Με τον μακροβιότερο πρωθυπουργό στα χρονικά της Ολλανδίας να «ανταλλάσσει» το γραφείο του στη Χάγη με μία αίθουσα διδασκαλίας, το Λαϊκό Κόμμα για την Ελευθερία και τη Δημοκρατία (VVD) βρίσκεται σε αναζήτηση του προσώπου που θα αντικαταστήσει τον Μαρκ Ρούτε και θα καθοδηγήσει τη μάχη των βουλευτικών εκλογών του Νοεμβρίου, στις οποίες οδεύει με... φόρα το λαϊκιστικό κόμμα διαμαρτυρίας των αγροτών.
Προκαλώντας πολιτικό «σεισμό», το Κίνημα Αγρότη-Πολίτη (BBB) αναδείχθηκε προς έκπληξη όλων στον μεγάλο νικητή των ολλανδικών περιφερειακών εκλογών του περασμένου Μαΐου, κατακτώντας την πλειοψηφία των εδρών στη Γερουσία της Ολλανδίας. Αποτελεί σήμερα τον μεγαλύτερο αντίπαλο των φιλελεύθερων, με τις δημοσκοπήσεις να προϊδεάζουν για μία μάχη στήθος με στήθος στις κάλπες του Νοεμβρίου.
Έπειτα από 13 χρόνια και τέσσερις πρωθυπουργικές θητείες, ο Μαρκ Ρούτε έχει ανακοινώσει ότι ρίχνει αυλαία στην ενεργό συμμετοχή του στην πολιτική. Παραιτήθηκε στη σκιά της κατάρρευσης του κυβερνώντος τετρακομματικού κεντροδεξιού συνασπισμού λόγω διαφωνίας για τη διαχείριση του μεταναστευτικού, και παραμένει υπηρεσιακός πρωθυπουργός έως στηθούν το Νοέμβριο οι κάλπες για τις 150 έδρες της Κάτω Βουλής.
Αρχικά είχε δηλώσει ότι διαθέτει ακόμη «την ενέργεια και τις ιδέες» για να συνεχίσει, όμως στη συνέχεια εξέπληξε τους συναδέλφους του ανακοινώνοντας την αποχώρησή του από την πολιτική και αφήνοντας έπειτα από 17 χρόνια τα ηνία του Λαϊκού Κόμματος για την Ελευθερία και τη Δημοκρατία (VVD). «Το κάνω με ανάμεικτα συναισθήματα. Αγαπώ πολύ την ομάδα. Αλλά νιώθω ότι είναι το σωστό», ανέφερε.
Τα 13 χρόνια που μετρά στην πρωθυπουργία της Ολλανδίας τού χάρισαν το παρατσούκλι «Teflon Μαρκ», για την ικανότητά του να παραμένει «όρθιος» μέσα από μια σειρά πολιτικών κρίσεων, συμπεριλαμβανομένου ενός σκανδάλου σχετικά με τις επιδοτήσεις παιδικής μέριμνας που τον οδήγησε να παραιτηθεί τον Ιανουάριο του 2021 για να επιστρέψει στην εξουσία δύο μήνες αργότερα αφότου το κόμμα του, VVD, τερμάτισε πρώτο στις εθνικές εκλογές.
Περιγράφεται από συναδέλφους και φίλους περισσότερο ως μάνατζερ, παρά ως οραματιστής ηγέτης, που κατάφερνε να κάνει τις αντίπαλες πλευρές να βρίσκουν κοινό τόπο και συμβιβασμούς. Ήταν η ενσάρκωση της ολλανδικής συναινετικής κουλτούρας: Πραγματιστής, ευέλικτος -και χωρίς όραμα-, όπως τουλάχιστον το «θέτει» το Politico.
Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια έφθασε να θεωρείται όλο και περισσότερο ως μέρος του προβλήματος παρά ως λύση στις πολιτικές δυσκολίες της κυβέρνησης. Το γεγονός ότι περιχαρακώθηκε, καθώς και η εμπλοκή του σε πολλές διαμάχες σε συνδυασμό με μια γενική απώλεια εμπιστοσύνης της κοινής γνώμης στην πολιτική, οδήγησαν τη δημοτικότητά του σε ιστορικό χαμηλό.
