ως «όχημα» για την έναρξη διαπραγμάτευσης προς οριστική κατάπαυση του πυρός και τερματισμό του πολέμου που κήρυξε το Ισραήλ στη Χαμάς μετά τη θηριωδία της 7ης Οκτωβρίου.

Οι προϋποθέσεις εντούτοις για μία διαρκή εκεχειρία απέχουν πολύ από το να πληρούνται· η εύθραυστη εκεχειρία των τελευταίων ημερών δεν έχει μεταβάλλει τους υποκείμενους στόχους του Ισραήλ για την εξουδετέρωση της υποστηριζόμενης από το Ιράν τρομοκρατικής οργάνωση που συνιστά υπαρξιακή απειλή για το Κράτος και τους πολίτες του. Ούτε έχει σαφώς μεταβάλλει τους στόχους της ίδιας της Χαμάς που ορκίζεται να χτυπά το Ισραήλ έως ότου πάψει να υπάρχει.

Από την περασμένη Παρασκευή, όταν και τέθηκε σε ισχύ η συμφωνία υπό τη μεσολάβηση Ντόχας και Καΐρου, η κυβέρνηση Νετανιάχου κάνει σαφή διαχωρισμό ανάμεσα στις προσωρινές παύσεις και σε μακροπρόθεσμη κατάπαυση του πυρός, με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό να επαναλαμβάνει και χθες -ενόσω επίκειτο η απελευθέρωση έκτης ομάδας ομήρων- πως ο πόλεμος δεν πρόκειται να τελειώσει έως ότου διασφαλιστεί ότι η Γάζα δεν θα αποτελέσει ποτέ ξανά απειλή για το Ισραήλ.

«Τις τελευταίες ημέρες άκουσα μια ερώτηση: Θα επιστρέψει το Ισραήλ στις μάχες αφού τελειώσει αυτό το στάδιο της επιστροφής των ομήρων μας; Η απάντησή μου είναι ένα ξεκάθαρο ναι», ανέφερε ο Μπενιαμίν Νετανιάχου σε ένα μήνυμα με αποδέκτες όχι μόνο το εξωτερικό, αλλά και το εσωτερικό της κυβέρνησης συνασπισμού της οποίας ηγείται έπειτα από τις δημόσιες προειδοποιήσεις των ακροδεξιών εταίρων του πως εάν δεν συνεχιστεί ο πόλεμος, θα αποχωρήσουν -κάτι που δεν θα επέφερε πτώση της κυβέρνησης, αλλά θα την άφηνε με ισχνή πλειοψηφία.

«Δεν υπάρχει περίσταση υπό την οποία να μην επιστρέψουμε στη μάχη μέχρι τέλους. Αυτή είναι η πολιτική μου. Σύσσωμο το υπουργικό συμβούλιο ασφαλείας συντάσσεται με αυτήν. Ολόκληρη η κυβέρνηση συντάσσεται με αυτήν. Οι στρατιώτες. Ο λαός. Αυτό ακριβώς θα κάνουμε», δήλωσε ο Νετανιάχου, ο οποίος ως προς τις προσωρινές παρατάσεις της εκεχειρίας παραμένει ανοιχτός εφόσον εξασφαλιστεί η απελευθέρωση περισσότερων ομήρων, την οποία απαιτεί η ισραηλινή κοινωνία.

Έως σήμερα η Χαμάς έχει απελευθερώσει 70 Ισραηλινούς ομήρους, όλοι γυναίκες και παιδιά, και το Ισραήλ έχει αποφυλακίσει 200 Παλαιστίνιους κρατούμενους που επιστρέφουν στη Δυτική Όχθη -περίπου τρεις για κάθε Ισραηλινό όμηρο που απελευθερώνεται. Εκτιμάται ότι 27 γυναίκες και παιδιά εξακολουθούν να κρατούνται στη Γάζα, σύμφωνα με υψηλόβαθμο Ισραηλινό αξιωματούχο.

Τουλάχιστον τέσσερις όμηροι έχουν πεθάνει υπό κράτηση. Η Χαμάς υποστήριξε επίσης την Τετάρτη πως ένα μωρό δέκα μηνών σκοτώθηκε σε ισραηλινή αεροπορική επιδρομή μαζί με τη μητέρα και τον τετράχρονο αδελφό του στη Γάζα. Η ισραηλινή κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι ελέγχει τους ισχυρισμούς,

Με την προσωρινή παύση των επιχειρήσεων να λήγει σήμερα το πρωί, αξιωματούχοι από το Κατάρ, τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Αίγυπτο και το Ισραήλ είχαν πολύωρες συνομιλίες στη Ντόχα για την παράτασή της ώστε να προχωρήσουν περαιτέρω ανταλλαγές. Μέσω αυτής της φόρμουλας οι εχθροπραξίες στη Γάζα έχουν σταματήσει από την Παρασκευή. Μετά την έναρξη της εκεχειρίας, το Ισραήλ συνέχισε να κλιμακώνει τις νυχτερινές επιδρομές στην Ανατολική Ιερουσαλήμ και την κατεχόμενη Δυτική Όχθη.

