Μπορεί ο Τραμπ να γίνει πρόεδρος εάν καταδικαστεί;
House Select Committee via AP
House Select Committee via AP

Μπορεί ο Τραμπ να γίνει πρόεδρος εάν καταδικαστεί;

Ανάμεσα στο πλήθος ερωτημάτων που γεννά η πρωτοφανής στα χρονικά ποινική δίωξη τέως προέδρου για απόπειρα διάβρωσης της ίδιας της αμερικανικής Δημοκρατίας βρίσκεται το εάν ο Ντόναλντ Τραμπ -ο οποίος και παραμένει το καθαρό φαβορί για το ρεπουμπλικανικό χρίσμα- θα μπορούσε να αναλάβει καθήκοντα προέδρου στην περίπτωση καταδίκης του. 

Εν ολίγοις, η απάντηση είναι «ναι»…

Για τρίτη φορά σε διάστημα μόλις τεσσάρων μηνών ο Ντόναλντ Τραμπ βρίσκεται αντιμέτωπος με ποινική δίωξη -τη βαρύτερη μέχρι στιγμής που αγγίζει την ουσία και τις συνέπειες των πεπραγμένων του για μία ολόκληρη χώρα. 

Παραπέμπεται σε δίκη με τις κατηγορίες της συνωμοσίας για εξαπάτηση των Ηνωμένων Πολιτειών, συνωμοσίας για παρεμπόδισης επίσημης διαδικασίας (αναφορικά με την επικύρωση της νίκης του Τζο από το Κογκρέσο την 6η Ιανουαρίου), παρεμπόδισης και απόπειρας παρεμπόδισης επίσημης διαδικασίας (και πάλι αναφορικά με την επικύρωση της νίκης Μπάιντεν) και συνωμοσίας κατά πολιτικών δικαιωμάτων προς ανατροπή της θέλησης του εκλογικού σώματος στις κάλπες του 2020. 

Με τρεις ποινικές διώξεις (προς το παρόν, καθώς επίκειται και κατηγορητήριο από την πολιτεία της Τζόρτζια) και ισάριθμες δίκες να τον «περιμένουν» ενόσω οι προεδρικές εκλογές απέχουν λίγο παραπάνω από ένα χρόνο επανέρχεται το ερώτημα εάν θα μπορούσε πραγματικά να καθίσει ξανά στο Οβάλ Γραφείο εάν καταδικαστεί για τα κακουργήματα που του αποδίδονται.

Ο καθηγητής Νομικής του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στο Λος Άντζελες, Ρίτσαρντ Λ. Χάσεν -εκ των κορυφαίων ειδικών στο Εκλογικό Δίκαιο- δηλώνει ότι δεν φράσσεται ο δρόμος για τον Ντόναλντ Τραμπ Τραμπ να αναλάβει καθήκοντα προέδρου εφόσον κερδίσει την επανεκλογή του το 2024.

«Το Σύνταγμα ορίζει πολύ λίγες προϋποθέσεις για να υπηρετήσει κάποιος ως πρόεδρος, όπως το να είναι ηλικίας τουλάχιστον 35 ετών. Δεν απαγορεύει σε κανέναν εις βάρος του οποίου έχει ασκηθεί ποινική δίωξη, καταδικαστεί ή ακόμη και εκτίει ποινή φυλάκισης, να είναι υποψήφιος πρόεδρος και να κερδίσει την προεδρία», επισημαίνει ο Ρίτσαρντ Λ. Χάσεν στο CNN.

Θα μπορούσε ένας πρόεδρος να ασκήσει τα καθήκοντά του από τη φυλακή; Αυτό είναι λιγότερο σαφές. «Το πώς θα υπηρετούσε κάποιος πρόεδρος από τη φυλακή είναι ένα ερώτημα που ευτυχώς δεν έχει τεθεί και δοκιμαστεί», αναφέρει. 

