Υλοποιήθηκαν τα πρώτα βήματα του «οδικού χάρτη» που συμφώνησαν την Πέμπτη (19/09) ο Έλληνας Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, και ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, με σκοπό να ξεμπλοκάρει η υλοποίηση της διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου.
Συγκεκριμένα, πριν από λίγο δημοσιεύθηκε η απόφαση της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας Κύπρου (ΡΑΕΚ), η οποία τροποποιεί δύο παραμέτρους του ρυθμιστικού πλαισίου για το έργο.
Με τη νέα απόφαση «κλειδώνουν» στα 125 εκατ. ευρώ έσοδα που θα ανακτηθούν στην Κύπρο από τις αρχές του επόμενου έτους, για να καλύψουν τις δαπάνες κατά την κατασκευαστική περίοδο του έργου, δηλαδή μέχρι το τέλος του 2029. Επίσης, η ΡΑΕΚ επεκτείνει το συνολικό μεσοσταθμικό κόστος κεφαλαίου (WACC) για το έργο στο 8,3% για 17 χρόνια (από 12 έτη που προβλεπόταν αρχικά).
Όσον αφορά το πρώτο σκέλος, με την απόφαση της ΡΑΕΚ τίθεται «ως επιτρεπόμενο έσοδο προς ανάκτηση για την περίοδο 1 Ιανουαρίου 2025 έως την 31 Δεκεμβρίου του 2029 το ποσό των είκοσι πέντε εκατομμυρίων ευρώ (25.000.000 ευρώ) ανά έτος, με συνολικό ανώτατο όριο επιτρεπόμενου εσόδου προς ανάκτηση για τα εν λόγω πέντε έτη τα εκατόν είκοσι πέντε εκατομμύρια ευρώ (125.000.000 ευρώ).
Το οποιοδήποτε υπόλοιπο ποσό προκύψει στη βάση του υπολογισμού του πραγματικού ετήσιου εγκεκριμένου πραγματικού εσόδου θα συνυπολογίζεται και θα ανακτηθεί μετά την έναρξη και κατά τη διάρκεια της λειτουργίας της γραμμής διασύνδεσης.
Η ως άνω κατ’ έτος ανάκτηση δαπανών θα μπορεί να ολοκληρωθεί μόνο εφόσον έχει διατεθεί το σχετικό ετήσιο ποσό από το Πάγιο Ταμείο της Δημοκρατίας για την οριζόντια μείωση των τιμολογίων των καταναλωτών ηλεκτρισμού στη βάση της εφαρμογής της απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου ημερομηνίας 17 Σεπτεμβρίου 2024».
Υπενθυμίζεται ότι η κυπριακή κυβέρνηση έχει αποφασίσει το ποσό αυτό να προέλθει από το Ταμείο Ρύπων. Επομένως, οι λογαριασμοί των Κύπριων καταναλωτών θα επιδοτούνται ώστε να αντισταθμίζεται πλήρως η σχετική χρέωση.
Σημειώνεται ότι τα δύο κίνητρα (ανάκτηση εσόδου και επέκταση του WACC), όπως αναφέρεται στην απόφαση της ΡΑΕΚ: «παρέχονται και στο πλαίσιο των δηλώσεων και στη βάση των αναφορών και διαβεβαιώσεων του Φορέα Υλοποίησης ΑΔΜΗΕ Α.Ε. και της εταιρείας Nexans Norway AS ότι το συνολικό κόστος του έργου, που έχει καθορισθεί στα 1,939.200 εκατ. ευρώ, δεν θα αυξηθεί πέραν του 5% με την ολοκλήρωση της μελέτης βυθογράφησης που διεξάγει η εταιρεία Nexans Norway AS παράλληλα με την κατασκευή του καλωδίου ούτε και με την ολοκλήρωση της τελικής προσφοράς από την ανάδοχο εταιρεία για την κατασκευή των σταθμών μετατροπής».
Σύμφωνα με πληροφορίες, μεταγενέστερα πρόκειται να ενσωματωθεί στο ρυθμιστικό πλαίσιο ο επιμερισμός κατά 50-50% του γεωπολιτικού ρίσκου, όπως πρότεινε η ελληνική πλευρά.
Επίσης, κατά τη χθεσινή συνάντηση υπήρξε ρητή πολιτική δέσμευση για είσοδο της Κυπριακής Δημοκρατίας στο μετοχικό κεφάλαιο του φορέα υλοποίησης.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση της Προεδρίας της Κυπριακής Δημοκρατίας, ο κ. Χριστοδουλίδης επιβεβαίωσε στον Έλληνα πρωθυπουργό την πολιτική δέσμευση της Κυπριακής Δημοκρατίας για συμμετοχή στο μετοχικό κεφάλαιο του έργου το συντομότερο δυνατόν, και αφού ολοκληρωθεί η μελέτη της δέουσας επιμέλειας και η σύσταση εταιρείας ειδικού σκοπού, για την οποία βρίσκονται σε εξέλιξη προχωρημένες διαβουλεύσεις και με τρίτα κράτη.
Αξιοσημείωτο είναι πως με βάση την ανακοίνωση θα πραγματοποιηθεί μελέτη δέουσας επιμέλειας (due diligence) και όχι μελέτη κόστους-οφέλους, όπως έως τώρα έθετε ως προϋπόθεση η κυπριακή κυβέρνηση για συμμετοχή στη μετοχική σύνθεση. Το γεγονός αυτό απλοποιεί και επιταχύνει τη σχετική διαδικασία, ενώ δείχνει έμπρακτα πως η Λευκωσία αναγνωρίζει πλέον την ωφέλεια του έργου.
