Ανάλυση Politico: Τι να περιμένουμε από μια κυβέρνηση Λεπέν
AP Photo/Manu Fernandez
AP Photo/Manu Fernandez
Γαλλία

Ανάλυση Politico: Τι να περιμένουμε από μια κυβέρνηση Λεπέν

Στον απόηχο της συντριπτικής νίκης της Εθνική Συσπείρωσης της Μαρίν Λεπέν στις ευρωεκλογές - και στην προοπτική ότι ο υποψήφιός της στις βουλευτικές μπορεί να γίνει ο καινούργιος «ένοικος» του Ματινιόν, πολιτικοί και αναλυτές έχουν επικεντρωθεί στη «στρατηγική δεινότητα» της ηγέτιδας του κόμματος.

Όταν κληρονόμησε το κόμμα από τον πατέρα της το 2011, η Λεπέν ξεκίνησε μια διαδικασία αποδαιμονοποίησης, ή «dédiabolisation» στα γαλλικά, αναφέρει το Politico, σχολιάζοντας ότι σίγουρα υπήρχαν πολλοί δαίμονες.

Έδιωξε τους νεοναζί, φιλο-Βισύ (η φιλογερμανική στην εξουσία κατά τη γερμανική κατοχή στη Γαλλία) και αντισημιτικούς οπαδούς του κόμματος, πετώντας εκω ακόμη και τον πατέρα της όταν εκείνος συνέχισε να επιμένει ότι το Ολοκαύτωμα δεν ήταν τίποτα περισσότερο από μια «λεπτομέρεια στην ιστορία». Άλλαξε επίσης το όνομα του κόμματος από Εθνικό Μέτωπο σε κάτι λιγότερο συγκρουσιακό: την Εθνική Συσπείρωση (RN).

Τέλος, όταν η ίδια και άλλα μέλη του κόμματος συμμετείχαν στην πορεία κατά του αντισημιτισμού στο Παρίσι το περασμένο φθινόπωρο, για να ακολουθήσουν οι εκλογικές επιτυχίες αυτού του μήνα, η μακρά πορεία αποδαιμονοποίησης φάνηκε να φτάνει στο αποκορύφωμά της. 

Με απλά λόγια, έδιωξε με επιτυχία τους «δαίμονες» που συμμετείχαν στην ίδρυση του κόμματος από τον πατέρα της πριν από 50 χρόνια. Αλλά ο όρος «αποδαιμονοποίηση» είναι παραπλανητικός - όχι μόνο για το πρόσφατο παρελθόν, αλλά και για το τι μπορεί να περιμένει η Γαλλία στο εγγύς μέλλον, αν το RN γίνει η επόμενη κυβέρνηση της χώρας.

Ο όρος «αποδαιμονοποίηση» βρέθηκε στο επίκεντρο των πολιτικών σχολιαστών, αλλά και της ίδιας της Λεπέν.

Αυτοί οι δαίμονες δεν σήμαιναν τα ιδεολογικά ζητήματα που έπρεπε να αντιμετωπίσει και να διορθώσει το κόμμα. Αντιθέτως, σήμαιναν ότι το κόμμα είχε άδικα «δαιμονοποιηθεί» από τα μέσα ενημέρωσης. Και ως εκ τούτου, αυτή η διαδικασία δεν αποτελεί κάποια ιστορική στροφή στην ιδεολογία της «Εθνικής Συσπείρωσης αλλά περισσότερο μια προσπάθεια σε επίπεδο δημοσίων σχέσεων για να αλλάξει η άποψη του κοινού για το κόμμα.

«Συγκατοίκηση»

Είναι σημαντικό να υπενθυμίσουμε ότι, εάν το RN κερδίσει είτε τη σχετική είτε την απόλυτη πλειοψηφία στον β' γύρο των εκλογών στις αρχές Ιουλίου, το κόμμα θα κληθεί να σχηματίσει κυβέρνηση υπό τον «ιθύνοντα» αυτού του πρωτοφανούς γεγονότος, τον πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν.

Με τη διάλυση της Εθνοσυνέλευσης, και με τον τρόπο αυτό, χαντακώνοντας τα τρία χρόνια που απέμεναν από τη σχετική πλειοψηφία του κόμματός του, ο Μακρόν άνοιξε το δρόμο για αυτό που οι Γάλλοι αποκαλούν «συγκατοίκηση». Αυτή η κατάσταση -όταν η διακυβέρνηση του έθνους βρίσκεται στα χέρια ενός προέδρου που εκπροσωπεί ένα κόμμα και ενός πρωθυπουργού και μιας κυβέρνησης που εκπροσωπεί ένα άλλο- έχει συμβεί τρεις φορές από την ίδρυση της Πέμπτης Δημοκρατίας (Ve Republique) το 1958.

Οι προηγούμενες περιπτώσεις συγκατοίκησης αφορούσαν πάντα τα κυρίαρχα κόμματα της Δεξιάς και της Αριστεράς. Ο σοσιαλιστής πρόεδρος Φρανσουά Μιτεράν βρέθηκε δύο φορές να μοιράζεται την εξουσία με συντηρητικούς πρωθυπουργούς - πρώτα με τον Εντουάρ Μπαλαντίρ από το 1986 έως το 1988 και στη συνέχεια με τον Ζακ Σιράκ από το 1993 έως το 1995. Στη συνέχεια, όταν ο τελευταίος εξελέγη στη συνέχεια πρόεδρος, ήταν ομοίως δέσμιος μιας κυβέρνησης της αντιπολίτευσης υπό τον σοσιαλιστή πρωθυπουργό Λιονέλ Ζοσπέν μετά από μια παράτολμη απόφαση να διαλύσει την εθνοσυνέλευση.

