Εάν οι τιμές των διαμερισμάτων το 2020, οπότε η πανδημία ανέτρεψε σχεδόν τα πάντα, αυξήθηκαν σε ποσοστό 4,7%, σε σχέση με το 2019, βάσει των στοιχείων της Τράπεζας της Ελλάδος, μπορούμε να υποθέσουμε πόση θα ήταν η άνοδος, εάν υπήρχε κανονικότητα και οι ξένες επενδύσεις στα ακίνητα δεν είχαν σχεδόν καταρρεύσει.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ, που έχουν συγκεντρωθεί από τα πιστωτικά ιδρύματα, το τέταρτο τρίμηνο του 2020 οι τιμές των διαμερισμάτων (σε ονομαστικούς όρους) αυξήθηκαν, κατά μέσο όρο, κατά 2,6% σε σύγκριση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2019, ενώ για το σύνολο του 2020 η μέση ετήσια αύξηση των τιμών των διαμερισμάτων ανήλθε σε 4,2%, έναντι αύξησης 7,2% το 2019. Πού οφείλεται η άνοδος;
Στελέχη με καλή γνώση της κτηματαγοράς αναφέρουν στο liberalmarkets ότι οι επιδόσεις που εμφανίζει το real estate δεν είναι εύκολο να χαρτογραφηθούν. Ενώ, δηλαδή, η πανδημία έχει ανατρέψει τον οικονομικό κύκλο - από ρυθμούς ανάπτυξης περάσαμε στην ύφεση- η αγορά ακινήτων έχει αυτονομηθεί.
Στα επαγγελματικά ακίνητα πραγματοποιούνται μεγάλα deals (ενδεικτική η περίπτωση των ακινήτων της Ektasis που έγιναν…ανάρπαστα στον πρόσφατο πλειστηριασμό, ενώ όσοι έχουν ρευστότητα συνεχίζουν να επενδύουν, κατασκευάζοντας υπερσύγχρονα κτίρια γραφείων, όπως η Prodea, η Dimand και η Ten Brinke.
Αντίστοιχα, στην αγορά κατοικιών, τα πωλητήρια, από πέρυσι οπότε ξέσπασε η κρίση βγαίνουν με το σταγονόμετρο, αν και, αρχικά, αναμενόταν ότι θα αυξηθούν με δραματικούς ρυθμούς, τουλάχιστον, μετά το καλοκαίρι, οπότε ο τουρισμός υποαπέδωσε. Η μικτή αυτή εικόνα, δηλαδή τα περιορισμένα πωλητήρια, αν και η οικονομική κατάσταση νοικοκυριών και επαγγελματιών έχει επιδεινωθεί λόγω πανδημίας, αποδίδεται και στα κυβερνητικά μέτρα στήριξης που δημιούργησαν ένα πλέγμα προστασίας, αποτρέποντας τα μαζικά πωλητήρια που είχαμε δει τα πρώτα χρόνια της εισόδου της οικονομίας στον αστερισμό των μνημονίων.
Ταυτόχρονα, η αύξηση των τιμών αποδίδεται στο γεγονός ότι η ζήτηση για ενοίκια παραμένει μεγάλη, διατηρώντας σε υψηλά επίπεδα τα ζητούμενα μισθώματα. Το γεγονός αυτό με τη σειρά του τροφοδοτεί την άνοδο των τιμών κατοικιών, με δεδομένο και ότι το απόθεμα των καλής ποιότητας ακινήτων είναι περιορισμένο.
Επίσης, παρά την κατάρρευση των ξένων επενδύσεων, κυρίως μέσω της Χρυσής Βίζας, στη... «Monopoli» της κτηματαγοράς, οι καλές τοποθεσίες, δηλαδή κοντά σε συγκοινωνίες και μέσα σταθερής τροχιάς, σχολεία και αγορές, έχουν καταληφθεί. Αυτά τα ακίνητα εξακολουθούν να παράγουν εισόδημα, καθώς οι ιδιοκτήτες τους, αν και κατέρρευσε το Airbnb, έχουν στραφεί στις μακροπρόθεσμες μισθώσεις. Κατ’ επέκταση, για τα ακίνητα αυτά το ενδιαφέρον παραμένει ζωντανό, αποτρέποντας μίας αιφνίδια πτώση αξιών.
Πάντως, ως «crash test» για την αγορά ακινήτων θα λειτουργήσουν οι επόμενοι μήνες, οπότε αναμένεται να ανοίξει η αγορά, ενώ οι επιδόσεις του τουρισμού θα καθορίσουν σε μεγάλο βαθμό και την πορεία της αγοράς ακινήτων.
Ως προς τις περιοχές, σύμφωνα με τους μεσίτες, οι μεγαλύτερες αυξήσεις τιμών, το τέταρτο τρίμηνο του 2020 έναντι του αντίστοιχου τριμήνου του 2019, εντοπίζονται, σε ποσοστό 10%, στα Δυτικά προάστια της Αθήνας κυρίως λόγω της επέκτασης του μετρό, αλλά και διότι αποτελούν από τις λιγοστές περιοχές που διαθέτουν προσιτά σπίτια (με τιμές της τάξεως των 1.000 ευρώ /τ.μ.).
Αύξηση της τάξης του 3% καταγράφουν οι τιμές και στα βόρεια προάστια όπου λόγω και της πανδημίας, η ζήτηση για μεγαλύτερες και πιο ευρύχωρες κατοικίες έχει ενισχυθεί.
