Του Νίκου Μελέτη
Τελικά είναι η φτώχεια στην Γερμανία, το μεταναστευτικό, τα προγράμματα στήριξης προς την Ελλάδα, η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση ή η συντηρητική πολιτική της Merkel και του Schaeuble που τροφοδοτούν την αμφισβήτησή των παραδοσιακών κόμματων, τη συντηρητική στροφή και την άνοδο της ακροδεξιάς και στην ίδια πια τη Γερμανία;
Οι αναλύσεις που προβάλλονται από χθες είναι πολλές αλλά το μεγάλο πρόβλημα για την ίδια τη Γερμανία, αλλά πολύ περισσότερο για την Ευρώπη και για την Ελλάδα φυσικά είναι ότι δυστυχώς στο διαπιστωμένο πρόβλημα, δεν υπάρχουν εύκολες απαντήσεις.
Πίσω από το πολιτικό φαινόμενο των τελευταίων ετών, με την M. Le Pen, τον Beppe Grillo, τον Wilders, τους Αυστριακούς ακροδεξιούς - αντιευρωπαϊστές, το AfD, τον ΣΥΡΙΖΑ και τους ΑΝΕΛ του 2015, υπάρχει μια λεπτή συνεκτική κλωστή: του λαϊκισμού, του κηρύγματος των εύκολων λύσεων, της εύκολης δημιουργίας αντιπάλων.
Ενός Λαϊκισμού που δύσκολα διαχωρίζεται σε αριστερό η δεξιό. Στην Ελλάδα επένδυσε στο αντιευρωπαϊκό συναίσθημα εναντίον μιας Ευρώπης που… ευθύνεται για όλα τα δεινά του ελληνικού κράτους από το 1821 και μετά. Όπου αντί να εκτιμηθεί η στήριξη εκείνων από τους Ευρωπαίους που υποστήριξαν τα προγράμματα διάσωσης της Ελλάδας, τους καθίσαμε στο εδώλιο, διαγράφοντας τις δικές μας ευθύνες.
Του Λαϊκισμού που στην Γερμανία (και δυστυχώς κυρίως στην Ανατολική Γερμανία) καπηλευόμενος την αγωνία των πολιτών, για τους «ξένους που θα έρθουν και θα πάρουν τις δουλειές», για την ανάγκη μεταρρυθμίσεων αλλά και για την ανάγκη για μια πιο δεμένη ενωμένη στιβαρή Ευρώπη που θα μπορεί να στηρίξει τους πιο αδύναμους κρίκους όπως η Ελλάδα και να δώσει προοπτική στην νέα γενιά των Ευρωπαίων πολιτών, κατόρθωσε να διοχετευθεί αυτή η ψήφος διαμαρτυρίας στο AfD.
Στην Ελλάδα ήταν η καπηλεία των Αγανακτισμένων της Πλατείας, τα συνθήματα του σκισίματος των Μνημονίων, της «Άλλης Ευρώπης που είναι εφικτή».
Η καλλιέργεια της ψευδαίσθησης ότι κοινωνικά δικαιώματα και παροχές, η υπάρχουσα ευημερία, το κοινωνικό κράτος είναι «ισόβια» και κεκτημένα. Ότι δεν συνδέονται ούτε με την ανάπτυξη ούτε με τις μεταρρυθμίσεις, ούτε με τον εκσυγχρονισμό.
Η Ευρώπη που αγκυλωμένη σε ψευδαισθήσεις και αυταπάτες μένει έξω από το παιγνίδι της παγκοσμιοποίησης χωρίς να μπορεί να εξηγήσει στους πολίτες της ότι τίποτε πια δεν είναι αυτονόητο.
Και εκεί αρχίζει η δουλειά του Λαϊκισμού.
Εξορκίζουν την Ευρώπη και υποστηρίζουν μια Ευρώπη που δεν υπάρχει.
Ίσως πρέπει να υπάρξει περισσότερη Δημοκρατία, να υπάρχει ισχυρότερη δημοκρατική νομιμοποίηση των θεσμών και των αποφάσεων, μείωση της γραφειοκρατίας και πολλά ακόμη που θα δώσουν στην Ευρώπη ένα πιο δημοκρατικό διαφανές πρόσωπο. Ο πυρήνας του προβλήματος όμως δεν αλλάζει. Δημοκρατία και κοινωνικό κράτος δεν μπορεί να υπάρχει, εάν δεν παράγεται πλούτος, εάν δεν υπάρχει ανάπτυξη.
