Ακόμα «ζωντανή» παραμένει η ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας-Κύπρου, ιδιαίτερα μετά τη χθεσινή ισραηλινή παρέμβαση υπέρ του έργου. Μπορεί μετά την πολύωρη προχθεσινή σύσκεψη στη Λευκωσία οι μαραθώνιες συζητήσεις να ολοκληρώθηκαν χωρίς απτό αποτέλεσμα, όμως η στήριξη αρχικά από τις ΗΠΑ και τώρα από το Ισραήλ, «γεννά» ελπίδες για την ομαλή συνέχιση του project.
Βαρυσήμαντη παρέμβαση του Ισραηλινού υπουργού υπέρ του έργου
Στο θέμα έκανε ειδική μνεία ο Ισραηλινός υπουργός Ενέργειας, Eli Cohen, ο οποίος έδωσε τη δική του «ψήφο εμπιστοσύνης» για το έργο. Ειδικότερα, συνομίλησε τηλεφωνικά με τον Κύπριο ομόλογό του και του εξέφρασε τη στήριξη του Ισραήλ στη δημιουργία του Great Sea Interconnector, χαρακτηρίζοντας το «κορυφαία προτεραιότητα» για τη χώρα του, κάτι που αποτελεί κι ένα ξεκάθαρο μήνυμα προς την τουρκική πλευρά. Η τελευταία, συνεχίζει να διεκδικεί ηγεμονικό ρόλο στο ανατολικό Αιγαίο και το περιστατικό της Κάσου, το οποίο είναι ακόμη νωπό.
Κατά τη συνομιλία, ο Eli Cohen εξέφρασε τη στήριξη του Ισραήλ στη δημιουργία του αγωγού, όπως ανέφερε ο ίδιος σε ανάρτηση στο Χ. «Μίλησα με τον Υπουργό Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας της Κύπρου κ. Γιώργο Παπαναστασίου. Υπογραμμίσαμε την ισχυρή σχέση και τη συνεχή συνεργασία μεταξύ Ισραήλ και Κύπρου και τόνισα τη μεγάλη σημασία του έργου «Great Sea Interconnector» για το Ισραήλ. Το έργο θα συνδέσει το ηλεκτρικό δίκτυο του Ισραήλ με το ευρωπαϊκό μέσω Κύπρου και Ελλάδας και θα ενισχύσει την ενεργειακή ασφάλεια στην περιοχή. Αυτό το πρωτοποριακό έργο αποτελεί κορυφαία προτεραιότητα για το Ισραήλ, καθώς ενισχύει την περιφερειακή ενεργειακή ασφάλεια, παρέχει πρόσβαση σε διάφορες αγορές ενέργειας και ενισχύει την ενσωμάτωση του Ισραήλ στο ευρωπαϊκό ενεργειακό δίκτυο».
Σε αναδημοσίευση της ανάρτησης, ο πρέσβης του Ισραήλ στην Αθήνα, Νόαμ Κατς, τόνισε από την πλευρά του ότι η ηλεκτρική διασύνδεση (Great Sea Interconnector) είναι «η πρώτη ουσιαστική υλοποίηση της εξέχουσας ιδέας που έχουμε στο μυαλό μας περί συνδεσιμότητας και διαδρόμων» μεταξύ Ελλάδας, Ισραήλ και Κύπρου
Πρέσβειρα ΗΠΑ: Σημαντική ευκαιρία για Κύπρο η διασύνδεση
Νωρίτερα, η πρέσβειρα των ΗΠΑ στην Κύπρο, Τζούλι Φίσερ, επανέλαβε ότι η ηλεκτρική διασύνδεση μεταξύ Ελλάδας και Κύπρου αποτελεί σημαντική ευκαιρία για την Κύπρο.
H Πρέσβειρα ρωτήθηκε από τους δημοσιογράφους, έπειτα από τη συνάντηση που είχε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, κ. Νίκος Χριστοδουλίδης με την Υφυπουργό Άμυνας για θέματα Διεθνούς Ασφάλειας των Ηνωμένων Πολιτειών, κα Celeste Wallander, αν συζητήθηκε το θέμα του Great Sea Interconnector. «Νομίζω ότι έχουμε καταστήσει σαφές τις απόψεις μας σχετικά με τον Great Sea Interconnector και τη σημασία του τερματισμού της απομόνωσης της Κύπρου όσον αφορά τον εφοδιασμό της με ηλεκτρική ενέργεια και ότι αυτό το βλέπουμε ως μια σημαντική ευκαιρία για την Κύπρο», είπε η Φίσερ.
