Με μία ανυπολόγιστη καταστροφή σε ολόκληρο το οικοσύστημα έχει έλθει αντιμέτωπη η Ουκρανία, ενόσω η ίδια και η Ρωσία αλληλοκατηγορούνται για την καταστροφή του φράγματος Καχόβκα και τους χειμάρρους νερού που «κατάπιαν» δεκάδες πόλεις και χωριά κατά μήκος του Δνείπερου, με δραματικές επιχειρήσεις εκκένωσης να λαμβάνουν χώρα τόσο σε ελεγχόμενα από το Κίεβο, όσο και σε κατεχόμενα εδάφη, στις δύο όχθες του ποταμού που χωρίζει τους αντιμαχόμενους στρατούς.
Η κατάρρευση του πελώριου σοβιετικής κατασκευής υδροηλεκτρικού φράγματος Νόβα Καχόβκα στο ρωσοκρατούμενο τμήμα της Χερσώνας βυθίζει την Ουκρανία και τους πολίτες της σε ανθρωπιστική κρίση εν μέσω ενός πολέμου στον οποίο δεν διαφαίνεται τέλος, και ενέχει τεράστιο κοινωνικό, οικονομικό και περιβαλλοντικό κόστος.
Έχοντας υποστεί επί 15 μήνες βομβαρδισμούς, ανηλεή πολιορκία και κατοχή, καθώς και ενεργειακό «στραγγαλισμό» με μπαράζ ρωσικών επιδρομών σε πολιτικές υποδομές που άφησε τη χώρα και τους κατοίκους της δίχως θέρμανση και ηλεκτροδότηση εν μέσω ψύχους, οι άμαχοι της Χερσώνας βρέθηκαν να αναζητούν απελπισμένα οδό διαφυγής από πλημμυρισμένες πόλεις και χωριά.
Δείτε σχετικά:
Φράγμα Καχόβκα: Με βάρκες απομακρύνονται οι εγκλωβισμένοι
Εξαντλημένοι, κρατώντας στην αγκαλιά τα παιδιά και τα κατοικίδιά τους, κάποιοι μόνο με ένα σακίδιο στον ώμο, και άλλοι χωρίς να έχουν προλάβει να πάρουν μαζί ούτε την ταυτότητά τους, διέφυγαν με βάρκες και πεζή μέσα σε λασπωμένα νερά που έφθαναν πολύ πάνω από το γόνατο, ενώ την ίδια ώρα διασώστες απεγκλώβιζαν κατοίκους από στέγες και ηλικιωμένοι μεταφέρονταν με φορεία προς ασφαλείς τοποθεσίες.
Πέντε άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους, 600 τετραγωνικά χιλιόμετρα στη Χερσώνα έχουν πλημμυρίσει, δεκάδες χιλιάδες είναι οι άστεγοι. Σε περιοχές που βρίσκονται πιο κοντά στο φράγμα, και όπου τα νερά ελαφρά υποχωρούν, κάτοικοι επιστρέφουν για να δουν τι απέμεινε από τα σπίτια και τις ζωές τους.
Ο κίνδυνος μολυσματικών νόσων ελλοχεύει από τις μαζικές πλημμύρες· τοξικές ουσίες έχουν απελευθερωθεί μαζί με τους καφετί χειμάρρους που έχουν καλύψει την πληγείσα ζώνη της νότιας Ουκρανίας, ενώ «παγίδες θανάτου» μπορεί να αποτελέσουν οι νάρκες που ανασύρονται στην επιφάνεια.
Λόγω της καταστροφής που «στράγγιξε» έναν γιγάντιο ταμιευτήρα του υδροηλεκτρικού εργοστασίου που χρησιμοποιείται για ύδρευση και άρδευση, ο Ουκρανός πρόεδρος, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, έχει δηλώσει ότι εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι μπορεί να μην έχουν πρόσβαση σε πόσιμο νερό, ενώ οι υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης εργάζονται για τη μεταφορά πόσιμου νερού σε περιοχές ελεγχόμενες από το Κίεβο.
Δεκάδες χιλιάδες στρέμματα γεωργικών εκτάσεων κινδυνεύουν να πλημμυρίσουν, ενώ 500.000 στρέμματα γεωργικής γης μπορεί να μετατραπούν σε «έρημο», με σοβαρές επιπτώσεις στις ελλείψεις τροφίμων παγκοσμίως. Ουκρανοί αξιωματούχοι προειδοποιούν για σοβαρές μακροπρόθεσμες συνέπειες για τη γεωργία στις πλέον εύφορες περιοχές της χώρας.
Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι επισκέφθηκε την Πέμπτη πληγείσες ζώνες στη Χερσώνα, ενώ κάλεσε τους διεθνείς οργανισμούς να κινητοποιηθούν και να παράσχουν βοήθεια για να αντιμετωπιστούν οι συνέπειες από την κατάρρευση του φράγματος.
