Του Γιώργου Φιντικάκη
Διαψεύστηκαν όλοι. Η κυβέρνηση αυτή δείχνει ότι μπορεί να τα περάσει όλα, και σε χρόνο-ρεκόρ, όπως και έκανε με την γ'' αξιολόγηση, την πιο γρήγορη ολοκλήρωση στα χρονικά των μνημονίων. Οσοι όμως βιαστούν να εξάγουν συμπεράσματα για σήματα ανέφελης ολοκλήρωσης και του τρίτου προγράμματος τον Αύγουστο του 2018, πιθανόν να διαψευστούν.
Αυτό δεν αναιρεί ότι τις επόμενες εβδομάδες θα ζήσουμε μια συνέχεια των καλοκαιρινών επαίνων από τους δανειστές για την υιοθέτηση από την κυβέρνηση σκληρών μέτρων - το σήμα έδωσε πρώτος χθες, ο Valdis Dombrovskis- ενώ κάποιοι βλέπουν ακόμη και ράλι του χρηματιστηρίου μέσα στο Δεκέμβριο.
Στην πραγματικότητα, πρόκειται για το διάλειμμα που απλώς παρατείνεται, αφού τα δύσκολα είναι μπροστά, (εφαρμογή συμφωνηθέντων μεταρρυθμίσεων, συζήτηση για χρέος, προετοιμασία για μεταμνημονιακή εποχή). Σίγουρα οι Ευρωπαίοι δεν θέλουν άλλους μπελάδες με την Ελλάδα, τους βολεύει αφάνταστα ο κ. Τσίπρας που εφαρμόζει ένα ακόμη μνημόνιο χωρίς να "ανοίγει μύτη", πολλώ δε μάλλον όταν έχουν μπροστά τους ένα θολό εκλογικό τοπίο στη Γερμανία.
Επίσης αλήθεια είναι ότι ο κ. Τσίπρας έκλεισε τα "καυτά" κεφάλαια σε χρόνο-ρεκόρ. Τέτοια είναι η συμφωνία από τον κ. Σταθάκη για πώληση μονάδων της ΔΕΗ που κάποτε θα έριχνε κυβερνήσεις, οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί από τον κ. Κοντονή, των οποίων μάλιστα η παρεμπόδιση σύντομα θα διώκεται αυτεπάγγελτα, και ο νέος χάρτης των κοινωνικών επιδομάτων από την κα Φωτίου.
Αλλο όμως αυτό, και άλλο να αρχίσουμε από τώρα να μιλάμε για ανοικτό δρόμο εξόδου από το τρίτο πρόγραμμα τον Αύγουστο του 2018 ή για light μεταμνημονιακή επιτήρηση στα μέτρα της Ισπανίας. Κάθε μήνα από τον Ιανουάριο και μετά, θα πρέπει να διενεργούνται κατά μέσο όρο 500 ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί, τον Φεβρουάριο-Μάρτιο θα έρθει προς ψήφιση στη Βουλή η συμφωνία για τη ΔΕΗ, ενώ από το νέο χρόνο το υπερ-Ταμείο θα αρχίζει να βάζει στο "χειρουργείο" προβληματικές ΔΕΚΟ με χιλιάδες εργαζόμενους, δηλαδή δεξαμενές ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ. Σε αυτά συνυπολογίστε τους νέους φόρους που φέρνει η νέα χρονιά, και τα ερωτηματικά για την στάση που θα δείξουν οι αγορές απέναντι στην Ελλάδα, την μέχρι σήμερα απροθυμία των Ευρωπαίων να βάλουν στο τραπέζι το θέμα του χρέους, και την κουβέντα για την μεταμνημονιακή επιτήρηση της χώρας, που δεν θα είναι στα μέτρα της Ισπανίας.
Σίγουρα η ελληνική κυβέρνηση έτρεξε να ολοκληρώσει την αξιολόγηση δίχως κόκκινες γραμμές, και έχοντας αναπτερωμένες ελπίδες ότι τυχόν "μεγάλος συνασπισμός" Schulz - Merkel στη Γερμανία, θα βάλει στο τραπέζι της συζήτησης το ελληνικό χρέος κάπου γύρω στο Φεβρουάριο του 2018.
