Τεταμένο είναι το κλίμα μεταξύ των σχέσεων Σερβίας - Κοσόβου, σε μια αντιπαλότητα που επανέρχεται έντονα στο προσκήνιο σχετικά με την ανεξαρτησία της αποσχισθείσας επαρχίας του Κοσόβου, παρά τις εκκλήσεις του ΝΑΤΟ για κατευνασμό των εντάσεων στην περιοχή.
Οι Σέρβοι έστησαν δύο νέα οδοφράγματα, αποτελούμενα από φορτηγά φορτωμένα με άμμο και μπάζα, στο βόρειο τμήμα της πόλης Μιτρόβιτσα, κάθετα σε οδικές αρτηρίες που οδηγούν από το νότιο τμήμα της πόλης στο βόρειο, όπου ο σερβικός πληθυσμός αποτελεί πλειονότητα.
Οι Σέρβοι προέβησαν στην κίνηση αυτή εξαιτίας των προειδοποιήσεων που έφταναν από την Πρίστινα ότι επίκειται αστυνομική επιχείρηση για την απομάκρυνση των οδοφραγμάτων που έστησαν πριν από 18 ημέρες στο βόρειο Κόσοβο.
Ο πρωθυπουργός του Κοσόβου Άλμπιν Κούρτι σε δήλωσή του την περασμένη Κυριακή είχε χαρακτηρίσει «πολεμικά» τα οδοφράγματα των Σέρβων. «Πρόκειται για οδοφράγματα ανθρώπων με σκούρες στολές, ανθρώπων που είναι κοντοκουρεμένοι, με γένια, οδοφράγματα Βάγκνερ. Έχουν όπλα και στήνουν οδοφράγματα όχι για να εμποδίσουν τη διέλευση των οχημάτων αλλά για να αμυνθούν να πυροβολήσουν στα οχήματα που πλησιάζουν. Αυτά λοιπόν είναι πολεμικά οδοφράγματα» δήλωσε στη βοσνιακή ειδησεογραφική ιστοσελίδα istraga.ba ο Άλμπιν Κούρτι.
Ο πρωθυπουργός του Κοσόβου κατά τη συνάντηση που είχε χθες με τον διοικητή της διεθνούς στρατιωτικής δύναμης στο Κόσοβο (KFOR) στρατηγό Αντζέλο Μικέλε ζήτησε την απομάκρυνση των οδοφραγμάτων και δήλωσε ότι αν δεν το πράξει η KFOR θα αναλάβει δράση η αστυνομία.
Το Βελιγράδι αντέδρασε άμεσα στις προειδοποιήσεις αυτές και ο πρόεδρος της Δημοκρατίας Αλεξάνταρ Βούτσιτς έθεσε σε κατάσταση υψίστης ετοιμότητας τον στρατό και την αστυνομία. «Μετά τον εξοπλισμό των Αλβανών και την αύξηση της μαχητικής τους ετοιμότητας θα λάβω όλα τα μέτρα για να προστατεύσω τον λαό μας και να διαφυλάξω τη Σερβία» διεμήνυσε, αργά το βράδυ της Δευτέρας, με ανάρτησή του στο Instagram ο Αλεξάνταρ Βούτσιτς.
Ακολούθησε δήλωση του υπουργού Άμυνας Μίλος Βούτσεβιτς ο οποίος ανέφερε ότι με εντολή του προέδρου της Δημοκρατίας διέταξε τον σερβικό στρατό να βρίσκεται «στον υψηλότερο βαθμό μάχιμης ετοιμότητας, δηλαδή στο επίπεδο της χρήσης ένοπλης ισχύος». Ο ίδιος διευκρίνισε ότι ο αρχηγός του κράτους διέταξε να ενισχυθεί κατά 1.500 στρατιώτες η σερβική στρατιωτική παρουσία, στους 5.000.
Ο υπουργός Εσωτερικών της Σερβίας Μπράτισλαβ Γκάσιτς επίσης ανέφερε ότι αυξήθηκε και η ετοιμότητα των αστυνομικών δυνάμεων. «Με εντολή του προέδρου της Δημοκρατίας και ανώτατου διοικητή των ενόπλων δυνάμεων διέταξα την αύξηση σε κατάσταση μάχης της ετοιμότητας της αστυνομίας και των ειδικών δυνάμεων. Οι αστυνομικές δυνάμεις τίθενται άμεσα υπό την διοίκηση του Γενικού Επιτελείου Ενόπλων Δυνάμεων όπως προβλέπεται από το επιχειρησιακό σχέδιο» αναφέρει στο μήνυμά του ο Μπράτισλαβ Γκάσιτς.
Σημειώνεται ότι τα σερβικά στρατεύματα βρίσκονται ήδη σε επιφυλακή στα σύνορα με το Κοσσυφοπέδιο. Αξιωματούχοι ισχυρίζονται ότι υπήρξε παρενόχληση Σέρβων του Κοσσυφοπεδίου από Αλβανούς που αποτελούν την πλειονότητα της αποσχισθείσας επαρχίας, η οποία κήρυξε την ανεξαρτησία της το 2008.
