Πούτιν και Ερντογάν στο επίκεντρο της σύγκρουσης Λουκασένκο - Ευρώπης

Πούτιν και Ερντογάν στο επίκεντρο της σύγκρουσης Λουκασένκο - Ευρώπης

Το παραλήρημα του Λευκορώσου δικτάτορα για τη διακοπή της ροής φυσικού αερίου προς την Ευρώπη, έπειτα από τη μεταφορά μεταναστών στα σύνορα με τη Λιθουανία και την Πολωνία δείχνει την τεταμένη κατάσταση στα ανατολικά της Ένωσης. Την ίδια στιγμή, οι απειλές του Ερντογάν προς την Ελλάδα δείχνει πως το προσφυγικό θα παραμείνει βασικό ζήτημα για την Ευρώπη.

Η μεγάλη αντίδραση που αντιμετώπισε το καθεστώς του Λουκασένκο στην εργαλειοποίηση μεταναστών ως αντίποινα για τις ευρωπαϊκές κυρώσεις φαίνεται να έχει φέρει σε δύσκολη θέση το Μινσκ. Η απειλή πως η Λευκορωσία θα διακόψει τη ροή φυσικού αερίου από τη Ρωσία προς την Πολωνία είναι μάλλον ένα πυροτέχνημα. Η επικεφαλής της αντιπολίτευσης άλλωστε, Σβετλάνα Τιχανόφσκαγια, που γνωρίζει πολύ καλά τον Λουκασένκο, τόνισε πως δεν παίρνει καν στα σοβαρά αυτή την απειλή του. Η Μόσχα δεν πρόκειται φυσικά να αφήσει μία προστατευόμενη της να υπαγορεύσει την ενεργειακή πολιτική της απέναντι στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ενδεχομένως ο Λουκασένκο να θεωρεί πως απλά και μόνο η αναφορά μπορεί να ταράξει την ασταθή ισορροπία της ενεργειακής αγοράς, εν μέσω ελλείψεων στην ευρωπαϊκή αγορά.

Το πρώτο άμεσο αποτέλεσμα ωστόσο θα είναι η ενίσχυση των ευρωπαϊκών κυρώσεων απέναντι στο λευκορωσικό καθεστώς, πιθανότατα με στόχο το αεροδρόμιο του Μινσκ και τις εταιρίες που δραστηριοποιούνται εκεί, ακόμα κι αν δεν εμπλέκονται άμεσα στα περιστατικά με τη μεταφορά μεταναστών. Η Μόσχα δε φαίνεται διατεθειμένη να κάνει κάτι παραπάνω από το υπενθυμίζει τις ευθύνες της Πολωνίας και της Λιθουανίας κι εμμέσως και των Ευρωπαίων για την κατάσταση που έχει δημιουργηθεί. Άλλωστε, η περαιτέρω απομάκρυνση της Λευκορωσίας από την Ευρώπη αναγκάζει τον Λουκασένκο να εξαρτάται ακόμα περισσότερο από τη Μόσχα και να αναγκάζεται να υπακούει στα κελεύσματα της.

Η Ρωσία είχε άλλωστε βρεθεί στο στόχαστρο της Πολωνίας που την κατηγορούσε ως ιθύνοντα νου των επιχειρήσεων του Λουκασένκο. Είναι γνωστή η καχυποψία που αντιμετωπίζει η Βαρσοβία οτιδήποτε έχει να κάνει με τη Ρωσία, από τον καιρό του Ψυχρού Πολέμου και της Σοβιετικής Ένωσης. Η Μόσχα αρνείται τις κατηγορίες και προς το παρών και δεδομένων των διαφορών τους με την ακραία κυβέρνηση της Πολωνίας, οι ευρωπαϊκές χώρες δε φαίνεται διατεθειμένες να εμπλέξουν τη Ρωσία στο ζήτημα.

Η Τουρκία από την άλλη είναι μία διαφορετική περίπτωση. Οι καταγγελίες των πολωνικών αρχών πως η κρατική αεροπορική εταιρεία των Τουρκικών Αερογραμμών ήταν υπεύθυνη για τη μεταφορά μεταναστών προς το Μινσκ απειλεί, εκτός των άλλων, τις σχέσεις με τη Βαρσοβία. Ας μην αμελούμε πως η Πολωνία ήταν η πρώτη ευρωπαϊκή χώρα, μέλος του ΝΑΤΟ που προμηθεύτηκε τουρκικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη. Ο Πολωνός πρωθυπουργός κατηγόρησε ανοικτά την Άγκυρα πως δε σέβεται τη βοήθεια που της παρείχε το καλοκαίρι κατά τη διάρκεια των πυρκαγιών, καθώς συγχρονίζεται με τη Λευκορωσία και τη Ρωσία στο μεταναστευτικό ζήτημα.

Στην ανάρτηση του Έλληνα πρωθυπουργού, την Εθνική Ημέρα Ανεξαρτησίας της Πολωνίας, όπου ανέφερε πως αντιμετωπίζει έναν εχθρικό γείτονα που εργαλειοποιεί τη μετανάστευση για πολιτικούς σκοπούς, ο Ταγίπ Ερντογάν φαίνεται να αναγνώρισε τον εαυτό του. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ζήτησε να σταματήσει η εντελώς απαράδεκτη κατάσταση σε όλη την Ευρώπη. Η απειλητική δήλωση από τα χείλη του Τούρκου ηγέτη, περί ανοίγματος των πυλών για τους μετανάστες, θύμισε στην Ευρώπη πως το ζήτημα με την Τουρκία δεν έχει τελειώσει.

Η δήλωση Ερντογάν πως η Τουρκία φιλοξενεί άνω των 5 εκατομμυρίων μεταναστών έχει άλλωστε διπλή ανάγνωση. Η Άγκυρα θέλει να αναγνωριστεί εμπράκτως ο ρόλος της στο μεταναστευτικό ζήτημα που επηρεάζει άμεσα την Ευρώπη, εν μέσω πλήρους εξέλιξης της ανθρωπιστικής κρίσης στο Αφγανιστάν. Από την άλλη πλευρά, οι απειλές προς την Ελλάδα αποδεικνύουν πως δεν το ερντογανικό καθεστώς δεν έχει απεμπολήσει την καταδικαστέα πρακτική της εργαλειοποίησης των μεταναστών.