Η φασαρία του μποϊκοτάζ και η ουσία

Ωραία ξεκίνησε η εβδομάδα. Για μία ακόμα φορά μέρος της κοινωνίας που λειτουργεί με τη λογική των σαραντάρηδων ημιπιτσιρικάδων αγωνιστών συγκρούεται με την πραγματικότητα. Απέχουν οι εκπαιδευτικοί από τα μαθήματα για να μην αξιολογηθούν, κλείνουν τα θέατρα για να γίνουν οι ηθοποιοί απόφοιτοι ΑΕΙ και άρχισε μποϊκοτάζ στα γαλακτοκομικά προϊόντα.

Η στήλη έχει ασχοληθεί τόσο με το θέμα της αξιολόγησης των εκπαιδευτικών, όσο και με το θέμα της αναγνώρισης των πτυχίων των σχολών δραματικής τέχνης σαν πανεπιστημιακά πτυχία με σκοπό το διορισμό στο Δημόσιο. Ωστόσο το θέμα του μποϊκοτάζ από την πλευρά των ινστιτούτων, ενώσεων και κινημάτων των καταναλωτών, παραπέμπει σε άλλες εποχές, σε άλλες πρακτικές και σε άλλες σκοπιμότητες. Οπότε έχει το δικό του  ενδιαφέρον.

Ιστορική αναδρομή στα μποϊκοτάζ

Όλοι θυμόμαστε το μακρινό 1992 το μποϊκοτάζ στα ολλανδικά προϊόντα και τις δανέζικες μπύρες, που δήθεν είχε πετύχει «διότι με τη δραχμή ο Έλληνας είχε αγοραστική δύναμη». Όλοι θυμόμαστε το πενθήμερο μποϊκοτάζ των ολλανδικών, γερμανικών και βέλγικων γαλακτοκομικών προϊόντων το 2004. 

Όλοι θυμόμαστε το μποϊκοτάζ του εγχώριου φρέσκου γάλακτος του 2008. 

Όλοι θυμόμαστε το μποϊκοτάζ διαρκείας των γερμανικών και ολλανδικών προϊόντων το 2012, με κεντρικά συνθήματα «ούτε δραχμή στους δημίους μας» και «η Ελλάδα δεν θα γίνει το νέο γερμανικό Νταχάου». Όλοι θυμόμαστε την τότε έκκληση του ΙΝΚΑ «για συνεργασία σε όλες τις οργανώσεις πολιτών, τους ακτιβιστές και τους μπλόγκερς, για την πλήρη καταγραφή κάθε προϊόντος, υπηρεσίας, επιχείρησης γερμανικών και ολλανδικών συμφερόντων, στους γιατρούς να συνταγογραφούν (με την ίδια δραστική-θεραπευτική ουσία που κρίνουν) φάρμακα άλλης εθνικότητας, κυρίως Ελληνικά και στους σπουδαστές να σπουδάζουν τα Γερμανικά σε Ελληνικά Φροντιστήρια και όχι στο Goethe-Institut και να πιστοποιούνται με το Κρατικό Δίπλωμα.»

Φυσικά όλα αυτά τα μποϊκοτάζ και οι κινήσεις είχαν γίνει για την τιμή των όπλων, για την επιβεβαίωση του αγωνιστικού φρονήματος των συμμετεχόντων, παρά για την ουσία. Άλλωστε και οι προσπάθειες για «συλλογικές αγωγές» για τους λογαριασμούς της ηλεκτρικής ενέργειας την άνοιξη του 2022 καθώς και οι θερινές καταγγελίες πως η τιμή διάθεσης του πετρελαίου θέρμανσης θα ξεκινούσε το χειμώνα που διανύουμε  από 1,80 ευρώ το λίτρο, δεν ήταν τίποτα άλλο παρά φούσκες αντίδρασης.

Τα σημερινά μποϊκοτάζ

Οι ενώσεις και τα ινστιτούτα των καταναλωτών, από την πρώτη στιγμή της εκδήλωσης των μέτρων στήριξης των νοικοκυριών και της εφαρμογής του «καλαθιού του νοικοκυριού», είχαν σηκώσει τα όπλα τους. Ξεκίνησαν αμφισβητώντας τα στοιχεία του πληθωρισμού που κατέγραφε η EΛΣΤΑΤ και η EUROSTAT. Ακολούθως κατήγγειλαν ότι ο στόχος της κυβέρνησης  για τη μείωση του πληθωρισμό μέσα από το καλάθι του νοικοκυριού «πέτυχε στα χαρτιά, αλλά όχι στην τσέπη» του πολίτη καταναλωτή.

Κάποιες οργανώσεις προχώρησαν ακόμα παραπέρα, απειλώντας πως θα μποϊκοτάρουν το καλάθι του νοικοκυριού, που αποτελεί ένα ανάχωμα απέναντι στο κύμα ακρίβειας. 