Υπενθυμίζεται ότι από το βήμα της Θεσσαλονίκης, τη στήριξή του στο έργο είχε εκφράσει δημόσια και ο ίδιος ο Τζέφρι Πάιατ, υφυπουργός για θέματα ενέργειας του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ και πρώην πρέσβης των ΗΠΑ στην Ελλάδα. Ο ίδιος δήλωσε ότι το project αναμένεται να βοηθήσει σημαντικά στη γενικότερη διασυνδεσιμότητα της Αν. Μεσογείου, η οποία θα βασίζεται σε καθαρή και ανανεώσιμη ενέργεια, γεγονός που θα μεταμορφώσει το ενεργειακό μείγμα της περιοχής. Οι ΗΠΑ κάνουν πολλαπλά ξεκάθαρη τη στήριξή τους σε ένα σημείο καμπής και σε μια συνθήκη κρίσιμη για το έργο.
Γιατί καθυστερούν οι Κύπριοι παρά τα οφέλη
Η αναγκαιότητα του έργου είναι δεδομένη, όχι μόνο γιατί αίρει την ενεργειακή απομόνωση της Μεγαλονήσου αλλά γιατί θα δώσει μία πολύ μεγάλη ανακούφιση στους Κύπριους πολίτες σε ό,τι αφορά τις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας που αυτήν τη στιγμή είναι από τις ακριβότερες της Ευρώπης.
Μάλιστα, στα σημαντικά οφέλη που θα έχει ο Κύπριος καταναλωτής όταν τεθεί σε εμπορική λειτουργία η ηλεκτρική διασύνδεση, αναφέρθηκε και ο υπουργός Ενέργειας και Περιβάλλοντος, Θόδωρος Σκυλακάκης. Τα στοιχεία που παρέθεσε για τη λειτουργία των δύο αγορών δείχνουν ότι η μέση τιμή χονδρικής στην Κύπρο κινείται φέτος στα 164 ευρώ η μεγαβατώρα, όταν στην Ελλάδα βρίσκεται στα 92 ευρώ. Ουσιαστικά, η μεγαβατώρα της ηλεκτρικής ενέργειας στη Μεγαλόνησο είναι κατά 72 ευρώ ακριβότερη από τη δική μας.
Ωστόσο, η κυπριακή πλευρά όχι μόνο κωλυσιεργεί αλλά κάνει αλλεπάλληλα «σκληρά» παζάρια, κυρίως αναφορικά με το οικονομικοτεχνικό σκέλος του έργου. Ιδιαίτερα μετά το «φιάσκο» του Βασιλικού, αυτό που θέλει να αποφύγει πάση θυσία η Κύπρος είναι να επωμιστούν οι πολίτες της επιπλέον επιβάρυνση στους λογαριασμούς τους. Για τον λόγο αυτό, σε μια προσπάθεια να επιδιώξει πρόσθετες διασφαλίσεις για τους κινδύνους, ώστε να διατηρηθεί το έργο εντός χρονοδιαγράμματος και προϋπολογισμού και να μην υπάρξει επιβάρυνση των Κυπρίων καταναλωτών, «πάει» από παράταση σε παράταση, δίχως να βγαίνει τελικά ουσιαστικό αποτέλεσμα.