Ως προς το εάν ο Τραμπ θα μπορούσε να απονείμει χάρη στον εαυτό του ή να βάλει στο «συρτάρι» την υπόθεση εάν εκλεγεί στην προεδρία αφότου έχει καταδικαστεί, ο έγκριτος καθηγητής Νομικής του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια δηλώνει στο αμερικανικό δίκτυο ότι ούτε αυτό έχει «δοκιμαστεί» και ίσως το (συντηρητικό) Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ καλούνταν να σταθμίσει τα δεδομένα. Ο ίδιος ο Τραμπ πιθανώς θα επιχειρήσει να ασκήσει έφεση κατά της καταδίκης του στο Ανώτατο Δικαστήριο.

Ο ειδικός εισαγγελέας Τζακ Σμιθ έχει δηλώσει ενώπιον των δημοσιογράφων ότι θα επιδιώξει μια «ταχεία δίκη», αλλά σε ενδεχόμενη επανεκλογή πριν την ολοκλήρωση της δίκης, ο Ντόναλντ Τραμπ θα μπορούσε να απορρίψει την υπόθεση εντελώς.

Ο Ρόμπερτ Ρέι, δικηγόρος που υπερασπίστηκε τον Ντόναλντ Τραμπ στην πρώτη παραπομπή του από το Κογκρέσο, είχε δηλώσει στο CNN μετά τη δίωξη για τα διαβαθμισμένα έγγραφα του Μαρ-α-Λάγκο τον Ιούνιο ότι σε περίπτωση επανεκλογής ο Τραμπ «θα ήλεγχε το υπουργείο Δικαιοσύνης», και εάν η υπόθεση εκκρεμεί ακόμη, «απλώς θα την απορρίψει».

Ερωτηθείς αναφορικά με το τελευταίο κατηγορητήριο, ο συνήγορος υπεράσπισης του Τραμπ, Τζον Λάουρο, εκτίμησε μιλώντας επίσης στο CNN ότι μία πιθανή δίκη θα μπορούσε να διαρκέσει από εννέα μήνες έως ένα χρόνο. Επισήμανε ότι θα χρειαστεί να έχει πρόσβαση σε όλα τα στοιχεία, αλλά ανέφερε ότι ο πελάτης του δικαιούται να έχει τόσο χρόνο για τη διαδικασία όπως και κάθε άλλος Αμερικανός. «Κάθε άτομο στις Ηνωμένες Πολιτείες έχει δικαίωμα σε δίκαιη διαδικασία, συμπεριλαμβανομένου του πρώην προέδρου», ανέφερε.

Εάν ο Τραμπ καταδικαστεί για κακούργημα σε ομοσπονδιακό επίπεδο ή στην υπόθεση που εκκρεμεί να εκδικαστεί στη Νέα Υόρκη, θα του απαγορευόταν να ψηφίσει στην πολιτεία της Φλόριντα, τουλάχιστον μέχρι να εκτίσει μια πιθανή ποινή. Ο εισαγγελέας της Νέας του Μανχάταν Άλβιν Μπραγκ, άσκησε τον Απρίλιο ποινική δίωξη κατά του Τραμπ για παραποίηση επιχειρηματικών αρχείων προκειμένου να συγκαλύψει μυστικές πληρωμές στην πορνοστάρ Σόρμι Ντάνιελς, στην τελική ευθεία για τις προεδρικές εκλογές του 2016, προκειμένου να εξαγοράσει τη σιωπή της για παλαιότερες συνευρέσεις τους. 

Ακολούθησε τον Ιούνιο η ποινική δίωξη για την παράνομη κατοχή απόρρητων εγγράφων στο Μαρ-α-Λάγκο, με τον τον Τραμπ να αντιμετωπίζει κατηγορίες, στις οποίες περιλαμβάνεται η παραβίαση του νόμου περί κατασκοπείας και παρεμπόδιση της ποινικής έρευνας. Πλέον βρίσκεται αντιμέτωπος και με ιστορικής βαρύτητας κατηγορητήριο για απόπειρα ανατροπής της εκλογικής έκβασης και της προεδρικής νίκης Μπάιντεν το 2020 που οδήγησε στα γεγονότα της 6ης Ιανουαρίου 2021 στο Καπιτώλιο.