Τα στοιχεία που συνέλεξε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας σε συνεργασία με τη Unicef δεν αφήνουν κανένα περιθώριο αμφιβολίας. Οι παιδιατρικοί εμβολιασμοί ρουτίνας μειώθηκαν πολύ από το 2020, με τη «βουτιά» να συνεχίζεται με ακόμα μεγαλύτερη ένταση το 2021 και μέσα στο 2022.
Σαν αποτέλεσμα ανά τον κόσμο υπάρχουν τουλάχιστον 25 εκατομμύρια παιδιά τα οποία δεν έχουν λάβει κάποια δόση από τα απαραίτητα εμβόλια, τα οποία εδώ και χρόνια έχουν συμπεριληφθεί στα εθνικά προγράμματα εμβολιασμών. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν τα εμβόλια της διφθερίτιδας, του τετάνου, του κοκκύτη, της ανεμοβλογιάς, της ιλαράς, της παρωτίτιδας και άλλων ιογενών λοιμώξεων οι οποίες μπορούν να προληφθούν μέσω του εμβολιασμού.
Εξαιτίας της πανδημίας, δηλαδή των περιοριστικών μέτρων, του φόβου για τα νοσοκομεία και της επικέντρωσης του ΕΣΥ σε μια νόσο, πολλά παιδιά έχασαν κυρίως τις αναμνηστικές δόσεις των παιδιατρικών εμβολίων. Ειδικά στην Ελλάδα, η μεγάλη βουτιά αφορά εμβολιασμούς των εφήβων με εμβόλια HPV, με εμβόλια για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας αλλά και για άλλες εννέα περίπου μορφές καρκίνου που απειλούν γυναίκες και άνδρες. Επίσης μειώθηκαν οι εμβολιασμοί κατά της μηνιγγίτιδας, του κοκκύτη, της διφθερίτιδας, της ιλαράς, της ανεμοβλογιάς και της πνευμονίας.
Η παράλειψη της διενέργειας των δόσεων των παιδιατρικών εμβολίων δημιουργεί ρωγμές στο τείχος ανοσίας για ασθένειες που ήταν έως τώρα εξαφανισμένες και εγκυμονεί κινδύνους για νέες επιδημικές εξάρσεις. Ανάλογα περιστατικά είχαν καταγραφεί και κατά τον πόλεμο με τη Συρία όταν ξαφνικά επανεμφανίστηκαν κρούσματα πολιομυελίτιδας, εξάρσεις ιλαράς ακόμα κι στην Ελλάδα, κρούσματα διφθερίτιδας (μάλιστα στην πατρίδα μας είχαμε και το θάνατο ενός παιδιού από διφθερίτιδα λίγο πριν εμφανιστεί η πανδημία του κορονοϊού) και κρούσματα μηνιγγίτιδας.
Η σταδιακή εγγραφή των πολιτών στον προσωπικό γιατρό με την πλατφόρμα να ανοίγει την 1 Αυγούστου είναι μία καλή αφορμή για να αναθεωρήσουμε όσα ξέραμε σχετικά με την πρόληψη και να αφήσουμε πίσω τα λάθη και τις αγκυλώσεις του παρελθόντος.
Άλλωστε και ο προσωπικός γιατρός είναι ένας θεσμός που μοιάζει με την σχέση που έχουν αναπτύξει εδώ και δεκαετίες οι παιδίατροι με την ελληνική οικογένεια. Οι έλληνες γονείς εμπιστεύονται και ακούνε τον παιδίατρο τους, ο οποίος έχει πολύ καλή συνολική εικόνα της υγείας του παιδιού και παρότι και στην Ελλάδα και διεθνώς έχει εδώ και χρόνια δημιουργηθεί ένα αντιεμβολιαστικό κίνημα, η χώρα μας προ πανδημίας διέθετε ένα από τα αρτιότερα εθνικά προγράμματα εμβολιασμού. Τόσο για τα παιδιά όσο και για τους ενήλικες, όπως έχει πολλές φορές επισημάνει ο ομότιμος καθηγητής παιδιατρικής Ανδρέας Κωνσταντόπουλος, πρώην πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών.
Από τη δική της πλευρά, η αναπληρώτρια Υπουργός Υγείας Μίνα Γκάγκα θυμίζει ότι ο βασικός λόγος που ζούμε περισσότερο και που διαρκώς αυξάνεται το ποσοστό το ηλικιωμένων πολιτών στον πληθυσμό κάθε χώρας είναι τα επιπλέον χρόνια ζωής που κερδίσαμε από τους εμβολιασμούς. Με τους εμβολιασμούς αποφεύγονται τουλάχιστον 3 εκατομμύρια θάνατοι από λοιμώξεις ετησίως και αποφεύγονται εκατοντάδες χιλιάδες ισόβιες αναπηρίες.
Έτσι λοιπόν κατά τον Σεπτέμβριο - Οκτώβριο θα πρέπει στο πλαίσιο των γενικών εξετάσεων που κάνουμε στα παιδιά μας, για τις εξωσχολικές δραστηριότητες και τα σπορ, να αναπληρώσουμε τις δόσεις των παιδιατρικών εμβολιασμών που «έμειναν πίσω». Μέχρι τότε θα έχει ξεκαθαρίσει το τοπίο και αναφορικά με τους εμβολιασμούς για τα παιδιά ηλικίας 0-5 ετών για την προστασία από τον κορονοϊό.
Τα δεδομένα μέχρι στιγμής είναι τα εξής: Ένας μεγάλος αριθμός των παιδιών και των εφήβων στην πατρίδα μας έχει εκτεθεί στον κορονοϊό ειδικά τους τελευταίους μήνες, καθώς οι υποπαραλλαγές Ο4 και Ο5 έχουν καταφέρει να διαδοθούν παντού, οπότε έχουν κολλήσει και νοσήσει πολλά παιδιά. Μέχρι να γίνουν διαθέσιμα τα επικαιροποιημένα εμβόλια για τον κορονοϊό τα οποία θα εμπεριέχουν το στέλεχος Όμικρον και την υποπαραλλαγή Ο2, αναμνηστικές δόσεις σε ανήλικους γίνονται μόνο σε παιδιά κι εφήβους με σοβαρά υποκείμενα νοσήματα και ανοσοκαταστολή.
Στις ηλικίες μηδέν έως πέντε ετών, εμβολιασμοί δεν έχουν γίνει και θα περιμένουμε την γνωμοδότηση της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών ανάλογα βέβαια και με το τι είδους νέα κύματα θα αντιμετωπίσουμε. Το πρόσφατο παρελθόν να μας διδάσκει πως συνήθως η σύσταση αφορά πρώτα για παιδιά με σοβαρά υποκείμενα νοσήματα/ανοσοκαταστολή και σε δεύτερο χρόνο τον υγιή πληθυσμό.
Η παράπλευρη εξέλιξη της πανδημίας, και το σύνδρομο της οξείας ηπατίτιδας άγνωστης αιτιολογίας δείχνουν ότι το ανοσοποιητικό σύστημα των μικρών παιδιών έχει επηρεαστεί από τις καραντίνες και τις σημαντικές αλλαγές που επέφερε ο κορονοϊός στην καθημερινή τους ρουτίνα. Το αποτέλεσμα είναι ότι δεν έχει ωριμάσει όπως θα έπρεπε και ο οργανισμός τους παραμένει ανοχύρωτος απέναντι σε κοινά παθογόνα. Όλα αυτά θα προσμετρηθούν στην απόφαση των εθνικών επιτροπών εμβολιασμών, όπως και η εξέλιξη της ενδημικής φάσης της πανδημίας.
