Ο νέος Δήμαρχος Αθηναίων, Χάρης Δούκας, υποσχέθηκε 25.000 νέα δέντρα στην Αθήνα μέσα στην επόμενη πενταετία. Λογικός στόχος, για καλό είναι και ποιος δεν θα τα ήθελε. Όλοι άλλωστε, αν θυμάμαι καλά, ανάμεσα στα άλλα, έχουν κάτι εξαγγείλει για τη φύτευση δέντρων. Και γιατί λοιπόν δεν έχουμε ήδη δέντρα παντού;
Ας το πάρουμε από την αρχή. Δέντρα έχουμε σε όλα τα πάρκα, άλση και στις πιο πολλές πλατείες. Δέντρα έχουμε σε πολλές λεωφόρους και στους λίγους δρόμους που έχουν μεγάλα πεζοδρόμια. Δέντρα έχουμε στις πρασιές όπου υπάρχουν στα οικόπεδα, αλλά και σε αρκετούς στενούς δρόμους με μικρά πεζοδρόμια, όπου όμως αυτά εμποδίζουν τους πεζούς.
Όλα αυτά τα δέντρα δεν είναι αρκετά, σε μια πόλη με συνεχή και πυκνή δόμηση, σε στενούς δρόμους και ειδικά εκεί που έχουμε ολόκληρες, μεγάλες γειτονιές, χωρίς πλατείες, πάρκα και άλση. Αφού όμως όπου μπορούσαμε βάλαμε δέντρα, αυτά τα καινούργια, τα απαραίτητα στις ασφυκτικά πυκνοδομημένες γειτονιές, πού θα τα βάλουμε;
Και εδώ αρχίζουν τα «αλλά». Τα θέλουμε, αλλά δεν έχουμε άλλες πλατείες. Τα θέλουμε, αλλά δεν έχουμε πεζοδρόμια. Τα θέλουμε, αλλά αν μεγαλώσουμε τα πεζοδρόμια για να βάλουμε δέντρα, που θα παρκάρουμε;
Όλοι ξεκινάνε με τις καλύτερες προθέσεις. Και όλοι πέφτουν στον τοίχο του τελευταίου κρίσιμου ερωτήματος, το οποίο βραχυκυκλώνει το σύμπαν. «Που θα παρκάρουμε».
Τα πεζοδρόμια λοιπόν στις πυκνοδομημένες γειτονιές δεν αναμένεται να τα μεγαλώσουμε σύντομα, τουλάχιστον όσα χρειάζονται για να κάνουν τη διαφορά. Καινούργια δέντρα στα πεζοδρόμια που έχουμε, και που θα τα μείνουν τα ίδια για μια γενιά τουλάχιστον ακόμα, δεν χωράνε. Οπότε, ποιοι χώροι απομένουν για να βάλουμε τα δέντρα;
Ας το σκεφτούμε λιγάκι: Τα παρκαρισμένα αυτοκίνητα είναι παντού. Καταλαμβάνουν ότι περισσεύει από την κυκλοφορία. Είναι το μεγάλο πρόβλημα στην κατανομή του χώρου της πόλης. Αφού λοιπόν εκεί είναι το πρόβλημα, ας βρούμε εκεί και τη λύση. Σε αυτές τις ατέλειωτες λωρίδες στις άκρες των δρόμων που αφήνουμε τα αυτοκίνητά μας για ώρες, μερικοί και για μέρες.
Ο πιο κατάλληλος χώρος και άμεσα διαθέσιμος είναι δίπλα μας, τόσο κοντά που δεν τον βλέπουμε. Είναι δίπλα στα πεζοδρόμια, έξω από αυτά. Είναι στην άκρη του δρόμου. Είναι ανάμεσα στα παρκαρισμένα αυτοκίνητα.
