«Ολυμπιακή εκεχειρία» τέλος, σε αναζήτηση πρωθυπουργού ο Μακρόν
AP Photo/Eugene Hoshiko
AP Photo/Eugene Hoshiko

«Ολυμπιακή εκεχειρία» τέλος, σε αναζήτηση πρωθυπουργού ο Μακρόν

Ο Εμανουέλ Μακρόν αναμένεται να ορίσει νέο πρωθυπουργό εντός των ημερών, καθώς η «Ολυμπιακή εκεχειρία» στις μετεκλογικές εξελίξεις έχει πλέον λήξει σηματοδοτώντας την επιστροφή στην (πολιτική) πραγματικότητα. Η γαλλική σκηνή περιήλθε σε αδιέξοδο μετά τις πρόωρες εκλογές, με την κοινοβουλευτική αριθμητική να μην ευνοεί τη συγκρότηση σταθερής κυβέρνησης, και τον Μακρόν να βρίσκεται σε αναζήτηση πρωθυπουργού κατά το δυνατόν ευρύτερης αποδοχής - ούτε από το κόμμα του, ούτε και από την Αριστερά.

Φοβούμενος ότι θα αμαύρωνε τους Ολυμπιακούς Αγώνες το πολιτικό χάος που ακολούθησε τις πρόωρες εκλογές που προκήρυξε στη σκιά της νίκης της Άκρας Δεξιάς στις ευρωεκλογές, ο Γάλλος πρόεδρος έβαλε τον περασμένο μήνα στον «πάγο» τις διαδικασίες σχηματισμού κυβέρνησης κατά τη διάρκεια της διοργάνωσης και «κράτησε» υπηρεσιακό πρωθυπουργό τον Γκαμπριέλ Ατάλ.

Έκτοτε, ο φιλελεύθερος Μακρόν πηγαινοέρχεται μεταξύ του Παρισιού και του Φορ ντε Μπρεγκασόν, του προεδρικού καταφυγίου στη Γαλλική Ριβιέρα, έχει αφήσει τον χρόνο να κυλάει και περιμένει μία ρήξη στη συμμαχία της Αριστεράς, που αναδείχθηκε πρώτη δύναμη στον δεύτερο γύρο των εκλογών στις 7 Ιουλίου, «κλείνοντας το μάτι» εν τω μεταξύ προς τους σοσιαλιστές αλλά και στους Ρεπουμπλικανούς στα δεξιά του, σε αναζήτηση ενός προσώπου κοινής αποδοχής.

Σύμφωνα με το Σύνταγμα ο πρόεδρος μπορεί να ορίσει πρωθυπουργό οποιοδήποτε πρόσωπο της επιλογής του, δεν έχει υποχρέωση η επιλογή του να ανήκει στο πρώτο κόμμα, αρκεί να λάβει ψήφο εμπιστοσύνης ή να σχηματίσει κυβέρνηση μειοψηφίας με ψήφο ανοχής. 

Έπειτα από πολλές εσωτερικές έριδες στους κόλπους μεγαλύτερου σε έδρες συνασπισμού κομμάτων, από το οποίο θα έπρεπε υπό κανονικές συνθήκες να προκύψει ο επόμενος πρωθυπουργός, τα αριστερά κόμματα που απαρτίζουν το Νέο Λαϊκό Μέτωπο συμφώνησαν να προτείνουν στις 23 Ιουλίου την 37χρονη οικονομολόγο και πανεπιστημιακό Λουσί Καστέ για πρωθυπουργό.

Το όνομα της ανακοινώθηκε λίγο πριν από προγραμματισμένη συνέντευξη Μακρόν, γεγονός που υποχρέωσε στην πραγματικότητα τον πρόεδρο να αρνηθεί ρητά έναν πρωθυπουργό της Αριστεράς, νικήτριας των εκλογών. Επιπλέον, η συμφωνία των κομμάτων του Λαϊκού Μετώπου για το πρόσωπο που προτείνουν ως πρωθυπουργό ήλθε να δεσμεύσει το κεντροαριστερό Σοσιαλιστικό Κόμμα (PS) και είναι πλέον πολύ δύσκολο για αυτό να αποστασιοποιηθεί τώρα από τη συμμαχία προκειμένου να στηρίξει κάποια πρόταση Μακρόν. 

Ο Γάλλος πρόεδρος ήταν εξαρχής απρόθυμος να διορίσει κυβέρνηση της Αριστεράς, ενώ η επανεκλογή της Γιαέλ Μπρον Πιβέ, μέλος του κόμματός του, στη θέση της προέδρου της Εθνοσυνέλευσης προβλήθηκε από τον ίδιο ως επιχείρημα ότι το Νέο Λαϊκό Μέτωπο δεν μπορεί να εξασφαλίσει κοινοβουλευτική πλειοψηφία μέσω συναινετικών διαδικασιών, σε αντίθεση με τη δική του παράταξη που το πέτυχε.

