Νότια Κορέα: Κρίση ηγεσίας σε μια επικίνδυνη γειτονιά

Νότια Κορέα: Κρίση ηγεσίας σε μια επικίνδυνη γειτονιά

Photo by Reuters/Kim Kyung-Hoon

Το τελευταίο διάστημα η Νότια Κορέα έχει δει τις μεγαλύτερες διαδηλώσεις από τότε που ψήφισε τις δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις στα τέλη της δεκαετίας του 1980. Η αντιπολίτευση, εκμεταλλευόμενη τη λαϊκή οργή, απαίτησε την παραίτηση της Προέδρου Park Geun-hye, καθώς οι διαδηλώσεις αποτελούν αποτύπωση μιας διογκούμενης εθνικής κρίσης που “έσκασε” με αφορμή τις κατηγορίες κατά της Προέδρου της χώρας για διαφθορά.

Ειδικότερα, η Πρόεδρος Park Geun-hye, ηγέτιδα του συντηρητικού κόμματος της Νότιας Κορέας, κατηγορείται ότι εμπλέκεται σε σκάνδαλο που αφορά την οικογενειακή της φίλη Choi Sun-sil, η οποία κατηγορείται ότι εκμεταλλεύτηκε τη στενή σχέση της με την πρόεδρο για να αποκτήσει πρόσβαση σε απόρρητα έγγραφα και να επωφεληθεί από μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς.

Η δημοτικότητα της Park έχει κατρακυλήσει σε ένα άνευ προηγουμένου χαμηλό επίπεδο της τάξης του 5% αφότου βγήκε στη δημοσιότητα το σκάνδαλο με την επιχειρηματία Choi Sun-sil. Στην προσπάθειά της να διαχειριστεί το πρόβλημα, η Πρόεδρος της Νότιας Κορέας ζήτησε μέσα σε δύο εβδομάδες δύο φορές συγγνώμη δημοσίως, ωστόσο αντί να μετριαστούν οι διαδηλώσεις, αυτές μαζικοποιήθηκαν.

Photo by Reuters/Kim Hong-Ji

Ανεξάρτητα από το αν η Park παραιτηθεί αμέσως, η κρίση απειλεί να παραλύσει την κυβέρνηση της Νότιας Κορέας. Η τωρινή ηγεσία είναι η πιο αδύναμη πολιτικά κυβέρνηση από το 1987 και αποδυναμώνεται σε μια περίοδο αυξημένων εντάσεων σε παγκόσμιο επίπεδο. Από τη μετάβαση της Προεδρίας των ΗΠΑ από τον B. Obama στον D. Trump μέχρι τις πυρηνικές δοκιμές που πραγματοποιεί κάθε τρεις και λίγο η Βόρεια Κορέα, είναι προφανές πως για μια χώρα σαν την Νότια Κορέα, δεν είναι καιροί για πολιτική αστάθεια.

Απρόσμενο "δώρο" για τον Kim Jong-Un 

Ήδη ο Kim Jong-Un δεν έχασε χρόνο και αποκάλεσε “ακατάλληλη” τη Νότια Κορέα ως προς τη φύλαξη της χερσονήσου, λέγοντας πως η Βόρεια Κορέα πρέπει να είναι υπεύθυνη για την περιοχή επειδή το καθεστώς στη Σεούλ είναι διχασμένο, ασταθές και διεφθαρμένο."

Ενισχύεται μ'' αυτόν τον τρόπο το αφήγημα του Kim, βάσει του οποίου νόμιμο καθεστώς είναι το βορεοκορεάτικο “και οι πράξεις τις Park το αποδεικνύουν”.

Παρά τις εσωτερικές διαμάχες, η Νότια Κορέα απάντησε στην επίθεση της Βόρειας δια μέσου του εκπροσώπου του υπουργείου Ενοποίησης της Σεούλ που έδωσε συνέντευξη στο πρακτορείο ειδήσεων Yonhap: "Η Βόρεια Κορέα πρέπει να σταματήσει αμέσως να ασχολείται με τις εσωτερικές υποθέσεις της Νότιας Κορέας". “Καλύτερα η Πιονγιάνγκ να επικεντρωθεί στη βελτίωση της ζωής των ανθρώπων της”.