Δεδομένων των διαφορών στις πολιτικές και τις προσωπικότητες που εμπλέκονται, οι συγκατοικήσεις αυτές δεν ήταν ποτέ ήπιες. Τόσο ο Μιτεράν όσο και ο Σιράκ χρησιμοποίησαν τις εξουσίες και το κύρος της προεδρίας για να εκφράσουν την αντίθεσή τους στις αποφάσεις των πρωθυπουργών τους. Όμως, αν και παζάρευαν και πίεζαν ο ένας τον άλλον, οι ηγέτες της Γαλλίας εξακολουθούσαν να διατηρούν τη χώρα σε σταθερή τροχιά. Όπως παρατήρησε ο πολιτικός επιστήμονας Αλέν Γκαριγκού, «ο μεγάλος φόβος της παράλυσης δεν έγινε ποτέ πραγματικότητα».

Ωστόσο, η επόμενη συγκατοίκηση θα είναι με ένα κόμμα που δεν είναι σαν τα άλλα. Η αριστερή πολιτικός Κλεμεντίν Οτέν αποτύπωσε εύστοχα τι διακυβεύεται σε πρόσφατη τηλεοπτική συνέντευξη, λέγοντας: «Η χώρα μας μπορεί να διολισθήσει σε μια κατάσταση που δεν έχει γνωρίσει από το 1940: μια ακροδεξιά κυβέρνηση».

Η έμμεση σύγκριση με την κυβέρνηση του Βισύ - που συνεργάστηκε ενεργά με τη ναζιστική Γερμανία, ψήφισε αντισημιτικούς νόμους, κυνήγησε αντιστασιακούς και Εβραίους πρόσφυγες και συμμετείχε στην Τελική Λύση - είναι υπερβολική. Αλλά όχι εκτός πραγματικότητας. Παρά την «αποδαιμονοποίηση» της Εθνικής Συσπείρωσης εξακολουθεί να μοιράζεται μεγάλο μέρος του DNA του πρότερου, Εθνικού Μετώπου.

Αυτή η ιδεολογική κληρονομιά εμφανίζεται με διάφορους τρόπους. Για παράδειγμα, η Εθνική Συσπείρωση υπόσχεται μια διακυβέρνηση με δημοψηφίσματα - ένα αγαπημένο εργαλείο των βοναπαρτιστών και των λαϊκιστών ηγετών, συμπεριλαμβανομένου του ίδιου του ανθρώπου που επέμεινε στην ενσωμάτωσή του στο ισχύον Σύνταγμα, του Σαρλ ντε Γκωλ. Αυτά τα καθεστώτα παρουσιάζουν τα δημοψηφίσματα ως ένα όπλο της δημοκρατίας που παρακάμπτει την κυριαρχία των θεωρούμενων ελίτ, απευθυνόμενο απευθείας στο λαό. Η διαφορά μεταξύ του ντε Γκωλ και της Λεπέν, ωστόσο, είναι ότι ο πρώτος θα παραιτούνταν αν το δημοψήφισμα δεν πετύχαινε, ενώ η δεύτερη δεν έχει καμία πρόθεση να ακολουθήσει ένα τέτοιο παράδειγμα. Επιπλέον, θέλει να επισπεύσει τη χρήση τους, απαιτώντας μόλις 500.000 υπογραφές αντί των 4 εκατομμυρίων που ισχύουν σήμερα.

«Εθνική προτίμηση»

Πιο κρίσιμη, όμως, είναι η προτίμηση της Λεπέν για την «εθνική προτίμηση» («la préférence nationale»). Αυτή η καλοήθης φράση, της οποίας το νήμα φτάνει στην κακοήθη καρδιά του Λεπενισμού, δεν θα καταργήσει μόνο το συνταγματικό δικαίωμα στο άσυλο, αλλά και το συνταγματικό δικαίωμα στην ιθαγένεια για όσους γεννήθηκαν σε γαλλικό έδαφος από παράτυπους μετανάστες. Αυτά και άλλα μέτρα -συμπεριλαμβανομένης της άρνησης ιατρικής περίθαλψης στους παράτυπους μετανάστες- θα καταστήσουν τη ζωή εκατομμυρίων ανδρών, γυναικών και παιδιών στη Γαλλία ακόμη πιο ευάλωτη και δύσκολη.

Δεδομένου του πόσο κοντά είναι οι Ολυμπιακοί Αγώνες και της νευρικότητας των χρηματοπιστωτικών αγορών στη Γαλλία, μια κυβέρνηση της Λεπέν δεν θα βιαζόταν να επιδιώξει αυτούς τους στόχους. Αλλά, παραφράζοντας έναν από τους πιο επιτυχημένους δικτάτορες, τον Αύγουστο Καίσαρα, η Λεπέν θα «βιαζόταν αργά». Όπως ο Αύγουστος, η Λεπέν θα άφηνε ανέγγιχτη την πρόσοψη της δημοκρατίας, αλλά σε αντίθεση με τον Ρωμαίο αυτοκράτορα, η διακυβέρνησή της θα ήταν «λιγότερο διαφωτισμένη», καταλήγει το Politico.