Περίπου οι μισές από τις πληγείσες ζώνες βρίσκονται στην ουκρανική πλευρά του Δνείπερου, και οι υπόλοιπες κατά μήκος της ελεγχόμενης από τη Ρωσία αριστερής όχθης, όπου επίσης έχει κηρυχθεί κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Έχουν απομακρυνθεί περισσότεροι από 4.000 άνθρωποι από ζώνες σε περιοχές που ελέγχονται τόσο από την Ουκρανία, όσο και από τη Ρωσία, βάσει δηλώσεων αξιωματούχων των δύο πλευρών -ένα πολύ μικρό ποσοστό από τους συνολικά 42.000 ανθρώπους που το Κίεβο έχει εκτιμήσει ότι μπορεί να κινδυνεύσουν από τις πλημμύρες.
Πληροφορίες για περιοχές στην κατεχόμενη από τη Ρωσία ανατολική όχθη ήταν δύσκολο να αντληθούν από τα διεθνή ειδησεογραφικά μέσα, ωστόσο η ρωσική κρατική τηλεόραση μετέδωσε εικόνες από πλημμυρισμένα χωριά και οι διορισμένοι από τη Ρωσία αξιωματούχοι ανέφεραν ότι περίπου 1.500 άνθρωποι είχαν απομακρυνθεί την Τετάρτη.
Ο Ζελένσκι επεσήμανε ότι οι κάτοικοι περιοχών της νότιας Ουκρανίας, που βρίσκονται υπό ρωσική κατοχή, έχουν μείνει χωρίς νερό, τρόφιμα ή ιατρική βοήθεια και δεν είναι δυνατό να εκτιμηθεί πόσοι μπορεί να πεθάνουν.
Η καταστροφή του φράγματος θα μπορούσε επίσης να αποσπάσει την προσοχή, πόρους και προσωπικό, από την εδώ και καιρό εξαγγελθείσα ουκρανική επίθεση για την ανάκτηση εδαφών. Οι πληγείσες από τις πλημμύρες κοινότητες έχουν ανάγκη από μεγάλες ποσότητες καυσίμων, νερού και οχημάτων -συστατικά στοιχεία που είναι επίσης απαραίτητα για τις στρατιωτικές επιχειρήσεις-, ενώ οι στρατιώτες της εθνικής φρουράς συνδράμουν τους πληγέντες.
Ενόσω το Κίεβο κατηγορεί τη Μόσχα ότι ανατίναξε το φράγμα «για να χρησιμοποιήσει τις πλημμύρες ως όπλο», και το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών από πλευράς του επιρρίπτει την ευθύνη στον ουκρανικό στρατό, ειδικοί επιχειρούν να «αποκωδικοποιήσουν» το αίτιο της καταστροφής του φράγματος Καχόβκα, και τρεις είναι οι επικρατούσες θεωρίες κατά τις εκτιμήσεις εμπειρογνωμόνων με τους οποίους επικοινώνησαν οι New York Times και το BBC.
Ειδικοί συντείνουν ότι μία έκρηξη το εσωτερικό του φράγματος προβάλλει ως η πιθανότερη εξήγηση για την καταστροφή, αν και επισημαίνουν πως είναι εξαιρετικά περιορισμένα τα διαθέσιμα στοιχεία και επί του παρόντος δεν μπορούν να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα.
Μία πυραυλική επίθεση δεν θα μπορούσε να έχει προκαλέσει τόσο εκτεταμένη καταστροφή, εκτιμούν. Μία δομική αστοχία από τον αντίκτυπο επιθέσεων στην περιοχή τον Αύγουστο και το Νοέμβριο του 2022, ταυτόχρονα με μία σκόπιμη κίνηση της Ρωσίας να επιτρέψει να ανέβει η στάθμη του νερού στη δεξαμενή πίσω από το φράγμα, θα μπορούσε επίσης να καταστήσει την κατάρρευση πιο πιθανή και επικίνδυνη, και αυτό θα ήταν επίσης ένα ενδεχόμενο, όχι όμως εξίσου πιθανό με μία έκρηξη στο εσωτερικό του φράγματος.
Το Κίεβο καταγγέλλει έγκλημα πολέμου, επισημαίνοντας ότι οι ρωσικές δυνάμεις -που έχουν χτυπήσει επανειλημμένα πολιτικές υποδομές μετά την εισβολή της 24ης Φεβρουαρίου 2022- είχαν υπό τον έλεγχό τους το φράγμα και μπορούσαν να πυροδοτήσουν εκρηκτικά στο εσωτερικό του. Κατά την ουκρανική κυβέρνηση, το φράγμα είχε εδώ και καιρό ναρκοθετηθεί και η Μόσχα το ανατίναξε για να εμποδίσει τις ουκρανικές δυνάμεις να περάσουν στον Δνείπερο κατά την επικείμενη επίθεση. Η ρωσική πλευρά έχει κατηγορήσει την Ουκρανία για την καταστροφή του φράγματος Κοχόβκα, αλλά δεν ανέφερε πώς θα μπορούσε να το έχει πράξει.
Διαβάστε επίσης:
Καχόβκα: Πέντε νεκροί μετά την καταστροφή στο φράγμα - Ο Ζελένσκι στην περιοχή της Χερσώνας
Ερυθρός Σταυρός: «Σοβαρός κίνδυνος» οι νάρκες από την καταστροφή του φράγματος Καχόβκα
Φράγμα Καχόβκα: Ο Ζελένσκι επέκρινε τους διεθνείς οργανισμούς για την απουσία τους
Ουκρανία: Πώς η καταστροφή του φράγματος φέρνει νέα δεδομένα στον πόλεμο
