Λίγες ώρες απέμεινα για τις δημοτικές εκλογές που θα διεξαχθούν στην Τουρκία σε 81 επαρχίες, με το κόμμα του προέδρου Ταγίπ Ερντογάν (AKP) να στοχεύει να ανακτήσει πόλεις που έχασε το 2019, συμπεριλαμβανομένης της μεγαλύτερης πόλης της χώρας, της Κωνσταντινούπολης, αλλά και της πρωτεύουσας, Άγκυρας.
Την Κυριακή τα εκλογικά τμήματα θα είναι ανοιχτά από τις 7 το πρωί έως τις 4 το απόγευμα. στις ανατολικές επαρχίες και από τις 8 π.μ. έως τις 5 μ.μ. στην υπόλοιπη χώρα. Τα αρχικά αποτελέσματα αναμένονται στις 10 μ.μ. την Κυριακή.
Οι αναλυτές βλέπουν την ψηφοφορία ως «παλμογράφο» της υποστήριξης προς τον Ερντογάν και της αντοχής της αντιπολίτευσης, ειδικά εκείνης του δημάρχου Εκρεμ Ιμάμογλου της Κωνσταντινούπολης. Η μάχη αναμένεται σκληρή στην πόλη που διαμένουν περισσότεροι από 16 εκατομμύρια άνθρωποι και αποτελεί περισσότερο από το ένα τέταρτο του ΑΕΠ της χώρας.
Το διακύβευμα
Υπενθυμίζεται πως στις τελευταίες δημοτικές εκλογές το 2019, το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP) της αξιωματικής αντιπολίτευσης σόκαρε τον Ερντογάν όταν επικράτησε στην Κωνσταντινούπολη και την Άγκυρα και τερμάτισε πάνω από δύο δεκαετίες διακυβέρνησης του AKP και τους ισλαμιστές προκατόχους του.
Ο Ερντογάν, ο οποίος κυβέρνησε την Τουρκία για περισσότερες από δύο δεκαετίες και έκανε σκληρή εκστρατεία υπέρ του AKP τις τελευταίες εβδομάδες, ξεκίνησε την πολιτική του καριέρα ως δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης το 1994.
Σχεδόν 11 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν δικαίωμα ψήφου στην πόλη, αναφέρει το Ανώτατο Εκλογικό Συμβούλιο. Η συμμετοχή τόσο στις γενικές όσο και στις τοπικές εκλογές είναι πολύ υψηλή στην Τουρκία, κοντά στο 90%.
Ο κύριος αντίπαλος του νυν δημάρχου CHP Εκρέμ Ιμάμογλου, είναι ο Μουράτ Κουρούμ του AKP, πρώην υπουργός της κυβέρνησης. Οι δημοσκοπήσεις δίνουν ένα ελαφρύ προβάδισμα στον πρώτο.
Υπενθυμίζεται πως τον περασμένο Μάιο, ο Ερντογάν επανεξελέγη πρόεδρος και η συμμαχία του κέρδισε την πλειοψηφία στο κοινοβούλιο στιςεκλογές - ένα αποτέλεσμα που διέλυσε και αποθάρρυνε τη συμμαχία του CHP και άλλων κομμάτων της αντιπολίτευσης.
Τα βλέμματα στην Κωνσταντινούπολη
Ο προϋπολογισμός του μητροπολιτικού δήμου της Κωνσταντινούπολης ξεπερνά τις υπόλοιπες 80 πόλεις της χώρας στα 516 δισεκατομμύρια τουρκικές λίρες (16,05 δισεκατομμύρια δολάρια) το 2024, συμπεριλαμβανομένων των προαστίων του. Ο προϋπολογισμός της δεύτερης πόλης, της Άγκυρας, είναι 92 δισ.
Ο έλεγχος των μεγάλων πόλεων και των προϋπολογισμών τους μπορεί να δώσει στα κόμματα λόγο για τη χρηματοδότηση, τις συμβάσεις και τη δημιουργία θέσεων εργασίας, ενισχύοντας τη δημοτικότητά τους στην εθνική σκηνή.
Η Κωνσταντινούπολη έχει ιδιαίτερη σημασία για τον Ερντογάν καθώς αναδείχθηκε στην πολιτική σκηνή κατά τη διάρκεια της θητείας του ως δήμαρχος μεταξύ 1994 και 1998.
Από την άλλη, ο Ιμάμογλου έχει αναδειχθεί ως η κύρια εναλλακτική της αντιπολίτευσης έναντι του Ερντογάν. Εάν κερδίσει μια δεύτερη δημαρχιακή θητεία, πολύ πιθανόν να είναι υποψήφιος και στις επόμενες προεδρικές εκλογές, σύμφωνα με τους αναλυτές, ενώ μια ήττα θα μπορούσε να ανακόψει την καριέρα του και να δημιουργήσει στην αντιπολίτευση περαιτέρω σύγχυση.
Για τον Ερντογάν, η ανάκτηση της Κωνσταντινούπολης και της Άγκυρας θα ενίσχυε την επιδίωξή του για ένα νέο σύνταγμα που θα μπορούσε ενδεχομένως να παρατείνει τη διακυβέρνησή του πέρα από το 2028, που σηματοδοτεί το τέλος της τρέχουσας θητείας του, λένε οι αναλυτές.
Σύμφωνα με το ισχύον σύνταγμα, η προεδρία περιορίζεται σε δύο θητείες. Ο Ερντογάν εξασφάλισε μια τρίτη θητεία πέρυσι χάρη σε ένα νομικό κενό που προέκυψε από τη μετάβαση σε ένα προεδρικό σύστημα το 2018.