Αλλά για όσους το έχουν ξεχάσει, οι θέσεις Schulz - Merkel για την Ελλάδα και το χρέος είναι παρόμοιες. Επίσης το ζήτημα δεν εξαρτάται μόνο από το Βερολίνο, αφού είναι συνάρτηση της ελληνικής πολιτικής μεταρρυθμίσεων, της ΕΕ, του ΔΝΤ, των οίκων αξιολόγησης, και των αγορών.
Οι τελευταίοι θα κληθούν να αξιολογήσουν την πορεία της ελληνικής οικονομίας τον Ιανουάριο του 2018. Το ερώτημα είναι θα μας αναβαθμίσουν ή θα περιμένουν μια συμφωνία για το χρέος;
Επειτα είναι οι αγορές. Το επιτόκιο του ελληνικού 10ετούς ομολόγου, κινείται γενικώς πτωτικά, ωστόσο δεν λέει να πέσει κάτω του 5% (5,39% την Παρασκευή).
Το υπ. Οικονομικών και ο ΟΔΔΗΧ λέγεται ότι ετοιμάζουν μια σειρά εκδόσεων μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2018, διάρκειας επτά, τριών και δέκα ετών. Αφενός για να δημιουργήσουν το περίφημο "μαξιλάρι" χρέους για τα πρώτα χρόνια μετά την έξοδο από το μνημόνιο, αφετέρου για να τεστάρουν την αντιμετώπιση των αγορών απέναντι στην Ελλάδα. Στόχος επίσης είναι αντίδραση των αγορών να επηρεάσει και το κλίμα μέσα στο οποίο θα ανοίξει την κουβέντα για το χρέος το ΔΝΤ.
Από την πλευρά του το Ταμείο, όπως είπε προ ημερών ο εκπρόσωπός του Gerry Rice, πιστεύει πως το ελληνικό χρέος παραμένει "μη βιώσιμο" μέχρι η ευρωζώνη να αποφασίσει ποια θα είναι τα μεσοπρόθεσμα μέτρα που θα το ελαφρύνουν περισσότερο. Τότε μόνο το Ταμείο, και αφού αξιολογήσει τις προτάσεις των Ευρωπαίων, θα αποφανθεί αν το χρέος έχει τις εγγυήσεις για να χαρακτηρισθεί βιώσιμο. Τότε θα αποφανθεί, αν θα προχωρήσει στην αξιολόγηση της ελληνικής οικονομίας ξαναμπαίνοντας στο ελληνικό πρόγραμμα. Γιατί για το ΔΝΤ, η βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους εξαρτάται από το κατά πόσο η παραγωγή των πρωτογενών πλεονασμάτων δεν εμποδίζει την σταθερά υψηλή ανάπτυξη. Και τα πρωτογενή πλεονάσματα που προβλέπονται στη συμφωνία του Eurogroup, είναι τόσο υψηλά κατά το ΔΝΤ ώστε εμποδίζουν την ανάπτυξη.
Η συζήτηση αυτή είναι γνωστή. Το ΔΝΤ ζητά από την Ευρωζώνη είτε να παρουσιάσει μέτρα ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους, είτε να προσαρμόσει προς τα κάτω τις απαιτήσεις για υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα για μεγάλο χρονικό διάστημα. Γνωστή είναι και η θέση της Ευρωζώνης, ότι οι αιτιάσεις του ΔΝΤ είναι αβάσιμες, για τον πολύ απλό λόγο λόγο ότι το ελληνικό χρέος με τόσο χαμηλό κόστος εξυπηρέτησης (πολύ χαμηλό σε σχέση με τις άλλες χώρες) στο μεγαλύτερο μέρος της διάρκειας του, είναι εύκολα εξυπηρετήσιμο και κατά συνέπεια βιώσιμο. Σε αυτό το κομβικό θέμα, κανείς από τους παίκτες, δεν φαίνεται για την ώρα διατεθειμένος να μετακινηθεί από τις γνώριμες θέσεις του.