Το ακανθώδες ζήτημα που εξακολουθεί να προβληματίζει τη Λευκωσία, λοιπόν, είναι να μην «φορτωθούν» οι Κύπριοι καταναλωτές επιβαρύνσεις, πληρώνοντας σταδιακά πολλά εκατομμύρια ευρώ σε ένα έργο από το οποίο πιθανόν να μην έχουν όφελος. Υπενθυμίζεται, άλλωστε, πως οι Κύπριοι έπαιξαν με τη «φωτιά» αγνοώντας το αρχικό deadline που είχε θέσει η γαλλική εταιρεία κατασκευής, Nexans. Ας ελπίσουμε αυτές οι συνεχείς αυτές χρονοτριβές, καθυστερήσεις αλλά και αναβολές από την πλευρά της Λευκωσίας να μην οδηγηθούν τελικά σε… αυτογκόλ.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η Κύπρος θέτει τώρα και το ζήτημα της αύξησης της ευρωπαϊκής χρηματοδότησης από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, επιχειρηματολογώντας ότι ο προϋπολογισμός για το έργο έχει αυξηθεί σε σχέση με το αρχικό εκτιμώμενο κόστος, όταν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε την επιχορήγηση. Η τελευταία φαίνεται να εξετάζει εκ νέου την έξτρα δανειοδότηση.
Η σύσκεψη
Αναφορικά με το παρασκήνιο της σύσκεψης, αξίζει να αναφερθεί ότι ναι μεν δεν βγήκε «λευκός καπνός» αλλά από την άλλη το έργο δεν «ναυάγησε». Όπως αποφασίστηκε στη μαραθώνια σύσκεψη στο προεδρικό μέγαρο στη Λευκωσία, ξεκινούν νέες διαβουλεύσεις μέσω τηλεδιάσκεψης, με γνώμονα να υπάρξει αίσια κατάληξη.
Οι δύο πλευρές χαρακτήρισαν εποικοδομητική τη χθεσινή σύσκεψη που ξεκίνησε λίγο πριν τις 4 το απόγευμα και ολοκληρώθηκε στις 8 το βράδυ και συμφώνησαν να κρατήσουν χαμηλούς τόνους καθ’ όλη την διάρκεια των (νέων) διαβουλεύσεων. Την ίδια στιγμή, η Nexans, που κατασκευάζει στη Νορβηγία το καλώδιο, βάση συμβολαίου που διατηρεί με τον ΑΔΜΗΕ, συνολικής αξίας 1,4 δισ. έδωσε νέα ολογοήμερη παράταση, έως την Πέμπτη 19 Σεπτεμβρίου, στο τελεσίγραφό της για αναστολή εργασιών,
«Η διαβούλευση ήταν πολύ εποικοδομητική», δήλωσε ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, κ. Νίκος Χριστοδουλίδης προσθέτοντας ότι η σύσκεψη ήταν μια καλή ευκαιρία να ακούσουν οι πλευρές η μία την άλλη και να διευκρινιστούν διάφορα θέματα.
«Όπως είπε και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, η συνάντηση αυτή ήταν εποικοδομητική. Η δουλειά συνεχίζεται, οι διαπραγματεύσεις θα συνεχιστούν και σε πολιτικό επίπεδο», δήλωσε ο υπουργός Ενέργειας και Περιβάλλοντος, κ. Θόδωρος Σκυλακάκης.
Μετά τον καθοριστικό αμερικανικό και ισραηλινό παράγοντα στήριξης, Ελλάδα και Κύπρος φαίνεται ότι βρίσκονται πλέον κοντά στην πολυπόθητη συμφωνία. Σε αυτό έχει συμβάλλει τόσο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία φέρεται να μελετά ξανά τη δανειοδότηση της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας-Κύπρου όσο και η κατασκευάστρια εταιρεία του καλωδίου Nexans, η οποία τώρα κινείται έντονα ανοδικά (2,4%) στο χρηματιστήριο του Παρισιού. Μάλιστα, διαπραγματεύεται στα 119,5 ευρώ ενώ την προηγούμενη Δευτέρα είχε υποχωρήσει έως τα 112,7 ευρώ. Σε κάθε περίπτωση, προκειμένου να αμβλυνθούν οι φόβοι της Κύπρου για πιθανή επιβάρυνση των πολιτών της, η Αθήνα φαίνεται πως συμβιβάζεται, καθώς σύμφωνα με πληροφορίες φαίνεται ότι η ελληνική πλευρά έχει προχωρήσει σε αλλαγές στο πλαίσιο των διαβουλεύσεων με τη Λευκωσία για την ηλεκτρική διασύνδεση, η οποία και εξετάζει τώρα το αναθεωρημένο σχέδιο για να πάρει τις τελικές της αποφάσεις.