Δημοσκόπηση σε δείγμα 18.000 ερωτηθέντων κατέδειξε ότι σχεδόν τρεις στους τέσσερις είπαν ότι θα ήταν «απαράδεκτο» να επιστρέψει ο Μαρκ Ρούτε ως πρωθυπουργός μετά τις εκλογές του Νοεμβρίου. Περίπου το 83% βαθμολογεί κάτω από τη βάση τις επιδόσεις της τελευταίας κυβέρνησης της οποίας ηγήθηκε.
Η ικανότητα του Ρούτε να οικοδομήσει συναίνεση μεταξύ της τετρακομματικής κυβέρνησής του επίσημης αμφισβητήθηκε το τελευταίο διάστημα. Ενώ εργαζόταν επί ενός νέου κυβερνητικού σχεδίου για τη μετανάστευση και τους αιτούντες άσυλο, μιλούσε ανοιχτά για το ενδεχόμενο διάσπασης εντός του συνασπισμού ενώ ακόμη οι διαπραγματεύσεις βρίσκονταν σε εξέλιξη, σύμφωνα με τοπικά μέσα ενημέρωσης. Και η διάσπαση τελικά ήρθε.
Η κρίση προκλήθηκε από την προσπάθεια του Μαρκ Ρούτε να περιορίσει τη ροή των αιτούντων άσυλο στην Ολλανδία, κάτι που αρνήθηκαν να υποστηρίξουν δύο μέλη του τετρακομματικού κυβερνητικού συνασπισμού του. Ο επικεφαλής του συγκυβερνώντος κόμματος CDA δήλωσε ότι ο Ρούτε ακολούθησε μία «ανεύθυνα σκληρή» στάση κατά τη διάρκεια των συνομιλιών για το άσυλο, υιοθετώντας μια στάση που αναλογεί σε «απερίσκεπτη πολιτική».
Η στάση του Ρούτε οδήγησε και σε εκτιμήσεις ότι η διάλυση του συνασπισμού ήταν μία σκόπιμη επιλογή για να οδηγηθεί η χώρα σε πρόωρες εκλογές. Οι δημοσκοπήσεις καταδείκνυαν μέχρι πρόσφατα ότι το VVD πρόκειται να αναδειχθεί εκ νέου ως η μεγαλύτερη πολιτική δύναμη, όμως νιώθει την «καυτή ανάσα» του λαϊκιστικού κόμματος διαμαρτυρίας των αγροτών που πέτυχε μια αιφνιδιαστική νίκη στις φετινές περιφερειακές εκλογές.
Η επόμενη πρόκληση για το Λαϊκό Κόμμα για την Ελευθερία και τη Δημοκρατία (VVD) είναι να βρει έναν νέο ηγέτη, ο οποίος θα κατευθύνει την παράταξη στο δρόμο προς τις βουλευτικές εκλογές. Κύριος αντίπαλός του, το Κίνημα Αγρότη-Πολίτη (BBB), το λαϊκιστικό κόμμα που συγκροτήθηκε στη σκιά των μαζικών διαδηλώσεων αγροτών και κτηνοτρόφων κόντρα στις περιβαλλοντικές πολιτικές της κυβέρνησης.
Στις τελευταίες δημοσκοπήσεις εμφανίζεται σχεδόν σε ισοπαλία με το VVD, με αμφότερα τα κόμματα να συγκεντρώνουν ανάμεσα σε 23 και 29 έδρες. Τα άλλα κόμματα «κοιτούν» από απόσταση... Το ακροδεξιό Κόμμα για την Ελευθερία (PVV), το μεγαλύτερο κόμμα της αντιπολίτευσης αυτή τη στιγμή, φαίνεται να αποσπά από 12 έως 16 έδρες. Το Εργατικό κόμμα (PVDA) και το κόμμα της Πράσινης Αριστεράς έχουν ανακοινώσει ότι θα κατέλθουν στις εκλογές με κοινές λίστες, και οι μετρήσεις τους «δίνουν» γύρω στις 20 έδρες.
Διαβάστε επίσης
Ολλανδία: Αποχωρεί από την πολιτική ο Μαρκ Ρούτε - Δεν θα θέσει υποψηφιότητα για πέμπτη θητεία
Ολλανδία: Κατέρρευσε η κυβέρνηση - Παραιτείται ο Ρούτε
Το κόμμα των αγροτών και η μεγάλη πολιτική ανατροπή στην Ολλανδία