Εκατοντάδες από τους 120.000 Σέρβους του Κοσόβου έχουν υψώσει από τις 10 Δεκεμβρίου στο βόρειο Κόσοβο οδοφράγματα για να διαμαρτυρηθούν για τη σύλληψη ενός Σέρβου πρώην αστυνομικού, παραλύοντας την κυκλοφορία προς δύο μεθοριακά σημεία διέλευσης με τη Σερβία.
Πληροφορίες για πυροβολισμούς
Λίγο πριν από την αναχώρηση του στρατηγού Μοϊσίλοβιτς για τη μεθοριακή ζώνη, σερβικά μέσα ενημέρωσης δημοσιοποίησαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ένα βίντεο στο οποίο ακούγονται πυροβολισμοί και υποστήριξαν πως πρόκειται για «μάχες» που σημειώθηκαν νωρίς το βράδυ, όταν οι κοσοβαρικές δυνάμεις προσπάθησαν να διαλύσουν ένα οδόφραγμα.
Η πληροφορία διαψεύσθηκε αμέσως από την αστυνομία του Κοσόβου, η οποία υποστηρίζει στη σελίδα της στο Facebook πως τα στελέχη της δεν συμμετείχαν σε καμιά ανταλλαγή πυρών.
Τα μέσα ενημέρωσης στην Πρίστινα υποστήριξαν αντίθετα πως στη ζώνη των πυρών βρισκόταν μια περίπολος της Δύναμης του ΝΑΤΟ για τη διατήρηση της ειρήνης στο Κόσοβο (KFOR).
Νωρίτερα τη Δευτέρα, οι ειρηνευτικές δυνάμεις υπό την ηγεσία του ΝΑΤΟ δήλωσαν ότι ερευνούν ένα περιστατικό με πυροβολισμούς στα βόρεια του Κοσσυφοπεδίου, ζητώντας ψυχραιμία καθώς οι ανώτατοι στρατιωτικοί αξιωματούχοι της Σερβίας επιθεώρησαν τα στρατεύματά τους στα σύνορα σε ένδειξη πολεμικής ετοιμότητας.
Ο Κοσοβάρος υπουργός Εσωτερικών Τζελάι Σβέτσια υποστήριξε πως η περίπολος της KFOR δέχθηκε επίθεση.
Από την πλευρά της, η KFOR ανακοίνωσε πως διεξάγει έρευνα για πυρά «στις 25 Δεκεμβρίου κοντά σε μια περίπολο της αποστολής του ΝΑΤΟ στο Κόσοβο». «Δεν υπήρξαν τραυματίες ούτε υλικές ζημιές», ανέφερε η KFOR στην ανακοίνωση.
Στα σύνορα η στρατιωτική ηγεσία της Σερβίας
Ο υπουργός Άμυνας της Σερβίας και ο αρχηγός του επιτελείου του στρατού ταξίδεψαν στα σύνορα με το Κοσσυφοπέδιο, επαινώντας τη μαχητική ετοιμότητα των σερβικών στρατευμάτων και τη δύναμη πυρός τους, συμπεριλαμβανομένων οβίδων και άλλου στρατιωτικού υλικού.
Η Σερβία, η οποία έχει εξοπλιστεί μέσω ρωσικών δωρεών και στρατιωτικών αγορών, απειλεί εδώ και καιρό την επαρχία του Κοσόβου.
«Στα πρόθυρα ένοπλης σύγκρουσης»
Το Κοσσυφοπέδιο παραμένει ένα πιθανό σημείο ανάφλεξης στα Βαλκάνια χρόνια μετά τον πόλεμο του 1998-99 που έληξε με την επέμβαση του ΝΑΤΟ. Η Σερβία δεν αναγνωρίζει τη διακήρυξη της ανεξαρτησίας του 2008 της πρώην επαρχίας της, ενώ οι προσπάθειες της Δύσης να μεσολαβήσουν για λύση, έχουν πέσει στο κενό μέχρι στιγμής.
Οι φόβοι για βία έχουν αυξηθεί από την έναρξη του πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι περισσότερες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν αναγνωρίσει την ανεξαρτησία του Κοσσυφοπεδίου, ενώ η Σερβία έχει στηριχθεί στη Ρωσία και την Κίνα στην προσπάθειά της να διατηρήσει τη διεκδίκηση της επαρχίας.
Στις αρχές Νοεμβρίου, εκατοντάδες Σέρβοι αστυνομικοί που είναι ενσωματωμένοι στην αστυνομία του Κοσόβου, καθώς και δικαστές, εισαγγελείς και άλλοι δημόσιοι λειτουργοί, εγκατέλειψαν μαζικά τις θέσεις τους για να διαμαρτυρηθούν εναντίον της απόφασης -η οποία έχει πλέον ανασταλεί- της κυβέρνησης της Πρίστινας να απαγορεύσει στους Σέρβους που ζουν στο Κόσοβο να χρησιμοποιούν πινακίδες κυκλοφορίας που εκδίδονται από τη Σερβία.
Η κατάσταση στο Κόσοβο βρίσκεται «στα πρόθυρα της ένοπλης σύγκρουσης», είχε δηλώσει την περασμένη εβδομάδα η πρωθυπουργός της Σερβίας Άνα Μπρνάμπιτς.
Πληροφορίες από AP, ΑΠΕ-ΜΠΕ
