Ο Ειδικός Εισηγητής του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα στο Ιράν ζητεί ανεξάρτητη έρευνα για τις εκτελέσεις χιλιάδων πολιτικών κρατουμένων με κρατική εντολή το 1988 και τον ρόλο που διαδραμάτισε ο νεοεκλεγείς πρόεδρος Εμπραχίμ Ραΐσι ως αντιεισαγγελέας της Τεχεράνης.
Ο Τζαβάιντ Ρέχμαν δήλωσε σε συνέντευξή του στο Reuters ότι η υπηρεσία του έχει συγκεντρώσει επί σειρά ετών μαρτυρίες και αποδεικτικά στοιχεία και ότι είναι έτοιμη να τα παραδώσει εάν το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών ή άλλο όργανο ξεκινήσει τη διεξαγωγή ανεξάρτητης έρευνας. Εξέφρασε επίσης την ανησυχία σχετικά με αναφορές για καταστροφές ομαδικών τάφων στο Ιράν στο πλαίσιο μιας συνεχιζόμενης επιχείρησης συγκάλυψης των γεγονότων.
«Πιστεύω ότι είναι καιρός και είναι πολύ σημαντικό σήμερα που ο κ. Ραΐσι είναι ο εκλεγείς πρόεδρος να ξεκινήσουμε έρευνα για ό,τι συνέβη το 1988 και για τον ρόλο κάποιων προσώπων», δηλώνει ο Ρέχμαν από το Λονδίνο όπου διδάσκει Ισλαμικό και Διεθνές Δίκαιο.
Η διεξαγωγή έρευνας είναι προς το συμφέρον του Ιράν και μπορεί να δοθεί ένα τέλος για τις οικογένειες, λέει προσθέτοντας: «Διαφορετικά θα έχουμε πολύ σοβαρές ανησυχίες για τον πρόεδρο αυτόν και για τον ρόλο που φέρεται να διαδραμάτισε ιστορικά στις εκτελέσεις αυτές».
Ο Ραΐσι, ένας σκληροπυρηνικός δικαστικός, τελεί υπό τις κυρώσεις των ΗΠΑ για το παρελθόν του που περιλαμβάνει, όπως τον κατηγορούν οι ΗΠΑ και ακτιβιστές, την εμπλοκή του, μαζί με άλλους τρεις δικαστές, στις μαζικές εκτελέσεις του 1988.
«Έχουμε επικοινωνήσει με την Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν διότι ανησυχούμε ότι ακολουθείται και πάλι μια πολιτική καταστροφής των τάφων ή ότι μπορεί να γίνονται κάποιες ενέργειες για την καταστροφή αποδεικτικών στοιχείων για την ύπαρξη των ομαδικών τάφων...Θα κάνω εκστρατεία για να αποδοθεί δικαιοσύνη».
Συλλήψεις, εκφοβισμοί
Ο Εμπραχίμ Ραΐσι διαδέχεται τον Χασάν Ρουχανί στις 3 Αυγούστου, έχοντας εξασφαλίσει μία εκλογική νίκη σημαδεμένη από την απάθεια των ψηφοφόρων εν μέσω οικονομικής δυσπραγίας και πολιτικών απαγορεύσεων.
Ο Τζαβάιντ Ρέχμαν καταγγέλλει ό,τι αποκαλεί σκόπιμες στρατητικές χειραγώγησης που εφαρμόστηκαν για τον αποκλεισμό των μετριοπαθών υποψηφίων και για την εξασφάλιση της νίκης συγκεκριμένου υποψηφίου.
«Υπήρξαν συλλήψεις, δημοσιογράφοι εμποδίστηκαν να κάνουν συγκεκριμένες ερωτήσεις για το παρελθόν του προεδρικού υποψήφιου Ραΐσι και υπήρξε εκφοβισμός σχετικά την έγερση ζητημάτων αναφορικά με τον προηγούμενο ρόλο του και το παρελθόν του».
Η Τεχεράνη δεν έχει ποτέ παραδεχθεί ότι έγιναν μαζικές εκτελέσεις από το καθεστώς του αγιατολάχ Ρουχολάχ Χομεϊνί, του ηγέτη της ισλαμικής επανάστασης που πέθανε το 1989.
«Η κλίμακα των εκτελέσεων που ακούμε ότι έλαβαν χώρα σημαίνει ότι αποτέλεσαν μέρος μιας ακολουθούμενης πολιτικής... δεν αφορά ένα άτομο», εξηγεί ο Ειδικός Εισηγητής του ΟΗΕ.
Ο Ρέχμαν επισημαίνει επίσης ότι δεν έχει διεξαχθεί η προσήκουσα έρευνα για τους φόνους διαδηλωτών τον Νοέμβριο 2019, κατά την αιματηρότερη πολιτική αναταραχή από την ισλαμική επανάσταση του 1979.
«Ακόμη και με συντηρητικές εκτιμήσεις μπορούμε να πούμε ότι περισσότεροι από 300 άνθρωποι σκοτώθηκαν αυθαιρέτως, εξωδικαστικά, χωρίς να λογοδοτήσει κανείς και χωρίς αποζημίωση», λέει.
«Υπάρχει διαδεδομένη, συστημική ατιμωρησία στη χώρα για κατάφωρες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τόσο ιστορικά, κατά το παρελθόν, όσο και στο παρόν».