Μια θέση παρκαρίσματος ενός επιβατικού αυτοκινήτου, αυτού που χαϊδευτικά λέμε ΙΧ, έχει σύμφωνα με τους κανονισμούς μήκος 5 μ. Χοντρικά, σε 100 μ. στη μία πλευρά του δρόμου χωράνε 20 ΙΧ, αν δεν μετρήσουμε τις θέσεις που χάνονται από κάδους και γκαράζ. Αν ανάμεσα από αυτές κλέψουμε 1,5 μ. ανά δύο θέσεις, θα χάσουμε τρεις θέσεις. Τρεις θέσεις στις 20, για 10 δέντρα. Ή αλλιώς, για να ακούγεται πιο ελκυστικό, μπορούμε να έχουμε ένα δέντρο για κάθε δύο παρκαρισμένα αυτοκίνητα.
Οι κάδοι των απορριμμάτων θα τοποθετούνται ανάμεσα σε δέντρα. Ένα ζευγάρι κάδων μετά από ένα δέντρο με ένα επί πλέον δέντρο από την άλλη πλευρά θα πιάνει μία θέση ΙΧ. Το ίδιο θα γίνεται και με τις εισόδους των γκαράζ.
Εύκολα, γρήγορα, φτηνά και απλά. Με το άνοιγμα και την επίχωση ενός λάκκου 1,5 x 1,5 μ., την κατασκευή ενός κρασπέδου γύρω του και τη φύτευση ενός από τα 25.000 δέντρα στον κάθε λάκκο. Και με τις ελάχιστες απώλειες σε θέσεις στάθμευσης.
Εκτός από τα δέντρα, θα έχουμε και οφέλη για την κυκλοφορία. Το παρκάρισμα θα μπει σε μια σειρά, οι θέσεις θα είναι οριοθετημένες, η κατάληψη στα πεζοδρόμια και τις γωνίες θα δυσκολέψει. Και οι δρόμοι θα είναι έτοιμοι να δεχτούν τις επόμενες βελτιώσεις, που θα χρειαστούν περισσότερους πόρους, δουλειά και χρόνο: Τη διαπλάτυνση των πεζοδρομίων σε όλες τις διασταυρώσεις, με χώρο αναμονής για τους πεζούς, ράμπες για αμαξίδια και καροτσάκια, καλύτερη ορατότητα.
Και η γραφειοκρατία; Τίποτα παραπάνω από μία έγκριση κυκλοφοριακής ρύθμισης, η οποία πιθανότατα θα μπορούσε να έχει γενικό χαρακτήρα αν ορίζονται με σαφήνεια οι προϋποθέσεις και οι περιορισμοί ως προς την τοποθέτηση των δέντρων στο δρόμο.
Ταυτόχρονα με αυτά τα οφέλη, τα δέντρα στο οδόστρωμα μπορούν να χρησιμεύσουν και για την αντιμετώπιση ενός ακόμα σοβαρού προβλήματος, της απορροής του νερού στις καταιγίδες, που έχει γίνει κρίσιμο στις μέρες μας.
Η απορρόφηση μέρους του νερού της βροχής από το έδαφος με διοχέτευσή του στους λάκκους των δέντρων, με την κατάλληλη υποδομή της τεχνικής των βροχόκηπων (bioswales), θα αποφορτίζει τα δίκτυα ομβρίων στις καταιγίδες και θα εμπλουτίζει τον υδροφόρο ορίζοντα.
Συμπερασματικά: Δέντρα στο οδόστρωμα, παντού, γρήγορα, εύκολα, οικονομικά. Ένα δέντρο για κάθε δύο παρκαρισμένα αυτοκίνητα. Κάντε τη διαίρεση για τη γειτονιά σας. Στο σύνολο του Δήμου Αθηναίων θα βγάλει πολύ περισσότερα από τα 25.000 που εξήγγειλε ο Δήμαρχος. Και αυτό βέβαια δεν αφορά μόνο την Αθήνα, μπορεί να γίνει υπόδειγμα καλής πρακτικής για όλους τους Δήμους με πυκνοδομημένες αστικές περιοχές.
* Ο Γιάννης Ν. Νικολαΐδης είναι Συγκοινωνιολόγος Μηχανικός
