Από την Μεγάλη Ύφεση του 1930 στην Μεγάλη Απομόνωση του 2020

Από την Μεγάλη Ύφεση του 1930 στην Μεγάλη Απομόνωση του 2020

Ημέρα αρνητικών προβλέψεων ήταν η χθεσινή καθώς ο ΠΟΥ έκοψε τα φτερά σε όσους ανέμεναν κάποια έκπληξη για γρήγορο εμβόλιο, τονίζοντας ότι θα πρέπει να περιμένουμε τουλάχιστον 12 μήνες, ενώ το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο έκανε λόγο για συρρίκνωση του παγκόσμιο ΑΕΠ κατά 3% το 2020 και παράλληλα προέβλεψε ύφεση 10% στην Ελλάδα, 7,5% στην Ευρωζώνη, και 5,9% στις ΗΠΑ. 

Για να γίνει αντιληπτό το βάθος της ύφεσης αρκεί να πούμε ότι το παγκόσμιο ΑΕΠ συρρικνώθηκε κατά 1,1% το 2009, τη χρονιά που αντικατοπτρίζει τις επιπτώσεις της παγκόσμιας κρίσης που ακολούθησε την κατάρρευση της Lehman Brothers. Αφού, λοιπόν, το ΔΝΤ μας παραθέτει τις προβλέψεις του – οι οποίες πάντα λαμβάνονται υπόψη αλλά και πάντα αμφισβητούνται – επισημαίνει ότι οποιαδήποτε πρόβλεψη στη συγκεκριμένη κρίση περιβάλλεται από αυξημένη αβεβαιότητα. Και αυτό γιατί οι παράγοντες που θα κρίνουν την επόμενη ημέρα καθιστούν πολύ δύσκολη τη συγκεκριμένη άσκηση. Αποθαρρυντικό είναι επίσης το γεγονός πως και το ΔΝΤ χαρακτηρίζει αβέβαιη την ανάκαμψη το 2021.

Αρχικά μας λέει ότι η ανάπτυξη θα διαμορφωθεί στο 5,8% αντισταθμίζοντας τις απώλειες του 2020, όμως βάζει και πάλι… φρένο, υποστηρίζοντας ότι οι κίνδυνοι είναι μεγάλοι αφού όλα θα κριθούν από το κατά πόσο η επιδημία θα εξασθενήσει ή θα επανέλθει το ίδιο απειλητική.

Όσο για τους τομείς που πλήττονται περισσότερο, το ΔΝΤ υπογραμμίζει τα προβλήματα στον ταξιδιωτικό κλάδο, στον κλάδο της φιλοξενίας, της ψυχαγωγίας και του τουρισμού, με αποτέλεσμα η Ελλάδα να εκτιμάται ότι θα εμφανίσει τη βαθύτερη ύφεση στην Ευρώπη (10% έναντι 9,1% στην Ιταλία) και από τις βαθύτερες στον κόσμο - έχουμε χαμηλότερη εκτιμώμενη ύφεση μόνο από το… Σαν Μαρίνο και το Μακάο.

Τα γενικευμένα lockdown, προειδοποιεί το ΔΝΤ, θα έχουν αρνητικό αντίκτυπο στην εμπιστοσύνη με αποτέλεσμα να επιδεινώνονται οι οικονομικές προοπτικές. Το βάθος της ύφεσης θα εξαρτηθεί από το εύρος και τη διάρκεια των περιοριστικών μέτρων, το βαθμό στον οποίο διαταράσσονται οι εφοδιαστικές αλυσίδες, τις επιπτώσεις της δραματικής αλλαγής των συνθηκών στις αγορές, αλλά και την αλλαγή συμπεριφοράς των πολιτών, όπως για παράδειγμα η αποφυγή των malls ή των μέσων μεταφοράς.

Δεν είναι τυχαίο ότι το ΔΝΤ επέλεξε για το πρώτο και βασικό κεφάλαιο του παγκόσμιου οικονομικού outlook τον τίτλο «The Great Lockdown» ή σε ελεύθερη μετάφραση «Η Μεγάλη Απομόνωση». Ο όρος lockdown, ο οποίος αναφέρεται στα περιοριστικά μέτρα που εφάρμοσαν οι κυβερνήσεις ανά τον κόσμο για να εμποδίσουν την εξάπλωση του κορονοϊού, είναι αυτός που χαρακτηρίζει περισσότερο από οτιδήποτε άλλο την τρέχουσα κρίση.

Μία κρίση για την οποία καθημερινά αυξάνονται οι συγκρίσεις με τη Μεγάλη Ύφεση που ξεκίνησε το 1929 και στιγμάτισε την αμερικανική αλλά και την παγκόσμια οικονομία. Πλέον, έχει γίνει σχεδόν καθολικά αποδεκτό ότι η οικονομική καταστροφή που προκαλεί η πανδημία είναι πολύ μεγαλύτερη από την παγκόσμια κρίση του 2008, που όλα αυτά τα χρόνια αποτελούσε σημείο αναφοράς.

Ο όρος lockdown ερμηνεύεται ως απομόνωση, απαγόρευση κυκλοφορίας ή «κλείσιμο» της οικονομίας. Αναμφίβολα αυτός που ταιριάζει καλύτερα στην τρέχουσα συγκυρία είναι η απομόνωση αφού ο κόσμος μας αλλάζει ακριβώς γιατί οι άνθρωποι πρέπει να μάθουν να ζουν σε συνθήκες απομόνωσης ή τουλάχιστον περιορισμού των ελευθεριών τους.  Θα μπορούμε να ταξιδεύουμε ελεύθερα ή να πηγαίνουμε σε πολυσύχναστα μέρη; Πότε θα αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη για να επανέλθουμε στην προ κρίσης πραγματικότητα;

Η οικονομία με άλλα λόγια δέχεται ισχυρά πλήγματα -  ίσως ανεπανόρθωτα για ορισμένους τομείς - για να σωθούν χιλιάδες ανθρώπινες ζωές. Ειδικοί του κλάδου της Υγείας επισημαίνουν ότι η κρίση του κορονοϊού αλλάζει μια για πάντα τον τρόπο που εκθέτουμε τους εαυτούς μας …και φροντίζουμε την προσωπική μας υγιεινή, ενώ ειδικοί των οικονομικών αλλάζουν πολύ συχνά τις εκτιμήσεις τους, αφού η… τύχη της οικονομίας εξαρτάται στο μεγαλύτερο βαθμό από τις εξελίξεις στη μάχη για την ανάπτυξη εμβολίου και πολύ λιγότερο από τον πακτωλό χρημάτων που δεσμεύονται να ρίξουν στην αγορά κεντρικές τράπεζες και κυβερνήσεις.