Διπλωμάτες με γνώση των όσων διαμείβονται στο Κατάρ δήλωσαν στους New York Times ότι μεσολαβητές ευελπιστούν να διατηρήσουν την παύση πυρός για όσο το δυνατόν μεγαλύτερο χρονικό διάστημα για να δημιουργήσουν συνθήκες που θεωρούν ότι θα επιτρέψουν την έναρξη διαπραγματεύσεων για μία πιο μακροπρόθεσμη κατάπαυση του πυρός. Μία από τις συγκεκριμένες πηγές ανέφερε ότι οι διαμεσολαβητές αναμένουν ότι όσο περισσότερο διαρκεί η ηρεμία, τόσο πιο δύσκολο θα είναι για το Ισραήλ να ξαναρχίσει την επίθεση και να την επεκτείνει στη νότια Γάζα, όπου πιστεύεται ότι κρύβονται ανώτεροι ηγέτες της Χαμάς.

Απάντηση έδωσε ο πρεσβευτής του Ισραήλ στα Ηνωμένα Έθνη. «Όποιος στηρίζει την κατάπαυση του πυρός επί της ουσίας στηρίζει τη συνέχιση του καθεστώτος τρόμου της Χαμάς στη Γάζα. Το Ισραήλ δεν θα μπορούσε να προστατεύσει τους πολίτες του σε μια τέτοια περίπτωση» επισήμανε μιλώντας στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ προσθέτοντας ότι δεν μπορεί να ζητεί κανείς κατάπαυση του πυρός και ταυτόχρονα να ισχυρίζεται ότι επιδιώκει την επίλυση της σύγκρουσης, και υπογραμμίζοντας ότι η Χαμάς δεν είναι αξιόπιστος εταίρος για να επιτευχθεί ειρήνευση στην περιοχή.

«Η Χαμάς έχει δηλώσει δημοσίως -όλοι το διαπιστώσατε- πως θα επαναλάβει την [επίθεση που εξαπέλυσε την] 7η Οκτωβρίου ξανά και ξανά έως ότου το Ισραήλ πάψει να υπάρχει. Πώς θα αντιδρούσατε και θα προστατεύατε τους πολίτες σας από μια τέτοια ξεκάθαρη απειλή, με κατάπαυση του πυρός;» είπε ο Γκιλάντ Ερντάν. Ο ίδιος σημείωσε πως ο κύκλος της βίας θα μπορούσε να κλείσει μόνον εφόσον η Χαμάς απελευθέρωνε όλους τους ομήρους και παρέδιδε όσους ενεπλάκησαν στην επίθεση της 7ης Οκτωβρίου εναντίον του Ισραήλ.

Από αμερικανικής πλευράς, ο επικεφαλής διπλωματίας Άντονι Μπλίνκεν -ο οποίος επιστρέφει σήμερα στο Ισραήλ- επισημαίνει ότι επιδίωξη της Ουάσινγκτον είναι η παράταση των ανθρωπιστικών παύσεων για να εξασφαλιστεί η απελευθέρωση περισσότερων ομήρων, συμπεριλαμβανομένων των Αμερικανών, και να μπορέσει να φθάσει ανθρωπιστική βοήθεια στους Παλαιστίνιους που σχεδόν στο σύνολό τους έχουν εκτοπιστεί στη βόρεια Γάζα.

Μια παράταση της παύσης «εξ ορισμού σημαίνει ότι περισσότεροι όμηροι θα επέστρεφαν στο σπίτι, περισσότερη βοήθεια θα έμπαινε μέσα [στη Γάζα]. Άρα ξεκάθαρα αυτό είναι κάτι που θέλουμε» δήλωσε ο Μπλίνκεν χθες στους δημοσιογράφους από την έδρα του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες κατόπιν της συνόδου των ΥΠΕΞ της Συμμαχίας. «Πιστεύω ότι είναι επίσης κάτι που θέλει το Ισραήλ», προσέθεσε -χωρίς να καλέσει σε μόνιμη κατάπαυση του πυρός.