Αυτή την εβδομάδα έχει κηρυχθεί μποϊκοτάζ  στα τυροκομικά, γαλακτοκομικά, γάλατα, γιαούρτια, σαν αντίδραση στην ακρίβεια που υπάρχει στην αγορά τροφίμων και την μείωση των ποσοτήτων στις ίδιες συσκευασίες προϊόντων. Και φυσικά πίσω από τις αυξήσεις ανακαλύπτουν υπερκέρδη, κλοπές, ανήθικες πρακτικές και άλλα.

Τι σημαίνει αυτό το σημερινό μποϊκοτάζ; Τίποτα απολύτως. Ποιον νομίζουν πως θα τιμωρήσουν οι συνδικαλιστικές ενώσεις των καταναλωτών; Υπάρχει ουσία πίσω από το μποϊκοτάζ ή είναι απλά μια κίνηση συμβολισμού; Θα υπάρξει όφελος ή ζημία για τους καταναλωτές, αν και εφ’ όσον το μποϊκοτάζ επιτύχει, που πολύ αμφιβάλουμε; Μήπως αποτελεί μια ακόμα πινελιά αντίδρασης, όπως ήταν το κίνημα του «δεν πληρώνω», που τελικά οδήγησε αρκετούς πολίτες σε δυσχερείς καταστάσεις απέναντι στις φορολογικές αρχές, ή όπως ήταν το «κανένα σπίτι σε χέρια τραπεζίτη» που τελικά οδήγησε αρκετούς δανειολήπτες στο να χάσουν τα σπίτια τους, αφού δεν προτίμησαν τον συμβιβασμό και τις ρυθμίσεις με τις τράπεζες;

Κι αν θεωρητικά πετύχει το μποϊκοτάζ, τι θα συμβεί;

Αν θεωρητικά μείνουν απούλητα για μια εβδομάδα τα τυροκομικά και γαλακτοκομικά προϊόντα στα ράφια τι θα συμβεί;

Κατά πρώτον, πολλά από αυτά θα αλλοιωθούν και θα πεταχτούν, προκαλώντας ζημίες στις αλυσίδες των super market και στους παραγωγούς, οι οποίοι θα αναγκαστούν να μετακυλήσουν τις ζημίες αυτές στους καταναλωτές. Διότι οι ίδιοι δεν θα έχουν την παραμικρή μείωση ούτε του κόστους παραγωγής, ούτε του κόστους διάθεσης, ούτε του κόστους λειτουργίας.

Κατά δεύτερον, καθ’ όλη τη διάρκεια του μποϊκοτάζ και για όσες ημέρες τα γαλακτοκομικά και τα τυροκομικά θα παραμένουν απούλητα στα ράφια, δεν θα μειωθεί μόνο ο τζίρος των καταστημάτων τροφίμων. Διότι αφού τα ράφια θα είναι γεμάτα, θα σταματήσει και η τροφοδοσία με νέα τελικά προϊόντα. Θα σταματήσει η λειτουργία της αλυσίδας παραγωγής. Δηλαδή η διαδικασία συλλογής φρέσκου γάλακτος στις κτηνοτροφικές ομάδες και η διαδικασία της βιομηχανικής επεξεργασίας και συσκευασίας των γαλακτοκομικών προϊόντων. Αυτό σημαίνει πως μόλις τελειώσει το μποϊκοτάζ, θα υπάρξει έλλειψη προϊόντων. Οπότε η ζήτηση θα είναι μεγαλύτερη από την προσφορά και οι τιμές θα πάρουν την ανιούσα.  

Κατά τρίτον, οι πιέσεις από το μποϊκοτάζ δεν πρόκειται ρίξουν τα κόστη παραγωγής των γαλακτοκομικών και τυροκομικών προϊόντων. Διότι για παράδειγμα οι αγελάδες δεν θα σταματήσουν να τρώνε τις ζωοτροφές τους που είναι ήδη ακριβές. Τα ημερομίσθια των εργαζομένων στις κτηνοτροφικές μονάδες δεν θα υποχωρήσουν. Οι τιμές των καυσίμων για τη μεταφορά του γάλακτος δεν θα υποχωρήσουν, μια και ο OPEC δεν θα έχει τρομάξει από το μποϊκοτάζ των αγωνιστών καταναλωτών. Ούτε το κόστος των συσκευασιών θα έχει μειωθεί, ούτε το κόστος της ενέργειας, αλλά ούτε και το μισθολογικό κόστος των βιομηχανικών μονάδων.

Μπορεί η φασαρία από το μποϊκοτάζ που εξήγγειλαν οι κινήσεις καταναλωτών να είναι μεγάλη, αφού του δόθηκε μεγάλη έκταση από το μέσα μαζικής ενημέρωσης. Ωστόσο το αποτέλεσμα για τους εμπνευστές του, θα είναι ένα τεράστιο μηδενικό.