Το μεγάλο στοίχημα για την επόμενη γαλλική κυβέρνηση είναι η κατάρτιση και η έγκριση τους επόμενους μήνες του προϋπολογισμού του 2025. Η πλειοψηφία στην Εθνοσυνέλευση θα απέρριπτε τον προϋπολογισμό που θα έφερνε προς ψήφιση μία κυβέρνηση μειοψηφίας του Λαϊκού Μετώπου, που αν εφαρμόσει το διακηρυγμένο πρόγραμμά του, θα περιλαμβάνει σημαντικές αυξήσεις φόρων και δημοσίων δαπανών, εν μέσω κινδύνου για ένα μακροοικονομικό σοκ, με τα δημόσια οικονομικά και το αυξανόμενο έλλειμμά της Γαλλίας να κινούνται ήδη σε ανησυχητικά επίπεδα.

Η Αριστερά απειλεί τώρα με διαδηλώσεις αν ο Μακρόν δεν της επιτρέψει να κυβερνήσει. Ωστόσο, ο Γάλλος πρόεδρος, ερμηνεύοντας το εκλογικό αποτέλεσμα, εμφανίζεται πεπεισμένος ότι η χώρα δεν πρέπει να πάρει «αριστερή στροφή», καθώς η πλειοψηφία του εκλογικού σώματος ψήφισε κόμματα σε ένα φάσμα που εκτείνεται από το Κέντρο μέχρι την Άκρα Δεξιά και αναζητά έναν υποψήφιο πρωθυπουργό κατά το δυνατόν ευρύτερης συναίνεσης. 

Δημοσιεύματα του Τύπου «βλέπουν» τον Μακρόν να αναζητά έναν υποψήφιο πρωθυπουργό «χωρίς προσωπικές φιλοδοξίες» -ως εκ τούτου μάλλον στο τέλος της καριέρας του - ικανό να σπάσει τον σημερινό διχασμό μεταξύ των τριών κοινοβουλευτικών μπλοκ - της Αριστεράς, του Κέντρου και της Άκρας Δεξιάς. Κυριότερος πιθανός υποψήφιος που πληροί το προφίλ αυτό είναι ο Ξαβιέ Μπερτράν, περιφερειάρχης της βόρειας περιφέρειας Ω-ντε-Φρανς, συντηρητικός πολιτικός με κοινωνικό πρόσημο (τον χαρακτηρίζουν «σοσιαλδεξιό»), ο οποίος ήταν υπουργός Εργασίας υπό τον Νικολά Σαρκοζί. 

Πιθανός υποψήφιος είναι επίσης ο γκωλικός Μισέλ Μπαρνιέ, ο πρώην επικεφαλής διαπραγματευτής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το Brexit. Τη λίστα Μακρόν με τους υποψήφιους πρωθυπουργούς φέρονται να συμπληρώνουν ο κεντρώος και οικολόγος πρώην υπουργός Εργασίας, Ζαν Λουί Μπορλό, και ο κεντροαριστερός Μπερνάρ Καζνέβ, πρώην πρωθυπουργός του σοσιαλιστή προέδρου Φρανσουά Ολάντ.

Συνεργάτες του Γάλλου προέδρου φέρονται να εκμυστηρεύτηκαν στην εφημερίδα L'Opinion ότι υπάρχουν δύο βασικά κριτήρια για τους υποψηφίους: Πρώτον, πρέπει να είναι φιλικοί προς τον επιχειρηματικό κόσμο και, δεύτερον, «να μην τα πηγαίνουν καλά» με τον Μακρόν, ώστε να πείθουν για το γεγονός ότι είναι ο ηττημένος των εκλογών και «πλήρωσε» γι' αυτό.

Στο τραπέζι δεν υπάρχει αυτή τη στιγμή κάποιο επίσημο χρονοδιάγραμμα για τον ορισμό του πρωθυπουργού και τον σχηματισμό κυβέρνησης, ωστόσο ο χρόνος πιέζει. Η επόμενη κυβέρνηση πρέπει να αναλάβει χωρίς καθυστέρηση την κατάρτιση του προϋπολογισμού, ο οποίος πρέπει να οριστικοποιηθεί έως τα τέλη Σεπτεμβρίου για να κατατεθεί στην Εθνοσυνέλευση το αργότερο μέχρι την πρώτη Τρίτη του Οκτωβρίου. Μέχρι τις 20 Σεπτεμβρίου, η Γαλλία, η οποία τέθηκε σε διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, θα πρέπει επίσης να παρουσιάσει το μεσοπρόθεσμο σχέδιό της που θα εξηγεί τα μέτρα που θα λάβει. 

Όλες αυτές οι κρίσιμες προθεσμίες συνηγορούν υπέρ της συγκρότησης μία κυβέρνησης το ταχύτερο δυνατόν, ει δυνατόν το όλο θέμα να έχει δρομολογηθεί - να έχει λήξει μάλιστα - την επόμενη εβδομάδα. Πολιτικοί σχολιαστές εκτιμούν ότι αν δεν μπορέσει να σχηματιστεί ένας σταθερός κυβερνητικός συνασπισμός τους επόμενους μήνες, ο Γάλλος πρόεδρος ίσως αναγκαστεί να διαλύσει την Εθνοσυνέλευση και να προκηρύξει πρόωρες εκλογές, αλλά δεν μπορεί να το πράξει πριν περάσει ένας χρόνος από τις τελευταίες κάλπες, δηλαδή όχι πριν από τον προσεχή Ιούνιο.