«Η εκλογική δοκιμασία είναι επίσης σημαντική για την επιδίωξη του Ερντογάν για ένα νέο σύνταγμα (ή συνταγματικές τροποποιήσεις) για να παρακάμψει τα όρια της προεδρικής θητείας και να αφαιρέσει τα υπόλοιπα στοιχεία της δικαστικής ανεξαρτησίας», δήλωσε ο Wolfango Piccoli, συμπρόεδρος του Teneo.
Τα στοιχήματα για Ερντογάν και αντιπολίτευση
Σύμφωνα με τελευταία δημοσκόπηση της εταιρείας Sonar, η οποία έχει να επιδείξει στο ενεργητικό της την επιτυχή πρόβλεψη του αποτελέσματος των εκλογών του 2023, ο Ιμάμογλου πάει την Κυριακή στις κάλπες με ένα αρκετά ασφαλές προβάδισμα.
Συγκεντρώνει 47,3% έναντι 40,4% για τον Μουράτ Κουρούμ, ο οποίος είχε διατελέσει πρώην υπουργός Περιβάλλοντος του Ερντογάν χωρίς ωστόσο να είναι ένα ιδιαίτερα προβεβλημένο πολιτικό πρόσωπο.
Εξάλλου, δημοσκόπηση, πριν από λίγες ημέρες, της εταιρείας Metropoll προέβλεπε και αυτή άνετο προβάδισμα για τον Ιμάμογλου με διαφορά 10 μονάδων.
Ο πρόεδρος της εταιρείας, Οζέρ Σεντάρ, σχολίαζε πως «την πρώτη μας έρευνα την είχαμε ξεκινήσει τον περασμένο Δεκέμβριο όπου είχαν γίνει γνωστές οι δυο υποψηφιότητες, του Εκρέμ Ιμάμογλου και του Μουράτ Κουρούμ. Τότε είχαμε βρει διαφορά 15 μονάδων υπέρ του Ιμάμογλου. Τον Ιανουάριο η διαφορά των δυο υποψηφίων δημάρχων μειώθηκε στις 4 μονάδες. Στην έρευνα που ξεκινήσαμε από την 1η Μαρτίου διαπιστώσαμε όμως πως η διαφορά υπέρ του Ιμάμογλου μεγαλώνει και πάλι και από τις 3-4 μονάδες αυξήθηκε στις 9 μονάδες και με την αναγωγή φτάνουμε στις 10 μονάδες διαφορά».
«Η ήττα δε θα βλάψει την εικόνα του αρχηγού»
Μάλιστα, διεθνή μέσα σχολίαζαν ότι μια ενδεχόμενη ήττα του Κουρούμ δε θα αμαύρωνε την εικόνα του αρχηγού του κράτους, ο οποίος ξεκίνησε την πορεία του μέχρι την απόλυτη κυριαρχία στο πολιτικό σκηνικό της Τουρκίας από τον Δήμο της Κωνσταντινούπολης τη δεκαετία του 1990 (1994-1998).
Εκτός της Κωνσταντινούπολης, και η Άγκυρα αναμένεται να παραμείνουν στα χέρια του σοσιαλδημοκρατικού Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP), του κύριου σχηματισμού της αντιπολίτευσης που είχε κερδίσει τις δύο πόλεις πριν από πέντε χρόνια.
Η Σμύρνη, τρίτη πόλη της χώρας και προπύργιο του CHP, φαίνεται να παραμένει εκτός της εμβέλειας του κόμματος του Ερτνογάν, AKP.
Το κυβερνών κόμμα μπορεί να οπισθοχωρήσει σε μεγάλες πόλεις της Ανατολίας προς όφελος ενός υπερσυντηρητικού σχηματισμού (Γενιντέν Ρεφάχ), προβλέπουν αναλυτές, οι οποίοι επισήμαναν μικρότερη προσέλευση στις συγκεντρώσεις που πραγματοποιήθηκαν παρουσία του αρχηγού του κράτους - πιθανόν εξαιτίας της νηστείας του Ραμαζανιού.
Αναλυτές πάντως σχολιάζουν πως μια ενδεχόμενη επικράτηση του Ιμάμογλου στην Κωνσταντινούπολη, η οποία αντιπροσωπεύει το 18% του πληθυσμού της Τουρκίας και το ένα τρίτο της οικονομίας της, θα μπορούσε να του προσφέρει ένα σκαλοπάτι για την εξουσία.
«Τελευταίες εκλογές» για τον Ερντογάν;
Στην εξουσία από το 2003, πρώτα ως πρωθυπουργός και μετά ως πρόεδρος από το 2014, ο Ερντογάν ανακοίνωσε στις αρχές Μαρτίου ότι αυτές οι δημοτικές θα είναι οι «τελευταίες εκλογές» που οργανώνονται υπό την εξουσία του, καθώς το σημερινό σύνταγμα δεν του επιτρέπει να διεκδικήσει νέα θητεία, εκτός αν γίνουν πρόωρες εκλογές.
Παρατηρητές διατυπώνουν εικασίες σχετικά μ' αυτές τις δηλώσεις του προέδρου, ο οποίος γιόρτασε τα 70 χρόνια του στα τέλη Φεβρουαρίου: ειλικρινής αποχαιρετισμός ή ελιγμός με στόχο να πεισθούν οι Τούρκοι να δώσουν για τελευταία φορά λευκή επιταγή στο κόμμα του;