Η μάχη για τη διατήρηση υποτιθέμενων κεκτημένων είναι βαθιά συντηρητική αντίληψη, εάν δεν κοιτάζει στο μέλλον. Και αυτό οδηγεί στην συντηρητική στροφή στην Ευρώπη.
Η μηχανιστική ανάλυση παραπέμπει στην φτώχεια στην οικονομική κρίση. Όμως αυτές οι συνθήκες δεν μπορούν να δικαιολογήσουν την συμπεριφορά του εκλογικού σώματος σε χώρες με ισχυρές οικονομίες όπως η Ολλανδία, η Αυστρία, η Γερμανία.
Μήπως ήταν ψήφος διαμαρτυρίας επειδή η κ. Merkel δεν άφησε περισσότερους μετανάστες να έρθουν στην χώρα; Επειδή δεν έδωσε άδεις παραμονής και εργασίας σε περισσότερους Σύριους; Επειδή επέβαλλε ο κ. Schaeuble απάνθρωπη λιτότητα στην Ελλάδα; Προφανώς όσοι χαίρονται στην Αθήνα για την «αντισυστημική ψήφο» στην Γερμανία θα πρέπει να το ξανασκεφτούν.
Η κ. Merkel πρωτίστως πληρώνει την στάση της στο μεταναστευτικό, ότι δεν έκλεισε τα σύνορα μετατρέποντας την Ελλάδα σε απέραντο στρατόπεδο συγκέντρωσης παράνομων μεταναστών και προσφύγων και για το ότι επέμεινε στα σχέδια διάσωσης της Ελλάδας…
Οι ακραίες δυνάμεις της Γαλλίας και αυτές που αναδείχθηκαν χθες στην Γερμανία, είναι τα «αδελφά κινήματα» της Πλατείας του 2010. Αντιευρωπαϊκά, φοβικά απέναντι στις μεταρρυθμίσεις, με «απλές λύσεις» για όλα, και τελικά απολύτως συντηρητικά καθώς το σύνθημα είναι η περιχαράκωση, με την ελπίδα της διάσωσης ακόμη και μη βιώσιμων κεκτημένων. Στην Γερμανία και στην Γαλλία αυτό συνδέθηκε και με την ξενοφοβία και τον ρατσισμό, παίρνοντας πλέον καθαρά ακροδεξιά κατεύθυνση.
Ο κίνδυνος για την Ευρώπη είναι ότι η Le Pen όσο και το AfD δεν είναι πρόθυμοι για κωλοτούμπες.
Η ανάπτυξη και η δημιουργία «κοινωνικού μερίσματος» και πλεονάσματος που θα επιτρέψει στην διατήρηση των «κεκτημένων» για τα οποία δίνει την μάχη το AfD, το Εθνικό Μέτωπο, ο ΣΥΡΙΖΑ, οι ΑΝΕΛ,ο Wilders, ο Melenchon, ο B. Grillo, δεν είναι θεμα μιας πολιτικής απόφασης, ενός Προεδρικού Διατάγματος.
Και αυτό αποδείχθηκε περίτρανα στην Ελληνική περίπτωση.
Ούτε Μνημόνια σκίστηκαν, ούτε η λιτότητα θάφτηκε. Κι ας ψήφισαν δυο φορές οι Έλληνες την σύμπραξη ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ. Κι ας εκβίασε το σύμπαν η κυβέρνηση αυτή. Το αποτέλεσμα το είδαμε. Και Μνημόνιο και λιτότητα και επιτροπεία στο διηνεκές.
Το ερώτημα δεν είναι φυσικά εάν πρέπει να μοιράσουμε τον πλούτο και πως, αλλά πως θα αποκτήσουμε πλούτο.
Η Γερμανία και η υπόλοιπη Ευρώπη, πρέπει να υποκύψουν και να στρίψουν προς τα εκεί που σπρώχνει ο Λαϊκισμός ή να κοιτάξουν μπροστά, έστω και με κόστος;
Και η απάντηση σε αυτά τα ερωτήματα είναι που καθορίζει τις νέες διαχωριστικές γραμμές, με τον επικίνδυνο λαϊκισμό που πλανάται πάνω από την Ευρώπη.