Photo by Reuters/North Korea''s Korean Central News Agency

Ως αποτέλεσμα της κρίσης, η νοτιοκορεάτικη αντιπολίτευση – η οποία ελέγχει και την κοινοβουλευτική πλειοψηφία – επιδιώκει την απορρύθμιση της πολιτικής διαδικασίας για να δείξει στην Park ότι έχει χάσει κάθε νομιμοποίηση.

Παράλληλα, ανοιχτό είναι το ενδεχόμενο αναβολής της οριστικοποίησης της συμφωνίας ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ Ιαπωνίας και Νότιας Κορέας, καθώς και της ανάπτυξης του σύγχρονου αντιπυραυλικού συστήματος άμυνας περιοχής (THAAD – Terminal High Altitude Area Defense), το οποίο είχε ανακοινωθεί το καλοκαίρι από τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Νότια Κορέα.

Τι επιλογές έχει η Νότια Κορέα;

Σύμφωνα με το Συμβούλιο Διεθνών Σχέσεων (Council on Foreign Relations), το νομικό χρονοδιάγραμμα είναι το πιο άμεσο πρόβλημα, καθώς η λαϊκή οργή έχει προσπεράσει την ίδια τη Δικαιοσύνη και απαιτεί την παραίτηση της Park. Το σκάνδαλο έχει τόσο μεγάλο αντίκτυπο που έχει αφήσει πίσω του την ετυμηγορία των θεσμικών οργάνων της Δικαιοσύνης. Αυτό, ωστόσο, αποτελεί κίνητρο για την Πρόεδρο για να μένει στην εξουσία μέχρι να βγει το πόρισμα. Αν παραπεμφθεί η Park, κάτι που απαιτεί την έγκριση των 2/3 του κοινοβουλίου, θα αναλάβει την κυβέρνηση ο πρωθυπουργός.

Δεύτερο στοιχείο που θα προκύψει είναι το πολιτικό κενό που θα δημιουργηθεί. Η ισορροπία δυνάμεων στο Κοινοβούλιο θα διαταραχθεί, καθώς στο πλαίσιο της προετοιμασίας για τις προεδρικές εκλογές υπάρχουν έντονες διαφορές εντός της ηγεσίας του κάθε κόμματος. Οι διαφορές έχουν να κάνουν με την έκταση του απαιτούμενου χρόνου προετοιμασίας για την πενταετή θητεία στη θέση του προέδρου, παρά το αίτημα των πολιτών για άμεση δράση στο πολιτικό σύστημα.

Το τρίτο στοιχείο έχει να κάνει με τη Συνταγματική Αναθεώρηση, κάτι που η ίδια η Park είχε απορρίψει νωρίτερα στη θητεία της, ωστόσο εισήγαγε εκ νέου μετά το σκάνδαλο της Choi. Εδώ και πολλά χρόνια είναι κοινώς αποδεκτό ότι το Σύνταγμα της Νότιας Κορέας, που συντάχθηκε το 1988, περιέχει διαδικαστικά “κενά”, συμπεριλαμβανομένης της οριοθέτησης της θητείας για την προεδρία σε μόλις μία, γεγονός που εμποδίζει μια πιο αποτελεσματική και δημοκρατική διακυβέρνηση.

Παρότι η πολιτική κρίση που διανύει η Νότια Κορέα θα ήταν μια καλή ευκαιρία για στρατηγικές επιλογές και μακροπρόθεσμους στόχους, τα κόμματα επιλέγουν ν'' αποσπάσουν βραχυπρόθεσμες νίκες. Αυτό όμως δε θα φέρει αποτελέσματα στην κοινωνική πλειοψηφία ούτε θα οδηγήσει στη συνταγματική αναθεώρηση που χρειάζεται η Νότια Κορέα.